A cidade sente nostalxia da súa antiga Compostela e clama por un areal que non pique
05 may 2024 . Actualizado ás 05:00 h.Se Vilagarcía tivese unha praia como deus manda, sería un gran destino turístico, no verán chegaría aos 100.000 habitantes e converteuse non xa na perla de Arousa, senón na perla de España. Pero como é unha praia como deus manda? Pois un areal amplo tanto con marea alta como con marea baixa, cunha suave ondada, pero ondada, non olitas, unhas vistas desde a antuca que a convertan en evocadora, chiringuitos, bares e restaurantes preto da beira e area fina, suave, acolledora… Pero, ¡ai!, de todas esas características das praias como deus manda, só temos a amplitude, os bares a un paso da beira e a beleza dunha contorna que permite tombarse na area e admirar a ría.
Cando en 1981 saquei unhas oposicións e tiven que elixir destino, senteime ante a relación de institutos e cidades de España vacantes e actuei coma se estivese nunha axencia de viaxes. Diante de min abrir un abano de posibilidades turístico-profesionais formidable: prazas de montaña en Potes e en Jaca e prazas marítimas en Vilagarcía de Arousa, Foz, Viveiro, a Manga do Menor, Tarifa ou Tenerife. Collín un libro do meu pai titulado Marabillas de España, editado polo Círculo de Lectores, e fun buscando fotos e descricións de cada un deses lugares. Ao chegar ás páxinas dedicadas a Vilagarcía, que era considerada unha «marabilla de España», unha foto desplegable atraeu a miña mirada e o meu desexo: nela víase un edificio precioso de madeira e unha praia estupenda.
Case convencido por aquela imaxe idílica e mariña, comprobei outros datos como o clima, a gastronomía, as comunicacións ferroviarias ou o número de habitantes, escollín Vilagarcía como o meu primeiro destino e enseguida concedéronme o Instituto de Formación Profesional de Fontecarmoa.
Así que, chegado setembro, collín o TER Ruta da Prata desde Cáceres a Zamora, onde montei no expreso Rías Baixas ata Vigo, alí pillei un ferrobús a Vilagarcía e 22 horas despois de saír da casa, cheguei a Vilagarcía disposto a tomar posesión da miña praza. A viaxe fora duro, pero sería compensado, pensaba eu, pola beleza antolóxica daquela praia tropical seleccionada entre as Marabillas de España.
Así que fun ao instituto, onde me recibiron como a un espécime inexplicable pois non entendían que un tipo de Cáceres, sen ningunha relación con Galicia, escollese Vilagarcía podendo elixir praza na súa propia terra ou nalgunha capital de provincia do interior de España. Cando, intrigados, interesáronse pola miña elección, aclareilles que me gustaban o mar e o marisco e convenceume a estupenda praia da cidade. Non esquecerei a cara de estrañeza que puxeron Elías Lamelas, o director, e Manuel Alonso, o secretario, cando lles confesei as miñas razóns. Entendín tanta incomprensión unhas horas despois, cando, tras comer no Carballiñés o mellor filete de tenreira que probara na miña vida, fun coñecer, por fin, a marabillosa praia, que crin dividida en dúas pois o viandante ao que pedín orientación preguntoume se ía á da Concha ou á de Compostela. Eu respondinlle que á máis grande e o cabaleiro deixoume perplexo: «Bo, grandes o que se di grandes…».
Con algo de mosqueo, seguín as súas indicacións e, por fin, descubrín a praia de Vilagarcía, entendín que os redactores de Marabillas de España enganáronme cunha foto dos anos 50 nun libro editado en 1981 e comprobei que a praia de Vilagarcía, literalmente, non existía. É verdade que cheguei a aquel minúsculo areal en tempada de mareas vivas e coa pleamar, pero que sabía un de Cáceres sobre se as mareas vivían ou morrían ou se a pleamar e a baixamar podían facer desaparecer ou reaparecer unha praia.
Consoleime cos demais encantos da cidade e enseguida sumeime ao anhelo e á nostalxia dunha cidadanía que, por unha banda, evocaba os tempos en que a praia de Vilagarcía tiña a súa graza e, por outro, clamaba pola rexeneración do seu areal. E así, evocando e clamando, pasaron os anos, ata que se obrou o milagre e decenas de camións cargados de terra converteron aquela liña de area, que desaparecía ao subir a marea, nunha señora praia, inmensa, con vistas, bares e ata bandeira azul. Só lle faltaba algo que nunca poderemos ter salvo milagre: unhas ondas divertidas.
Pero chegou o verán e con el, a decepción. Fomos a bañarnos e aquela area era insoportable, áspera, granulosa. Para máis inri, descubrimos como a praia se convertía nunha especie de horto sen hortalizas, pero cunhas malas herbas chamadas cadillos ou abrojos, que pican tanto os pés como as rodas das bicis, e, aínda que tiña certa graza iso de fotografar unha praia verde, pois, a verdade, non era o lugar máis agradable para bañarse nin pasear. Así que nestes días asistimos a algo insólito: comezou a sega na praia, custará medio millón de euros, eliminará 65.000 metros cadrados de hierbajos como cravos e a praia, aínda que non sexa tropical nin paradisíaca, polo menos deixará de parecer un prado con púas. En fin, ¡marabillas de España!