«O Rexional de Lugo» aireou que era coñecido como Serafín
17 dic 2023 . Actualizado ás 13:08 h.Nun dos seus xeniais contos, Borges relata que cando Julio César foi apuñalado polos senadores da República romana, descubriu entre as caras e os aceiros a do seu propio fillo, Bruto, a quen dixo: O teu quoque fili mei? (Ti tamén, fillo meu?). Dezanove séculos despois, no sur da provincia de Buenos Aires, un gaucho foi agredido por outros gauchos e, ao caer, recoñeceu a un afillado seu e faloulle, con mansa reconvención e lenta sorpresa: ¡Pero, che!. O gaucho nunca soubo que morreu para que se repetise unha escena. A vida é cíclica e tamén na Mariña o que vemos xa o viron os nosos antepasados...
«A Gazeta de Madrid» publicaba o 3 de abril de 1901 a lista de xuíces nomeados pola Audiencia para a provincia de Lugo. En Ribadeo, José Antonio Mosqueira para a vila e Tomás Moreda Penabad para Barreiros. En Viveiro, Jesús Fraga Valmayor en Cervo e Manuel Parapar en Riobarba. E para Alfoz, foi designado Rosendo Pardiñas Montero. Neste último caso, pronto saltou a sorpresa. «O Rexional de Lugo» aireou que, nos ambientes xudiciais e policiais, era coñecido como Serafín e detallaba -cun estilo irónico e suxestivo- as súas andanzas.
Pegóuselle a caixa
Entre 1888 e 1890, Serafín fora mozo de tahona na panadería que José González Mariñao tiña na rúa Calatrava, en Madrid. Traballaba en horario nocturno e «un día, por distracción, pegóuselle algo que había nun caixón do mostrador do despacho de pan e, sen despedirse do amo, dirixiuse á Estación do Norte onde a policía municipal tivo o mal gusto de detelo e conducilo ás súas instalacións nas que permaneceu entre reixas varios meses». O ano anterior xa pasara unha tempada no cárcere de Mondoñedo «por ter admitido o agasallo de 100 pesetas e dúas pezas dun amigo seu, alcumado Riotorto, afeccionado ao alleo e fuxido dun cárcere de Asturias». «O Rexional» resaltaba que Pardiñas «foi procesado por aquilo e, tras as eleccións de deputados a Cortes, obtivo o sobresemento». E concluía o historial sinalando que «na súa última estancia en Madrid, perdeu a vista dun ollo, efecto do rozamento dun vaso, ocorrido nunha das varias tabernas que frecuentaba nos barrios baixos»...
Coñecidos os datos, a Audiencia da Coruña tivo que explicarse. E fíxoo o 17 de outubro de 1901: «Para restablecer a verdade, queremos facer constar que o nomeamento de xuíz de Alfoz do Val de Ouro, feito a favor de Rosendo Pardiñas Montero, non é obra do presidente desta Audiencia, señor Ladreda, senón do digno maxistrado que, durante o período de vacacións, estivo encargado accidentalmente daquela presidencia. Pero, axiña que como o señor Ladreda tivo noticia dos feitos atribuídos ao expresado xuíz municipal, deu orde ao xulgado de Primeira Instancia de Mondoñedo para que abra un expediente sobre a certeza daquelas para a resolución que proceda». E procedeu suspendelo. Pero, che...
O francés que fuxiu de Viveiro cos reloxos que tiña que arranxar
En Viveiro perpetrouse en 1892 un timo por un suxeito francés, que se facía chamar Mr. Jean Marie Rives e dicía ser reloxeiro, segundo informou «O Eco de Viveiro» o 27 de xaneiro daquel ano. Chegara á cidade meses atrás e dedicábase a compor e arranxar reloxos que levaba á pousada na que residía. Traballou un tempo dese modo e as súas reparacións eran de plena satisfacción para os seus clientes.
Un día arrendou unha tenda na rúa de Pastor Díaz e correu a noticia de que se establecía na cidade como un veciño máis. Timbró papel co seu nome, encargou cartóns cos acenos do novo comercio e nos primeiros días de xaneiro, tras ter recollido un bo número de reloxos para limpalos e arranxalos, pretextó unha viaxe ao Vicedo e marchouse tranquilamente sen que se volvese ter noticias del.
Pasaron os días e os donos dos cronómetros que lle fosen entregados para reparar, comezaron a sospeitar do atento profesional galo. Un deles telegrafió a Ortigueira e obtivo a resposta de que o día 6 saíra para Ferrol un reloxeiro ambulante que se facía chamar Julián Andis. O veciño correu a voz e entón varios dos clientes, que tamén lle confiasen os seus reloxos e espertadores, denunciaron os feitos no Xulgado de Viveiro que, de inmediato, instruíu dilixencias e procedeu a abrir o local que alugase o compracente reloxeiro. Alí non quedase máis nada que un reloxo de parede e un de mesa, ambos de pouco valor, e algúns útiles do oficio.
De ouro e prata
A pescuda xudicial concluíu que o gabacho levouse dez reloxos de ouro de peto -algúns de alto prezo- e gran número de reloxos de prata que os seus donos lle entregasen para que os limpase. E, en efecto, limpounos... Do pícaro franchute nunca máis se soubo en Viveiro.
Un comerciante de Barcelona foi estafado en nome dos Escuder de Ribadeo, que non sabían nada
Por aqueles anos, un comerciante de Barcelona, chamado Galcerán, recibiu unha carta dos señores Escuder de Ribadeo -Sebastián Escuder tiña en 1875 un comercio e almacén de tecidos e curtidos na vila- na que lle rogaban que entregase 2.100 pesetas a un tal Fernández Regueira, segundo publicou La Voz de Galicia o 21 de xaneiro de 1887. A cantidade era o reempeño dunha papeleta do Montepío barcelonés e a carta engadía que, unha vez recuperada a papeleta de empeño, remitiríanselle fondos para desempeñar as alfaias que dita cédula representaba.
Galcerán recibiu a un home que dixo ir recoller o diñeiro citado en nome de Fernández Regueira. O catalán entregoullo e, a cambio, recibiu un vale no que constaban empeñados un reloxo, unha cadea de ouro, un medallón con 15 brillantes, dous xemelgos, tres pasadores de ouro, un anel de ouro cun brillante, dous ajustadores con zafiros e un alfinete de ouro con tres perlas negras. Estaba estendido a nome de Francisco Fernández e nel consignábase un préstamo de 4.500 pesetas. O talón era auténtico e o suxeito que o presentou, exhibiu outro para xustificar que o tal Fernández vendeulle a papeleta en 2.100 pesetas.
Galcerán informou de todo iso aos Escuder pero estes contestáronlle que non entendían nada do que lles dicía. Entón o catalán comprendeu que fora vítima dun timo. A carta de Ribadeo era unha perfecta falsificación: falso o membrete, adulterada a letra e a firma e fraudulento o talón do Montepío que levaba o número 17.418 e fora estendido o 31 de outubro de 1886. Ao presentarse Galcerán no Montepío para comprobalo, resultou corresponder a un reloxo polo cal se prestasen 8 pesetas… Os autores da estafa, cando se fixeron coa papeleta, borraron o que lles conveu e estamparon os que lles veu ben para os seus fins.