As dúas portas do Martín Gómez

Gonzalo Trasbach
Gonzalo Trasbach (IN) SOMNIUM

BARBANZA

04 feb 2024 . Actualizado a las 05:00 h.

P arou de chover. Xa era hora. Son as dez da mañá. Loce un sol de mazá tabardilla e vai bastante frío. O vento vén do nordeste. Vas para mercar no supermercado. Diste que estás diante dun novo día. Camiñalo dende agora até a medianoite é xa unha verdadeira aventura, pensas. Antes de entrar neste pequeno templo da alimentación, páraste e miras como a luz se esparexe sobre a arboreda do parque da Cachada. E foi entón cando recordaches os tempos de cando viñas á escola no Martín Gómez. As rapazas accedían ao centro educativo pola porta norte e tiñan que subir unhas escaleiras para alcanzar as aulas, no primeiro andar. Os rapaces facíano polo lado sur. Escalaban uns chanzos e entraban no baixo. E logo comentaches en voz moi queda: «Portas opostas, patios diferentes, andares distintos e, sen embargo, todos, absolutamente todos, respirabamos o mesmo aire, con sabor salgado cando o vento sopraba desde a bocana da ría para logo galopar por Praia Xardín e atravesar toda a vila enteira».

Xa pola tarde, no medio do silencio da hora do ocaso, despois de acabar o traballo na viña, sentaches un tempo sobre a herba recén cortada e recostácheste contra un muro recuberto de hedras. E ficaches absorto contemplando como unhas follas secas bailaban impulsadas polo vento (por un instante parecéronche uns pardais facendo filigranas de voo a ras do chan). E sentiches como lentamente che ía invadindo unha especie de dita plena. A plenitude experimentada fixo que pensases que nese estado espiritual resulta case innecesaria a escritura e a lectura.

E con todo, un pouco máis tarde, cando emprendiches o camiño de regreso para a vila, atravesando por entre os piñeirais de Faldexín de Abaixo, escoitaches que alguén che preguntaba: «Por que cando escribes o fas a man sobre papel en vez de no ordenador directamente? Pois porque cando máis tarde repaso o escrito, entón vexo as invisibles variacións da miña alma, do meu estado de ánimo, agora gravadas no papel pola man, coma se fosen os tremores da terra que se fan visibles e quedan rexistradas no papel milimetrado polo movemento das agullas dun sismógrafo».

Mais, cando ao mediodía e co sol brillando no alto e caendo sobre a capela da Virxe de Exipto avanzabas pola pasantía das Bouciñas, apenas entreviches por entre o enramado das árbores un anaco de ceo azul, ese instante bastouche para sentir a alegría de estar colmado. Nese momento, que non es quen de precisar canto puido durar, fíxoche cavilar e afirmar que chega dabondo cun intre de semellante intensidade para conformar un día pleno, total, redondo.

Segundo ías camiñando dábaste conta de que o enramado filtraba un monllo de luz oblicua. E logo albiscaches dúas gamelas brancas durmindo nun escuro mar morto, en fronte da praia da Agañán, un mar que se arrastraba suavemente sobre unha area cor cinza.

Mentres contemplabas a escena, esoutro que ás veces se deita na túa habitación sen nunca pedir permiso, preguntouche de socate: «Para que serve ler?». Para case nada, contestácheslle. E despois dunha curta pausa engadiches: «É como rezar. Os libros son coma rosarios de tinta chinesa, son coma as contas. Cada conta vai rodando entre os dedos, palabra tras palabra».

Un pouco máis tarde o teu incómodo inquilino indagou de novo cunha pregunta: «E que é exactamente rezar?». Entón, nervioso respondícheslle antes de que acabase a súa nova interrogante: «É gardar silencio. Calar. Iso que ti non fas. Un apartarse de si mesmo sen facer ruído. Hoxe en día nas igrexas pouca xente reza, só o fan as candeas. Elas consomen todo o seu sangue, que é a mecha. Dan todo o que son: luz. O lento desgaste da candea dentro do frío templo, onde mora un Deus ignoto, é a mellor imaxe da lectura, coma unha pregaria».