Araceli non aguantaba a vida en Londres e ameazaba con descubrir ao seu marido, o espía Garbo
30 sep 2016 . Actualizado ás 09:34 h.Un ano antes de que as tropas aliadas desembarcasen en Normandía, en xuño de 1943, nun barrio de Londres o matrimonio que formaban a lucense Araceli González e o catalán Juan Pujol rachábase e puña en perigo os plans aliados para lanzar o ataque definitivo contra o exército alemán. Araceli e Juan levaban meses colaborando coa intelixencia británica e Pujol, coñecido cos alias de Garbo , Bovril e Inmortal, actuaba como axente dobre pasando información falsa aos nazis. A súa participación no éxito do desembarco das tropas aliadas nas praias francesas considérase esencial, porque fixo crer aos alemáns que era unha falsa alarma e que o ataque decisivo se produciría en Calais.
Pero aquela crise matrimonial puido cambialo todo. Araceli non conseguiu adaptarse a Londres. As actividades secretas da parella impedíanlles ter vida social e, illada, Araceli desexaba volver á súa casa en Lugo. Os documentos dos servizos secretos británicos desclasificados o mércores inclúen a transcrición de varias conversacións telefónicas que a muller mantivo con Tomas Harris, o axente do MI5 a cargo de Garbo, o 21 de xuño daquel 1943. Nelas queda claro o momento crítico, o outro día D, que a morriña de Araceli supuxo para a operación.
Araceli. Chámolle para dicirlle que esta é a última vez que lle digo que debo deixar Inglaterra, porque non quero permanecer aquí nin un día máis.
Harris. ...
Araceli. Non quero falar con vostede nada máis. É a última vez que llo digo e agardo que me dea unha resposta mañá. Se non arranxa as cousas para que poida saír de aquí inmediatamente, farei as cousas ao meu xeito.
Harris. ...
Araceli. Se mañá non arranxou os meus papeis para que poida deixar o país inmediatamente, porque non quero vivir cinco minutos máis co meu marido, irei á embaixada de España. Como pode supor, ir á embaixada de España pódeme custar a vida.
Harris. Iso é unha ameaza.
Araceli. Mesmo se me matan irei á embaixada española. Sei moi ben que facer para amolalos a vostede e ao meu marido.
Harris. Que cre que vai gañar?
Araceli. Poden matarme mañá, pero contareino todo. Terei a satisfacción de contalo todo. Entende? Non quero vivir outro día máis en Inglaterra.
Araceli non cumpriu a súa ameaza, pero os servizos secretos non debían de telas todas consigo, porque tal como demostran os documentos desclasificados, durante eses días vixiouse a embaixada española para comprobar se acudía unha muller que respondese á súa descrición.
Dous días despois desta conversación, Araceli González asinaba un escrito no que se desculpaba. «Pido mil perdoes para o meu marido, posto que a culpa de todo o que pasou é miña e cuestión totalmente persoal levada dun momento de enfado», dicía, e engadía: «Prometo moi seriamente non cometer xamais acción algunha que poida comprometer o traballo do meu marido».
Araceli refírese ao traballo do seu marido, pero moitos investigadores sosteñen que ela mesma non desempeñou un papel menor. De feito, foi enviou algúns das primeiras mensaxes de Garbo para convencer os interlocutores alemáns do seu marido de que este estaba a realizar labores de espionaxe en Inglaterra cando en realidade ambos se atopaban en Portugal. Foi ela, ademais, a que conseguiu o contacto que os levaría a traballar para os servizos secretos británicos e que convertería ao seu marido nun dos espías dobres máis famosos da Segunda Guerra Mundial.
Durante eses anos ao servizo do MI5, Garbo chegou a deseñar unha complexa rede de subagentes, que en realidade eran ficticios, cos que enganaba á intelixencia alemá e ocultaba o seu traballo para o MI5. Para os xermanos, Gracia , nome co que coñecían a Garbo, tiña un emprego como tradutor na cadea pública BBC. A composición desa suposta rede de espionaxe ao servizo de Juan Pujol figura tamén nos documentos desclasificados esta semana polo Goberno británico e que se fixeron públicos a través dos Arquivos Nacionais.
Unha documentación da que tamén se desprende o eficaz adestramento do matrimonio Pujol-González en técnicas de espionaxe. Proba diso é que moitos dos documentos están escritos con tintas especiais para que o contido secreto só puidese ser coñecido polos seus destinatarios. Estratagemas de espías como a que Garbo e os axentes do MI5 puxeron en marcha para frear definitivamente calquera tentación de Araceli de desvelar a identidade do seu marido. Fixéronlle crer que este fora encarcerado, e ela prometeu a paz a cambio da liberdade de Garbo.