O Porteño da posguerra e a aventura do vivir

Manuel Castiñeira Canosa

CAMARIÑAS

El número 4, Pepe de Rens, es el único jugador del viejo equipo que sigue vivo.
O número 4, Pepe de Rens, é o único xogador do vello equipo que segue vivo.

Boa parte daqueles xogadores emigraron a América. Un dos que quedaron foi médico

07 ene 2016 . Actualizado ás 10:42 h.

Nunha recente visita á Ponte do Porto, o meu amigo Luis entregoume unha foto, dicíndome que era do antigo Porteño. quedei un tanto estrañado, porque o que estaba a ver era un grupo de amigos que se reuniron para facerse unha foto, simulando un equipo de fútbol; quizais nalgún hospital militar. De pé, tres enfermeiros coas súas camisas brancas; o director co seu ancho pescozo branco, medio oculto. Pola dereita e tamén de pé, un militar coa súa gorra de mando e en posición de firme. Agachados, o primeiro da esquerda, algo serio, co seu xeonllo operado. Un pouco máis distanciado, o seu médico, con camisa branca e unha esaxerada exhibición angular de xeonllos e cóbados. E, aínda por riba, eses cinco bromistas, soamente cinco, vestidos de azulgrana e apaixonados confesos do Barça.

Esa foi a miña impresión. Pero o meu amigo Luis insistía en que era o antigo equipo da Ponche do Porto, do ano 1947. E pediume que observase ao noviño agachado da esquerda, xa que podería recoñecelo. E, efectivamente, o seu rostro resultábame familiar. Deime conta, deseguido, de que ese noviño se parecía a un xogador do Porteño, a quen coñecín e co que chegaría a xogar, aínda que eramos de distinta xeración. E así, grazas a ese noviño, puiden admitir, ao fin, que se trataba dunha foto do Porteño. Nada de enfermeiros, meniscos ou rótulas. Estabamos, pois, nos anos da inmediata posguerra, do almorzo con auga e dúas cucharadas de leite; de caldo día e noite, noite e día. Como non ía estar delgado ese noviño, ao que coñecín con tanto peso anos máis tarde? Como ían ter camisetas de azulgrana os once, se as divisas máis estimadas reducíanse a patacóns e a fame roldaba por todas partes do contorno?

E, a pesar de todo, eses mozos seguían co deporte e corrían tras o balón. ¡Pequenos heroes que merecen ser rescatados do esquecemento! E, nesa empresa, servíronme de axuda Antonio de Sara, Paco do Moreno, Miguel, Amelia, familiares dos xogadores (Manolo, Rafael?). E o que máis me entristece é ter constatado o falecemento de todos eles, a excepción do que está de pé, no centro, Pepe de Rens (número 4), ao que cheguei a coñecer como maderista.

Varios emigraron. Algo moi frecuente nunha época de tanta penuria. A Venezuela se han ir, e sen retorno, os dous irmáns: Manolo ( 1) e Eliseo do Foxo (6), de pé e a ambos os dous lados da foto, extremos moi áxiles e escurridizos. Manolo morreu moi pronto, pero viven aínda a súa esposa e as súas dúas fillas. A esposa de Eliseo morreu fai uns anos, e os seus tres fillos residen en Fisterra.

A Venezuela tamén se foi varias veces o que está ao lado de Eliseo, Louro (5). Persoa con forza, sinxela e de bo corazón. Construíu a súa vivenda no pobo. Os seus tres fillos continúan por estas lareiras. E unha anécdota hanme contado: na gasolineira de Vimianzo, Louro pediu que lle botasen un pouco de gasolina no seu chisqueiro: tratou de probar se acendía e? ¡plaf! ¡Vaia se non acendeu! ¡E máis do debido!

Outros deses mozos buscaron distinta ruta: Arxentina. Como Manolito de Inocencio (10), o da exhibición «de xeonllos e cóbados», créndoo médico de ósos; pero agora paréceme máis ben que estaba a ensaiar movementos do tango Buenos Aires querido. A súa esposa era de Muxía. Volveron varias veces, pero alá quedaron.

Á Arxentina tamén se marchou Ruso do Taberneiro (11). casou alí e alí quedou. Temos familia súa no pobo, como a do bar O Trabeiro. Pero, falando do Ruso, teño que nomear a Piculina, a súa noiva, a bellísima moza que vivía na zona de Curros e que excedía en beleza a todas as mortais.

Outros, pola contra, non saíron da súa terra, pero tiveron que facer fronte igualmente á vida: Tino (7), o primeiro dos agachados, co seu rodillera de trapo e talle de gardameta. Aínda que permaneceu solteiro, tivo a mellor compaña: a súa nai, a buenísima Pastora. Ao seu lado, ese noviño de 18 anos, Manolito (8), o único que fixo carreira universitaria: médico da Ponte do Porto e da zona. A Manolito coñecino nas festas da Ponte, nun partido no que xogou o gran porteiro do Deportivo, Otero. Manolito, a pesar do seu excesivo peso, sorprendeume pola súa colocación, dominio por alto e por baixo. Actualmente viven a súa esposa e os seus cinco fillos.

No centro está a Armar dous Piñeiros (9), moi bo conversador, con excelentes dotes para o comercio. Recordo a súa tenda de electrodomésticos e a súa amizade precisamente co referido Otero, porteiro do Deportivo e padriño dun fillo seu?

Pero, ¡pensar agora que todas esas persoas da foto, menos Pepe de Rens, se haxan ir xa para sempre do pobo que os viu nacer!

¡E non poder empezar a xogar nunca outro novo partido!