Desde que arrincou a estación non fixo frío; o fenómeno oceánico que se produce no Pacífico podería ser o causante dun outono cálido e húmido
25 oct 2015 . Actualizado ás 08:39 h.O outono cumpre un mes e do frío nin rastro. Aínda que as temperaturas mínimas son baixas, non o son tanto como outros anos. As máximas están moi por amais das habituais a estas alturas da estación. Que ocorre? A resposta tena O Neno, un fenómeno meteorolóxico e oceánico que se produce no Pacífico, e que este ano se prevé que acade unha intensidade inusual, só comparable ao de 1997. Os seus efectos xa se están notando, e os expertos vaticinan que O Neno fará que o outono sexa unha estación cálida e especialmente húmida.
Que é O Neno?
O Neno/Oscilación Sur (ENOS), que é o nome completo, é o fenómeno oceánico e meteorolóxico que máis inflúe no sistema climático global, contribúe a episodios extremos como secas e inundacións en diferentes partes do mundo e produce un aumento da temperatura media a escala mundial. Jonathan Gómez Cantero, xeógrafo e climatólogo experto en riscos naturais, resume este fenómeno como «unha masa de auga cálida que emana constantemente vapor á atmosfera».
Por que se chama «O Neno»?
O clímax deste fenómeno adoita coincidir co Nadal. O seu nome fai referencia ao neno Jesús.
Por que se produce?
Ocorre cunha periodicidade de entre 3 a 6 anos, cando os ventos alisios debilítanse, as augas cálidas chegan ás costas do norte de Chile, Perú e sur de Ecuador, e a corrente oceánica fría de Humboldt afástase da costa e profúndase ata 200 metros. A pesca diminúe e o clima cambia. O quecemento da superficie do mar -o Índice do Neno Oceánico debe ser igual ou superior a +0,5 graos Celsius de anomalía- xera o quecemento do aire tamén. A Organización Meteorolóxica Mundial prevé que o episodio deste ano sexa o máis forte desde 1997-1998 e atópese entre os catro máis intensos desde 1950.
Por que é tan intenso este ano?
Prevese que a intensidade máxima deste episodio se alcance entre este mes e xaneiro do 2016. Desde a OMM aclaran que «o último Neno intenso foi en 1997-98, o planeta cambiou moito desde entón». A relación entre o ENOS e o cambio climático é o principal tema de investigación de científicos e meteorólogos. As primeiras conclusións apuntan a que a singularidade do fenómeno do 2015 débese que é o primeiro que se produciu desde a rápida fusión do xeo mariño e do manto de neve do Ártico. «Aínda que esta teoría só se demostraría unha vez ocorrido o fenómeno e estudándoo a fondo», matiza Gómez Cantero.
Inflúe en Galicia?
É «precipitado» establecer unha teleconexión entre un fenómeno que aínda non se manifestou ao completo e os altos valores do último mes na comunidade, afirma o climatólogo. No que si coinciden os expertos é en sinalar que en anos nos que houbo Neno, os outonos no noroeste español foron húmidos e cálidos. «Pódese dicir con bastante certeza que outubro, novembro e decembro serán meses moi húmidos, pero cálidos, como as temperaturas que xa estamos tendo estos días», sinalou Juan Taboada, de Meteogalicia.
Non todas as zonas da península experimentarán na mesma medida a influencia do ENOS. «Si afectará o noroeste español, aínda que indirectamente, pero non ao resto da Península», destacou Francisco Infante, delegado en Galicia da Axencia Estatal de Meteoroloxía (Aemet). Algúns climatólogos elaboraron estudos e mesmo chegaron a corroborar efectos do Neno en España, como José Jaime Capel Molina co do 1997-98. No entanto, Jonathan Gómez Cantero lembra: «Que vaia a ser un Neno intenso é unha previsión, poida que despois sexa normal ou menos do agardado».
O consumo eléctrico cae case un 4 % con respecto ao ano pasado
Outros anos a estas alturas do outono, moitos fogares xa terían posto a calefacción. Xa se sacou o abrigo do armario, e mesmo, a bufanda. Pero no que vai de estación, non foi necesario nin o uno nin o outro. Non fixo frío e as máximas situáronse en valores altos para a época do ano. Se isto se debe ao cambio climático ou aos efectos do Neno, deberano determinar os expertos. Como consecuencia destas temperaturas máis que agradables, o consumo eléctrico atópase por baixo do rexistrado na mesma época do ano pasado. En concreto, este mes, ata o día 21, o consumo de electricidade é un 3,8 % inferior que durante o mesmo período do 2014.
As que foron especialmente elevadas foron as temperaturas máximas, sobre todo, no norte da provincia da Coruña e nas provincias do sur da comunidade. Nos primeiros vinte días de outubro, A Coruña gozou de valores moi agradables que se moveron nunha pinza entre os 16 e os 24,3 graos. Durante cinco días superáronse os 20 graos. En Ferrol sucedeu algo moi similar, con dez días con máis de 20 graos, e unha máxima absoluta de 24,6 graos.
Ourense é a cidade que vive un outono máis cálido, en canto ás máximas, xa que as mínimas están a ser baixas. Durante dous días do mes, os termómetros situáronse por amais dos 25 graos e só nun par de xornadas baixáronse dos 20 graos. Pontevedra e Vigo acadaron máximas similares, con subidas de ata 27 graos. Os habitantes de Santiago e Lugo foron os que máis se tiveron que abrigar, con menos oscilación entre o día e a noite. Na cidade amurallada houbo valores máximos de só 14 graos e na capital houbo xornadas agradables, con once días con máis de 19 graos, e outras de frío, con apenas 16 graos de máxima.