Por que Alfonso Basterra non puido ver en prisión a serie sobre Asunta

Javier Romero Doniz
Javier Romero VIGO / LA VOZ

GALICIA

Alfonso Basterra, durante el juicio por el asesinato de su hijo
Alfonso Basterra, durante o xuízo polo asasinato do seu fillo XOÁN A. SOLER

Condenado polo crime da súa filla no 2013, non mostra interese sobre a recente estrea da produción baseada neste caso, aínda que de querer visualizar os seus seis capítulos non podería: as plataformas de pagamento están prohibidas nas prisións de España

06 may 2024 . Actualizado ás 19:31 h.

Alfonso Basterra ve pasar os días na súa cela do módulo sete do cárcere de Teixeiro (Curtis). Ingresou na prisión coruñesa o 25 de setembro do 2013 polo crime da súa filla, Asunta, e desde entón non cambiou de penal. Once anos despois (a sete de cumprir os 18 de condena imposta no 2015) o seu comportamento é inmutable. «Ten un elevado concepto del mesmo —explican traballadores do centro—. Considérase intelectualmente moi superior ao resto de internos e funcionarios. Pasa desapercibido, cústalle expresar sentimentos. É tranquilo, distante, frío, non empatiza, vai ao seu. Non sabemos se realmente é así, ou unha forma de aparentar».

Ese illamento autoimpuesto, mesmo agora que todo o relacionado coa morte de Asunta regresa á actualidade pola estrea da serie O caso Asunta, segue firme no ánimo de Basterra. Non mostra interese pola produción na que ten, xunto á súa exmuller xa falecida, Rosario Porto, un papel relevante pola condición ambos de culpables e condenados.

Candela Peña y Tristán Ulloa como Rosario Porto y Alfonso Basterra en «El caso Asunta»
Candela Pena e Tristán Ulloa como Rosario Porto e Alfonso Basterra en «O caso Asunta» MANUEL FERNANDEZ-VALDES / NETFLIX | EFE

O caso Asunta non espertou interese, comentarios ou calquera tipo de reacción en Basterra, explican as fontes consultadas. Pero de facelo, aínda que quixese ver a serie para testar o enfoque, os guións ou a caracterización da súa personaxe encarnada polo actor Tristán Ulloa, non lle estaría permitido. Os seis capítulos da produción só se emiten en Netflix , unha plataforma de pagamento que, como o resto de este tipo que requiren subscrición, están prohibidas nos cárceres de España. Só poden verse canles da TDT. E a única opción viable suporía gravar a serie para visualizala nalgún dispositivo, algo igualmente inviable porque se incorrería nun delito de dereitos de autor e piratería. «El sabe que a serie se estreou, pero non o exterioriza. Non di nada. É igual de hermético nisto que no resto de cuestións», engaden os funcionarios consultados de Institucións Penais.

Encargado da biblioteca

Alfonso Basterra reside nun módulo de respecto, con presos que como el teñen bo comportamento. Levántase polas mañás, ordena a cela que ocupa en solitario, fai a cama, almorza e empeza a xornada entre libros. Exerce de encargado da biblioteca central de Teixeiro e, a pesar das relacións sociais que implica ese labor, non forxou unha relación de confianza con ninguén; só a mínima e necesaria. Ao pechar a biblioteca, Basterra limítase a cear, encérrase na súa cela e dorme para seguir restando días á súa condena.

O pai de Asunta tampouco recibe visitas e apenas lle chega correspondencia. «Algunha carta, pero moi poucas, de amizades. Está bastante só», explican en Teixeiro . Tampouco fai deporte, as mañás e as tardes pásaas na biblioteca, saíndo só para comer. A lectura sérvelle para manter a cabeza distraída.

A segunda vez que Basterra exteriorizó sentimentos foi o 18 de novembro do 2020. A súa exmuller e nai de Asunta aforcouse na súa cela da prisión de Brieva, Ávila. Basterra recibiu a noticia en Teixeiro. Rompeu a chorar. As persoas que lle trasladaron a noticia apenas tiveron que dicirlle nada. As súas caras falaban por eles. El, entendeuno rápido: «Que pasou? Non me digan. Rosario?». O seguinte foi chorar. Os responsables do centro activaron o programa de prevención de suicidios previsto por Institucións Penais por se decidía seguir o mesmo camiñou que a súa exmuller. Trátase dun protocolo que Basterra coñece dabondo ao exercer, ata esta mesma mañá de novembro do 2020, de preso de apoio para vixiar a outros reos considerados candidatos a suicidarse en calquera momento.

O documental

A primeira manifestación de Basterra sobre os seus sentimentos, impresións e ata plans de futuro tivo lugar tres anos antes, no 2017. Basterra foi contactado no cárcere de Teixeiro pola produtora que nese momento traballaba no proxecto que levou o caso da súa filla ao formato de documental, O caso Asunta (Operación Nenufar); a mesma produtora que acaba de estrear a serie. Basterra respondeu por carta manuscrita á produtora. 

Asegurou que «a rabia e a ira» que sentía cara ao xuíz instrutor, o fiscal, a acusación particular e os medios de comunicación mutaran en «perdón». Engadía que tras moito meditar, entendeu que todas esas partes realmente actuaran «con arranxo á máis pura das éticas», aínda que «totalmente equivocados». Mesmo habería a posibilidade a debater con elas «nunha cafetería» sobre o ocorrido durante o xuízo.

Para rematar, Basterra, fai xa sete anos, adiantaba os seus plans de futuro tras deixar atrás os muros de prisión: «Cando recupere a miña liberdade, teño o firme propósito de desaparecer, ninguén volverá saber de min, nin tan sequera Rosario Porto. Só teño unha razón para seguir con vida, que non é outra que volver ser un home libre e reunirme coa miña nena, nunca antes. De feito xa teño pensado o como e o onde, tan só me falta o cando, pero todo chega».