O mítico negocio do Cantón Pequeno pechou nos noventa, tras case setenta anos deleitando aos coruñeses. A Colón, fundada a finais dos oitenta polo que era o encargado do negocio tomou a súa substitución
10 mares 2024 . Actualizado ás 21:53 h.É practicamente imposible atopar a un coruñés que teña nacido antes dos noventa que non lle pegou un lengüetazo a un xeado da Ibense. «Cando eu era neno era practicamente a única xeadería da cidade e era un auténtico agasallo que che levasen alí. Non só polos xeados, que tamén, senón porque quedabas pasmado coa inmensa cubeta onde os facían. Estaba á vista de todo o mundo e vías como mesturaban os ovos e o leite para facer o mantecado e así demostraban tamén que non usaban colorante», rememora con nostalxia un veterano coruñés para o que os paseos polo Cantón Pequeno eran sempre sinónimo dunha parada no negocio fundado a mediados dos anos vinte do século pasado polo valenciano José Vilaplana. Foi el o que en 1925 tróuxose de Ibi (Alacante) a receita dos famosos xeados que moitos coruñeses aínda son capaces de saborear na súa memoria. A receita e o nome, que comparte con outras tantas históricas xeaderías de dentro e fóra de Galicia, algunhas aínda en funcionamento.
A Ibense da Coruña abriu primeiro no número 9 de San Agustín, despois pasouse a un local de Juana de Vega e xa en 1936, pouco antes do inicio da Guerra Civil, instalouse no baixo do número 13 do Cantón Pequeno, onde A Ibense permaneceu ata o seu peche en 1992 para dar paso a un novo e moderno edificio.
A famosa xeadería era entón «unha institución por onde pasaron políticos, artistas, escritores e toda a vila de A Coruña para degustar as súas especialidades», dicía entón La Voz de Galicia na noticia na que anunciaba o seu peche definitivo, xunto co da confeitería Os Cantóns, situada no baixo de ao lado.
«O meu pai foi o encargado da Ibense desde os anos sesenta ou setenta e cando lle comunicaron que o peche estaba próximo decidiu buscarse a vida e fundou a Colón, que conviviu coa Ibense dúas ou tres anos», conta Daniel Reboredo, hoxe a cargo de a actual xeadería Colón, no tamén céntrica ruela da Estacada, onde os nostálxicos poden seguir gozando dos míticos sabores da Ibense. «A receita é a mesma e para nós segue primando a calidade, igual que entón», conta o sucesor de Leonardo Reboredo.
Desde as orixes da Ibense tamén cambiaron a oferta —«antes había só sete variedades e agora nós temos máis de trinta, con sabores impensables nos anos oitenta»— e os costumes: «Agora o xeado consómese todo o ano, antes era algo moi estacional e había sabores, como a fresa, que só se podían ofrecer uns meses, que é cando había froita», explica Daniel Reboredo.
Tal e como reflicten os anuncios dos anos corenta e lembran os coruñeses máis veteranos, A Ibense abría as súas portas na primavera, «coa varita de San José», e pechaba a mediados de outubro, xeralmente despois do a festividade do Pilar . Seis meses nos que a xeadería se convertía «en pozo no deserto» no que gozar do «doce a cero graos onde a xema de ovo, a fresa, o pexego e a améndoa levan aos beizos a fresca lambetada da tempada». «Pola Ibense coñecen os mozos o verán como “tempo de xeados”», dicía a publicidade de entón.
«Os meus favoritos cando era neno eran os de nata e crema tostada», rememora Daniel Reboredo, que botando a vista atrás tamén lembra como «enorme» o local do Cantón Pequeno, cun patio interior moi grande, «as mesas de mármore á esquerda, o seu teito alto e o mostrador á dereita». Unha imaxe que tamén conservan con nostalxia moitos coruñeses para os que o verán sempre saberá á Ibense.