Enterneciendo e removendo a partes iguais, a escritora reivindica en «Os parques de atraccións tamén pechan» que a todo non se pode chegar. E que non hai nada malo niso
03 novs 2023 . Actualizado ás 20:52 h.As «vicisitudes» familiares apélannos, porque todos temos unha —familia, vicisitudes probablemente algunha máis—. Por iso, a historia que escribiu Anxos Caballero (Madrid, 1976) fálanos de ti a ti; vémonos nela. Recoñecemos a Manolo e á Juli, e a toda a súa estirpe particular que é común, a esa clase media que veu a máis cando «España —aínda— ía ben». Simpatizamos pronto —identificándonos entre pares— cos que aínda coas contas máis que saneadas nunca deixan de gardar, hormiguitas, con quen non perderon o acento de barrio e cos que aínda a día de hoxe seguen traficando con táperes os domingos; que non en todas as casas soaban Serrat e Aute. Os parques de atraccións tamén pechan (Arpa) é unha viaxe que empeza na luz e acaba na escuridade sen por iso perder polo camiño nin un pouco da tenrura que respira o relato, nin sequera o humor, salvavidas. Hai culpa e hai purga, a dunha filla que se converte en nai, dos seus propios fillos e tamén dos seus pais. E hai unha muller honesta, valente, que optou por coidar en lugar de ser coidada. Por ser «leoa no canto de avestruz».
—Levamos as mulleres no ADN os coidados?
—Totalmente, pero ademais unha prima miña que é psicóloga díxome nunha ocasión que se deu conta de que hai dous tipos de persoas, os que coidan e os que se deixan coidar. E as que coidamos enseguida cheirámonos.
—Tiveron que falecer os seus pais para que puidese sentarse a escribir este libro?
—Si, e de feito agora cando me entra un pouco a llorera, digo: 'Ai, Divos meu, se os meus pais visen isto, visen a xente que vai á presentación, os abrazos que recibo…'. Se a miña nai vise que o prólogo o escribiu Jorge Javier Vázquez sentiríase orgullosísima de min, pero moito máis orgullosa que do feito de que eu teña escrito un libro. De feito, probablemente non llo lería, só se lería o prólogo. E diría: 'Ai, Mari, que ilusión tan grande'. Pero si, se os meus pais non falecesen, non estivesen enfermos, este libro non tería saído, e a miña vida tería sido outra. Tamén o momento doce que estou a vivir actualmente débollo en certa medida á enfermidade dos meus pais, que me levou a facer cambios importantes na miña vida, a ir parcheando, a darme de alta como autónoma, por exemplo.
—Desdramatiza «o de coidar» e a vellez. Pero «que mal se pasa cando toca apechugar».
—Si. A min sobráronme meses, mesmo anos da vida dos meus pais, como tamén me sobraron da da miña avoa, á que adoraba, pero morrerse aos 104 anos tendo perdido por completo a vista, practicamente o oído, levantándose para sentarse nunha cadeira de brazos todo o día... Pois non. Que clase de vida é esa? Isto de 'ai, que ben, imos poder vivir ata os 130 anos', oia, non. Déixenme en paz que, eu cun infartito aos 80 e que viva a xente a súa vida. Foi un alivio cando se morreron e non pasa nada, hai que verbalizarlo. Ás veces golpea a culpa, como non vai golpear, desexar que todo acabe colócache nun punto de, 'vaia, que hijastrona', que diría a miña nai. Pero é así. E sobre todo sobroume tempo por eles, sobráronme cousas vividas que non contei no libro por puro amor a eles, cousas que escoitei, frases que se me quedaron tradeadas no cerebro. A lei de morte digna é do mellor que nos puido pasar.
—A Juli todo o tapaba», non falaba as cousas. E vai a súa filla e pon todos os trapos a tender.
—A súa filla hase ir a unha praia nudista e tirouse alí tres días [ri]. Levaríame a rifa do século se ela lese este libro, porque xa por calquera cousa que escribise sobre actualidade, que nin sequera lía, porque o meu nai nunca me lía, dicíame que ía acabar encerrada en Carabanchel, que que teima de pór a caldo, que que necesidade.
—Do seu alcoholismo, vostede sabía sen saber? Sabía e non quería mirar?
—Eu cheguei á conclusión de que un pouco si, de que máis ou menos intuía. Pero cando empecei a detectar sinais o meu pai xa tiña enormes dificultades de mobilidade, tivera que deixar de conducir e tiña xa un nivel de vulnerabilidade e dependencia moi alto, entón díxenme: 'Mira, se eu agora poño estoutra carta sobre a mesa, lévasenos por diante'. A todo non se chega e pensar que se chega a todo só xera dor e frustración.
—Un día abriu a neveira de casa dos seus pais e atopouse unha paisaxe, sempre próspero, sementado de pratos precocinados. A comida, como baremo nesta historia.
—Si, si. E hai algo moi transversal que é iso de que en todos os puntos de España todo se resolve con comida. Mira, o último día que vin á miña nai foi o 8 de marzo do 2020, era domingo, tocáballe ir vela á residencia á miña tía Mari Carmen e á miña prima. E eu collín o autobús e presenteime alí con queixos que comprara nunha escapada a Burgos. Recordo que facía sol, e púxenme a repartir queixos envasados ao baleiro. E todo ese intre foi: 'ai, que ben, pois mira, eu tróuxenche fiambre, eu un bote con tomate frito'. Todo se celebra con comida, pero ao mesmo tempo todo se atenúa con comida.