Despois de que Pepe Viyuela abandonase a obra que estaba a dirixir, o Teatro Infanta Isabel péchalle as portas. Figuras da cultura como Isabel Coixet se solidarizaron coas vítimas. Unha delas tiña só 14 anos cando ocorreron os feitos
18 abr 2024 . Actualizado ás 19:04 h.«Non teño tripas para saír a escena, non podo desconfiar do testemuño de 14 persoas, algo ten que haber, non creo que haxa un complot nin que llo queiran cargar». Son as palabras coas que o actor Pepe Viyuela anunciaba nas últimas horas que abandonaba de forma fulminante a obra na que interpretaba ao escritor Enrique Jardiel Poncela, dirixida por Ramón Paso. A Fiscalía presentou unha denuncia contra o dramaturgo, a quen acusa de agresións sexuais a 14 mulleres diferentes nos últimos cinco anos.
As denunciantes, de entre 18 e 25 anos, tamén sufriron por parte do director teatral acoso, coaccións e fustrigación. Estas condutas terían tido lugar en castings de selección ás intérpretes para obras dirixidas por Paso, segundo o recolleito pola acusación do Ministerio Público. «Eu quedeime de pedra. Estou nervioso. Non penso noutra cousa. Estou conmocionado», continuaba Viyuela para explicar as razóns polas que deixaba o seu papel en Jardiel namorado.
En declaracións a Europa Press dicía que Paso non era o seu amigo e resolvía por completo a súa relación co acusado: «Non quero chamarlle. Non quero seguir coa función. Voume». Os graves feitos revelados levaban tamén á suspensión «definitiva» da obra por parte do equipo de programación do teatro Infanta Isabel de Madrid, tras reunirse tamén co equipo de produción da mesma.
As denuncias contra este director de teatro desataron unha onda de reaccións nas últimas, un auténtico #MeToo, como se coñece nas redes sociais a este movemento que denuncia agresións sexuais contra mulleres, especialmente no ámbito artístico, desde que en 2006 actrices de Hollywood desvelasen abusos por parte do produtor Harvey Weinstein. De feito, o recente caso de Ramón Paso no teatro, chega só uns meses despois de que seis mulleres acusasen o director de cine madrileño Carlos Vermut de violencia sexual.
Desde a esfera política, a fenesa Yolanda Díaz, Ministra de Traballo, loaba a decisión de Viyuela publicando un chío. «Hai un lado correcto na historia e sempre é ao lado das vítimas. Hai que acabar co compadreo que os fai sentir impunes», escribía en redes sociais.
A ministra de Igualdade, Ana Redondo, pediu este xoves «tolerancia cero ante quen utilizan posicións de poder para acosar ou abusar sexualmente das mulleres». No seu caso, na mensaxe subida a X (antes Twitter), quixo empregar o hashtag #NoEstásSola, para destacar que «é moi importante que as mulleres que foron vítimas de violencia sexual síntanse acompañadas polas institucións para denunciar».
Tamén de forma inmediata ao facerse pública a denuncia da Fiscalía Provincial de Madrid contra Ramón Paso, houbo reaccións desde a esfera cultural. Unha das primeiras en censurar estas agresións a mulleres foi a cineasta Isabel Coixet, directora ademais do teito amarelo, un documental que trata de preto esta problemática. A produción está baseada na denuncia de un grupo de nove mulleres contra dúas dos seus profesores da Aula de Teatro de Lleida por abusos sexuais ocorridos cando eran unhas adolescentes. «Eu escoiteinas e créoas. Non convertamos isto nun circo. Apoyémoslas. Respetémoslas. Solidaricémonos con elas e coa súa avogada, no xeito en que elas o necesiten», expresábase respecto diso a catalá, empregando como plataforma Instagram.
Pola súa banda, Irene Pardo, directora do Festival de Teatro Clásico de Almagro, preguntada sobre os presuntos delitos sexuais labores por Paso, foi contundente. «Son unha persoa que estou a cargo de un festival e a cargo de moitísimas outras persoas que traballan nel, e o que debemos de procurar é que os espazos de traballo sexan seguros para todos e non haxa nunca xamais ningún abuso de poder, moito menos abuso sexual», comentou aos medios na presentación da 47 edición do prestixioso festival teatral, eloxiando ademais a Pepe Viyuela, quen se apartou de Ramón Paso en canto soubo da gravidade dos feitos denunciados. Segundo desvelou O Confidencial recentemente, unha das denunciantes afirma que só tiña 14 anos no momento de ser agredida sexualmente polo tamén guionista. Esta denuncia non puido integrarse xunto co resto xa que segundo a Fiscalía tería prescrito.
Paz Santa Cecilia, directora xeral do Instituto Nacional das Artes Escénicas e da Música (INAEM), tamén mostrou á conclusión do acto de presentación do Festival de Almagro a súa «condena máis absoluta» ao caso de Ramón Paso e «a outros que han ir saíndo, dá igual que sexan do mundo do cine que das artes escénicas». «Dentro da mala noticia» que isto supón, considera «unha boa noticia que estea en mans da xustiza».
Mulleres da súa produtora apoian a Ramón Paso
As actrices e produtoras que forman parte da compaña do dramaturgo Ramón Paso, PasoAzorín Teatro, expresaron o seu apoio e pediron «a máxima discreción» e que se respecte a presunción de inocencia, como sinalan nun comunicado difundido pola axencia Europa Press.
O escrito, asinado por Ana Azorín , Inés Kerzan, Ángela Peirat, Ainhoa Quintana e Sandra Pedraz Decker, resalta que a compaña fai teatro feminino» e en «defensa» da muller, e rexeitan calquera tipo de acoso sexual. Desde a axencia de representación da actriz Ana Azorín -socia fundadora da compaña teatral Paso Azorín xunto ao propio dramaturgo- han confirmado que a actriz «sempre traballa con el» e que en todos estes anos houbo «unha relación extraordinaria e sen ningún problema».
Fuentes próximas ao dramaturgo, guionista e director de escena informaron de que se atopa reunido cos seus asesores legais» para valorar como afrontar a denuncia nos tribunais. A avogada que puxo en coñecemento do Ministerio Público as catorce agresións sexuais, Luisa Estévez Martínez, relatou que a Fiscalía lle tomou declaración como testemuña para despois solicitar as testificales das 14 vítimas que ratificaron a denuncia. Trasladáronse tamén probas documentais e informes periciais e psicolóxicos que corroborarían os feitos.