Emilio del Río dá 42 leccións clásicas para vivir mellor: «As emocións adéstranse, que llo digan a Alcaraz»
FUGAS
«Carpe Diem. Autoayúdate cos clásicos», invita Emilio del Río recuperando un consello de Horacio nunha guía con 42 capítulos de «crossfit mental». Como bo «latín lover», para este clásico Galicia no verán é o máis...
18 jul 2025 . Actualizado á 05:00 h.«A receita para chegar á vellez con vigor é a de Espurina», di este autor que leva anos volvéndonos tolos polos clásicos e que acaba de ser condecorado por Italia pola súa promoción do latín e a cultura e a civilización romana. Un Latín lover de estirpe é Emilio del Río (Logroño, 1963), unha sorte de Séneca con devoción o polbo á feira, alguén que se ducha en auga fría, báñase no mar sempre que pode e que tanto medita ao Marco Aurelio como escoita aOs Manolos, cantando a esa amizade que quizá non sae en Facebook pero dura para sempre. Este clásico vivo que escribiu en Lugo Luras á romana, revela, báñase varias veces no río de Heráclito, e outros cantos clásicos, en Carpe Diem. Autoayúdate cos clásicos. «En todo o mundo da autoaxuda hai moito charlatán de feira, moito homeópata da alma. Dan respostas facilonas a problemas complexos, frases de sobre de azucre de café... Non vale. Aquí hai que adestrar todos os días. Non vale facer unha carreira de 20 quilómetros e xa», despexa Del Río.
—En «Carpe Diem» recoméndasnos destinos clásicos. A que clásico debemos ir si ou si a veranear este ano?
—O mellor, primeiro, é coller unha guía, Carpe Diem. Autoayúdate cos clásicos. Aí un xa elixe se se vai con Marco Aurelio, Séneca, Epicteto, Homero, Cicerón... Os clásicos son autoaxuda! Marco Aurelio e Cicerón escriben autoaxuda, pero incluso a boa literatura é boa para a vida. Entre os clásicos aos que ir este verán, Homero, que non fai autoaxuda, pero si escribe aventuras marabillosas de Ulises. Todo clásico é bo destino de verán.
—«Carpe Diem» sóanos a todos, non sempre sabendo ben de que...
—Sóanos sobre todo despois de ver O club dos poetas mortos. Lembra esa escena na que achega aos seus alumnos onde están as fotos de todos os que pasaron por ese college e dilles: «Escoiten a foto... Carpe Diem! Porque todos vostedes van acabar así». Carpe Diem é de Horacio, que escribiu o que é un das tatuaxes máis habituais con «Amor de nai». Carpe Diem non é irse de botellón, é prestar atención ao equilibrio interior para afrontar o que nos pasa.
—A felicidade é cuestión de práctica?
—Claro. Carpe Diem é unha guía práctica como de dermatoloxía. Por que? Cando imos ao dermatólogo, que di? «Vaiamos ao gran? Pois igual! Carpe Diem vai ao gran. Non podes controlar o que che pasa. O único que podes controlar é a resposta que dás. Aí radica a felicidade, en elixir a túa resposta, en adestrar as emocións. As emocións adéstranse, como se adestra fisicamente! Que llo digan a Alcaraz...
—En Wimbledon non puido son Sinner...
—Ás veces gaña e outras pérdese. O ano pasado, en Cincinnati, por primeira vez na súa vida, Alcaraz rompeu unha raqueta. Pero rectificou e dixo: «Teño que adestrar máis as miñas emocións». A ira hai que controlala. Ao que teña máis temperamento, leva máis adestramento que a outro.
—A ira perdoan os deuses, non como a soberbia e a ingratitud, non?
—Di Séneca que a ira é o peor dos delitos, dos delitos do espírito. Hoxe vivimos nunha sociedade moi encolerizada. Pero unha cousa é o que din os clásicos e outra o que din os deuses da mitoloxía. Os clásicos dinnos que a amabilidade nos fai felices. Cando dicimos «faise de querer», falamos de alguén amable. E grazas e gratis teñen a mesma etimoloxía, porque dar as grazas é gratis. A amizade e a gratitude propician o benestar emocional.
—Como o fai Marco Aurelio para ser un top-vendas 2.000 anos despois?
—É todo un long-seller coas Meditacións. Paréceme moi ben o budismo, pero a meditación xa está na nosa tradición cultural grecolatina. Meditar é unha das claves da felicidade. Outra lección dos clásicos, das primeiras que recolle o libro, é «nada en exceso», nin sequera cousas boas... Porque te vas ao Prado tres horas, e ás tres horas prefires o cartel de saída que As meninas. Comer e beber son un pracer, pero se te pasas, te empachas.
—Marie Kondo é unha reedición dunha receita clásica da orde para o benestar?
—Si, parece que esta superventas descubriu a orde, pero os clásicos xa falan da orde. A orde é fundamental, tanto o exterior como o interior. De aí vén cosmos. E de cosmos, cosmética, porque a orde é belo.
—Ollo con non facer nada en vacacións. Receita de clásico: fai cousas distintas.
—Si. Da mesma forma que hai que ter hábitos de traballo (os Hábitos atómicos xa están nos clásicos), hai que desconectar. Busca o lecer con contido, que din os clásicos como Cicerón.
—De relacións tóxicas tamén saben os clásicos?
—Si. Aí tes a etimoloxía de diaño, diabolus, que é o que fala mal dos demais. Séneca di «evitemos aos que se lamentan de todo. A queixa é un inimigo da tranquilidade interior».
—Receita para chegar e chegar ben á vellez?
—Séneca dinos «fai exercicio», pero non sexas vigoréxico... Plinio visita a un amigo que ten 77 anos da época (que serían hoxe cento e pico) e di que hai que facer como Espurina para chegar con vigor á vellez: ten unha dieta equilibrada, pasea, dorme moito, toma un pouco o sol, ten conversacións con amigos despois de comer... A conversación é terapéutica. Xa dixo Demócrito sobre a amizade: «En peixe compartido non hai espiñas». E Demócrito defende, como Benedetti, que hai que defender a alegría. Ningúns confunden a serenidade coa seriedade e a resignación. Vivir é combater, di Séneca. Non contra ninguén, senón moitas veces contra as circunstancias e contra un. Di: «Hai que imitar a Demócrito antes que a Heráclito». Heráclito choraba. Demócrito ría. A Heráclito todo parecíalle unha desgraza, a Demócrito unha estupidez.
—Hai unha gran diferenza entre sinxeleza e humildade?
—Hombreee! Ti e eu coñecemos a moitos soberbios de vida sinxela. O diñeiro non quita a felicidade. Díxoo Séneca: «Na casa do sabio as riquezas están ao servizo. Na do necio, á orde». Para ser feliz non hai que vivir sen nada. O que hai que facer é non ter ansia viva das cousas.
—E os baños de bosque tamén son un clásico?
—Son unha gilipollez!, agora chámanlles baños de bosque, pero xa os clásicos recomendan o contacto coa natureza, e se vives en Galicia e pódeste dar baños de mar..., o non vai máis!