Converte o seu anuncio no primeiro mitin de campaña, asegura que regresará para ser investido e ameaza coa independencia unilateral de novo
22 mares 2024 . Actualizado ás 15:56 h.O expresidente da Generalitat, Carles Puigdemont, viaxou este xoves a Elna para lanzar oficialmente a súa candidatura ás eleccións catalás do 12 de maio. «Decidín presentarme», proclamou ante un milleiro de militantes que abarrotaron o Concello da localidade gala e varios centos que tiveron que quedar fóra. Facía tempo, case desde o 2020, que non gozaba dun baño de masas similar.
Un riseiro e relaxado, Puigdemont buscou o simbolismo do exilio en Elna, a localidade que acolleu a miles de refuxiados republicanos da Guerra Civil, para celebrar o seu primeiro mitin de campaña, no que chamou a converter os comicios nun plebiscito sobre o seu regreso catapultado pola amnistía. «Se son candidato á investidura, deixarei o exilio ese día», asegurou, antes de deixar sentado que asistirá a ese pleno do Parlamento catalán, aínda que os xuíces se neguen a executar a lei que diluirá as causas de o procés. A normalidade política está aínda lonxe en Cataluña.
Da destitución polo artigo 155 á restitución. Ese é o gancho electoral do líder espiritual do independentismo. Non é novo, pero esta vez ten outro significado, xa que para cando se celebre a sesión de investidura a lei de amnistía podería estar vixente. «Hoxe comeza a conta atrás do retorno», sinalou ante un público que só lle interrompeu para berrar «president, president» e «independencia, independencia». O título da conferencia xa o dicía todo: «President Carles Puigdemont». Sen siglas. A marca é el. A mensaxe, tamén.
Os seus chámanlle presidente «lexítimo» de Cataluña, desde que o 27 de outubro de 2017 foi destituído do cargo polo Goberno de Mariano Rajoy, en aplicación do 155 da Constitución tras declarar a independencia de xeito unilateral. Como xa fixo Artur Mas no seu día, lanzou unha oferta a todo o independentismo para reeditar de novo Junts pel Si, a alianza electoral de Convergència e ERC en 2015. Esquerra non está agora polo labor: non tardou nin media hora en rexeitar a oferta; as relacións son pésimas e ambos van a unha descarnada competición o 12-M. Pero Puigdemont apelou a que a súa candidatura vaia «máis aló do partido», no que soou a unha OPA a todo o voto secesionista e republicano. No independentismo hai temor tanto á abstención como a que o voto se poida 'malgastar' en pequenas formacións que apenas teñen opcións de entrar ao Parlamento catalán como o partido da exconsejera Clara Ponsatí ou o da ultra Orriols.
Carreira patas para arriba
A volta de Puigdemont á primeira liña é unha mala noticia para ERC, PSC e para o Goberno. Todos eles aspiraban a uns comicios máis tranquilizados. A entrada en escena do líder de Junts pon patas para arriba a campaña e radicaliza a carreira electoral. O PSC parte con vantaxe nas enquisas, por diante de Esquerra e Junts. Pero ningunha sondaxe realizada ata a data mediu o impacto da candidatura do ex xefe da Generalitat, os tres partidos están nun pano e os pactos poselectorales serán decisivos. Non se descarta xa unha repetición da chamada a votar se ninguén cede .
En Junts xa daban por feito que Puigdemont tiña intención de presentarse. O que era unha incógnita era a súa folla de ruta: se levar á Generalitat á confrontación de novo ou asumir a normalización da situación política catalá, como defenden tanta ERC como o PSC, aínda que con distinta intensidade. Onte non deixou ningunha dúbida. «Estou aquí para acabar o traballo» iniciado en 2017, conxurouse. Renuncia a presentarse ás europeas e mostrouse disposto a «culminar» que Cataluña «sexa recoñecida como unha nación independente». E ante a próxima lexislatura, comprometeuse a «proporlle» a Pedro Sánchez a celebración dun referendo de autodeterminación. «Estamos para iso», advertiu. Se a vía da negociación co Goberno central «non dá froitos», ameazou con reactivar a vía unilateral como en 2017. «Non podemos renunciar nin renunciaremos a conseguir a independencia se é a vontade dos cataláns», rematou. Aseveracións que cuestionan a xustificación polo Goberno da amnistía como unha ferramenta para «a reconciliación». A comparecencia en Elna estivo lonxe do que Sánchez chama a axenda do reencontro e pola que explica as cesións aos secesionistas.
En todo caso, Junts non enterra a machada de guerra, non renuncia á vía unilateral de outubro do 2017 e avoga por reactivar o procés. O 5 de setembro pasado, o seu líder pronunciou unha conferencia en Bruxelas na que puxo as condicións para investir a Sánchez. Falou de acadar un «compromiso histórico». Xa ten encarrilada a amnistía. Agora vai pola segunda pata dese fito: a autodeterminación.