Tras o fallo que rexeita o recurso de Madrid, Ayuso anunciou que tramitará de urxencia unha lei para que esa recadación quede nas arcas rexionais
07 novs 2023 . Actualizado ás 18:53 h.Cunha semana de atraso respecto ao calendario previsto, o pleno do Tribunal Constitucional deu onte finalmente o seu agardado aval ao imposto sobre as grandes fortunas, creado polo Goberno de Pedro Sánchez o pasado ano para gravar os patrimonios que pasen os tres millóns de euros. Aínda que inicialmente o tributo era temporal e unicamente íase a aplicar este ano e o próximo como imposto solidario para facer fronte ás consecuencias económicas derivadas da guerra de Ucraína , a sentenza do Constitucional deixa libre o camiño para que o Executivo poida convertelo en permanente , algo que a ministra de Facenda en funcións, María Jesús Montero, xa avanzou que faría se se materializa a investidura.
E é que o tribunal de garantías desestimou o recurso de inconstitucionalidade presentado pola Comunidade de Madrid, que alegaba que o gravame invadía as competencias fiscais autonómicas, ademais de vulnerar os principios de seguridade xurídica, capacidade económica e non confiscatoriedad.
A sentenza, da que foi relatora a maxistrada María Luisa Balaguer Ruela, e que foi apoiada por sete votos fronte a catro —reflectindo a composición actual de progresistas e conservadores do tribunal—, apoia o tributo fronte á impugnación de Madrid .
Rebate os seus argumentos uno a un. Así, aínda que o Executivo madrileño cargaba contra o procedemento a través do que se aprobou o gravame (vía emenda na tramitación da proposición de lei para crear o imposto extraordinario aos beneficios da banca e as eléctricas), o Constitucional sinala que se cumpre o requisito de homoxeneidade esixida no dereito de emenda, que só se vulnera «cando existe unha evidente e manifesta falta de conexión entre o contido da emenda e a iniciativa respecto da que se presenta». «Non é o caso», afirma o tribunal na nota na que avanza a sentenza, argumentando que tanto o imposto sobre grandes fortunas como a proposición de lei para crear o que grava a banca e eléctricas comparten o mesmo propósito: «Prover de ingresos públicos cos que afrontar as consecuencias da crise enerxética e de prezos causada pola guerra de Ucraína».
Respecto da alegada vulneración da autonomía financeira, a sentenza lembra que o imposto sobre grandes fortunas é complementario ao de patrimonio, que é un tributo estatal cedido ás comunidades, «de modo que o satisfeito por este descóntase para determinar a cota do novo imposto, o cal non afecta nin interfire en ningunha das competencias autonómicas sobre o imposto sobre o patrimonio». O mínimo exento, a tarifa, as deducións e as bonificacións do citado tributo en Madrid seguirán sendo «única e exclusivamente os que esta decida, sen que o imposto sobre grandes fortunas supoña cambio algún», destaca.
Ayuso contraataca
E a decisión da presidenta madrileña non se fixo agardar. Pouco despois de coñecerse a sentenza, Isabel Díaz Ayuso anunciou que o Goberno rexional tramitará pola vía de urxencia unha lei co obxectivo de que a recadación o imposto sobre as grandes fortunas quede nas arcas autonómicas. Non precisou, con todo, como pretende logralo —hai que lembrar que o chamado imposto aos ricos é un gravame estatal— ou se do que se trata é de recuperar o imposto sobre o patrimonio que a Comunidade de Madrid ten bonificado ao 100 %, igual que Andalucía ou que Galicia, aínda que esta en un 50 %.
«Ímolo facer canto antes», explicou Ayuso respecto de levar á Asemblea de Madrid de forma «urxente» un proxecto de lei que permita «recadar ese imposto para que quede nas arcas madrileñas e destinalo aos madrileños». «Non imos quedarnos parados», asegurou, tras mostrarse sorprendida de que lle dean tanta independencia a algunhas comunidades autónomas para facer o que lles dea a gana e que Madrid non poida facer o seu coa súa propia fiscalidade».
A presidenta defendeu a súa política de baixa fiscalidade, lembrando que foi o que os cidadáns «votaron libremente nas urnas nas últimas eleccións». Ademais —dixo— o das grandes fortunas «é un imposto que se recada o 90 % en Madrid. Xa que logo, vai contra o patrimonio e o traballo e o esforzo o contribuínte madrileño».
O Constitucional, pola súa banda, subliña que non se vulnerou ningunha competencia autonómica e que a queixa «real» da Comunidade de Madrid é que aquel dos seus residentes cun patrimonio superior a 3 millóns de euros terán que pagar o novo imposto estatal, co que Madrid perde o seu atractivo fiscal para atraer dita riqueza ao seu territorio.
O fallo abre a porta a que o Executivo harmonice impostos autonómicos
A sentenza vai máis aló ao defender que o novo imposto creado polo Goberno non socava a autonomía fiscal das rexións, xa que engade que o obxectivo dos territorios de ser atractivos ao rebaixar a fiscalidade «non pode impedir ao Estado exercer a súa competencia para establecer novos tributos».
E introduce na súa redacción unha frase curiosa, lembrando que «se no pasado o Tribunal Constitucional xa recoñeceu que o Estado pode ocupar un espazo fiscal autonómico para harmonizalo, con maior razón poderá facelo no seu propio espazo fiscal, como é leste». Deste xeito, abre a porta ao potencial aval de calquera medida futura que o Goberno adopte para harmonizar impostos autonómicos, como podería ser o de sucesións, no que xa deron pasos.
Por outra banda, o fallo tamén tomba a vulneración dos principios de non confiscatoriedad e capacidade económica esgrimidos por Madrid, que sostiña que o gravame era desproporcionado, algo que nega o tribunal citando datos extraídos das estatísticas da Axencia Tributaria, segundo os que o tipo efectivo do imposto está por baixo do 0,5 % do valor do patrimonio gravado, «polo que non é desproporcionado».
Cabe lembrar que tamén os Gobernos de Andalucía, Galicia e Murcia interpuxeron recurso de inconstitucionalidade, «procesos que deberán resolverse aplicando doutrina sentada en relación co recurso do Consello de Goberno da Comunidade de Madrid», indica o Constitucional. Á sentenza, que aínda non se fixo pública, formularon voto particular os catro maxistrados conservadores.