De podas, tecidos, enxertos e chauvinismo

Avelino Ochoa
Avelino Ochoa VENTO DÁ TRAVESÍA

AROUSA

Na miña horta  teño unha cepa francesa xenuína, si, pero estéril, maronda, machorra

24 mares 2024 . Actualizado ás 05:00 h.

Nunha viaxe feita hai xa uns vinte anos co meu inesquecible amigo Ignacio Montenegro fomos ata Saint-Émilion (en gascón Sent Milion), patrimonio mundial da Unesco e capital do viño de Bordeos, maiormente tinto, que se elabora nuns nove mil chateaux, en terras cunha humidade parecida á de aquí, pero calcarias e areentas. Entramos nunha tenda destas onde se despachan cachivaches para turistas e fíxoseme raro que o meu amigo, sibarita, comprase alí varias botellas de viños elaborados con cabernet-sauvignon e merlot. Tamén tiñan cepas a vender, moi ben empaquetadas, e ao velas pensei en plantalas para poder cultivar uvas daquela zona, de caldos tan recoñecidos; matinei na autenticidade e en que sempre podería explicar, fachendoso, que os magníficos acios que ían producir viñeran directamente de Francia, da mellor zona produtora de Bordeos. A viaxe de volta fíxoseme longuísima desexando chegar para plantalas. E así foi. Unha pronto murchou e secou nese verán, a outra prendeu e prosperou moi forte e vizosa. Deixeina que medrase para que, a diferenza de na súa zona orixinal, se fixese parra. Sorprendeume a forza coa que crecía: que vitalidade, que vigor!. Todos os anos funa podando con agarimo. Cada vez que alguén tiña interese, levábao onda ela e explicáballe que era especial, auténtica, que viñera directamente da Nova Aquitania, e que, a verdade, estaba a tardar un algo por demais en florear e dar uvas, pero que seguro que a causa estaba na adaptación a un chan diferente do seu, entre os ríos Dordoña e Garona. Os interlocutores, por educación, non asubiaban para o ar, pero pouco menos. Seguín dándolle cada inverno tratamento preventivo e o resto das estacións, con moita máis dedicación que ás demais parras, protexina do mildeu, do oídio ou do black rot, de todas as pestes que afectan ás viñas. Nunca permitín unha mala herba ó redor, resgardeille o tronco fronte a posibles roces, deixeille o lugar preferente ao sol e non lle faltaron a humidade e os nutrientes que precisaba. Cada primavera ía mirando, ultimamente case de esguello aínda que con ansiedade infinita, como brotaban xemas novas. E seguía crecendo, que forte, que gomos robustos, que bacelos sans, ... que boa sombra daba. Pero transcorreron os anos e nunca produciu un acio. Nin un. Así como ía pasando o tempo dei en desconfiar dos franceses. E é que claro: naquela tenda de souvenirs, vendéranme cepas improdutivas. Como tiña que ser vindo dos chauvinistas franceses que non queren permitir que outros produzan viños coma os deles. Pois, en fin: teño unha cepa francesa xenuína, si, pero estéril, maronda, machorra. Unha vide que só vale para gozar da penumbra debaixo dela nun verán de calor. Así que este ano, farto de esperar primaveras e primaveras para que florease e degoirar por un acio no outono, tomei unha medida drástica. Non, non a chapodei: din en enxertala, con diversas variedades galegas. Enxertar, que é inserir, procede dun latino serere, que tanto dou tecer como sementar. Fíxeme nunha tenda agraria cunha tesoira, máis ben alicate, de enxertar, que vén nunha caixa preciosa, con navalla, unha chave de porcas —que non sei moi ben que aplicación pode ter— e cunha cinta transparente para amarrar a puga ao padrón. Chamoume a atención a sinxeleza das instrucións porque sabía do enxerto tradicional cunha bulsa de terra ó redor, que había que manter húmida. E alá fun, perfectamente armado. Fixen pugas de catro variedades: espadeiro, treixadura, caíño e loureira, que me soan as máis autóctonas. Van alá quince días. Paréceme que a de espadeiro prendeu, as outras non sei. Se a cousa sae ben vingareime dos franceses: da grandeur de la France quedará un padrón gabacho, iso si, forte e vital, a traballar para dar uvas galegas. Aínda que xa se verá, porque todo vén sendo un sisale.