A única solución para Baldaio, a máis barata e sustentable, é o eliminar a ponte e deixar que a lagoa se abra ao mar
17 sep 2023 . Actualizado ás 10:58 h.A costa de Galicia é moi moderna, (o mar alagouno hai 3.000 anos), e por iso hai poucas praias. Como se sabe, estas fórmanse cando as ondas rompen as rocas, redondeando os fragmentos ata formar coídos, (praias de cantos).
Pero en Galicia hai outras praias, as de area, mais apreciadas, aínda que son escasas e a súa orixe é insólito, pois se formaron durante a última subida do nivel do mar ao acabar a glaciación mundial hai 15.000 anos. Entón a costa galega estaba bordeada por areais de máis de 1.498 quilómetros de longo e 20 de ancho. Mentres o nivel do mar subía, o vento soprou a area que se moveu en trens de dunas cara á costa rochosa, onde, cando o relevo era baixo, a area acumulouse dando as actuais praias de area. E se o relevo era alto o vento fixo subir a area formando as dunas rampantes ou trepadoras, (os montes brancos da Costa da Morte: Lires, Trece, Laxe, Ponteceso).
A terceira opción correspondeu ao caso en que as dunas se atopasen cun curso de auga. Se tiña un caudal grande leste foi obstaculizado, como se ve no fondo dalgunhas rías, (Pontevedra, Lires, Corme e Laxe, Ortigueira, Foz), onde o río se despraza, dificultosamente, a través da area acumulada. Pero cando o río interceptado polas dunas era de menor entidade, a area puido bloquealo creando unha aparencia de barra de area, como ocorre en Louro (Muros), Caldebarcos (Carnota), Baldaio (Carballo), Barrañán (Arteixo), Doniños e Frouxeira (Ferrol).
Todas estas formas, de orixe eólica, agora están alagadas polo mar. Pero polo xeral os xestores do medio costeiro, estatais ou autonómicos, malinterpretan estas acumulacións de area entendéndoas como sedimentos recuperables e non como relictos de antigas dunas en regresión, alagadas.
Nos últimos días ha preocupado moito o ocorrido na lagoa de Baldaio, onde nunca houbo problemas ata que, no século pasado, permitiuse unha desmesurada extracción de area. Ata entón as augas continentais eran reguladas por unha ponte de comportas que permitía a circulación de auga e que, en marea alta, pechábanse para capturar os peixes que entraran na marisma.
Parque de acuicultura
En 1977, as obras para construír un parque de acuicultura, con estanques onde criar distintas especies piscícolas, debilitaron a estrutura areosa. Para cando se paralizaron as extraccións, tratando retrotraer todo ao comezo, xa era tarde, e aínda que se construíu unha nova ponte, resultou un fracaso, acrecentado ao tratar de humanizar a contorna, engadindo á construción unha rampla que permitía aos turistas baixar á praia. Nos sucesivos temporais o mar aproveitou o paso para meterse na lagoa, empurrando a area, sen posibilidades de retorno pois os ríos da zona, de escasa entidade, non poden manexar volumes de area tan grandes.
Os responsables se obstinan en tratar Baldaio como un paseo marítimo, esquecendo que a Costa da Morte ten unha dinámica de fortes ventos e ondas moi agresivas. A única solución, a máis barata e sustentable, é eliminar a ponte actual, deixar que a antiga lagoa de Baldaio ábrase ao mar, é a súa tendencia natural, o que incrementaría a extensión da praia actual, dando opción a que se autorregenere unha nova marisma. Obstaculizar, dalgunha forma, o paso do mar á lagoa será moi gravoso e non resolverá o problema.