Lendas do cine
Chaplin e as adolescentes, a escandalosa vida sentimental de Charlot
Vivió en cuartuchos e asilos para pobres coa súa nai, unha actriz cómica que acabó desnutrida e demente. Con ela debutó Charles Chaplin, aos seus cinco añvos, nun antro londiniense. Non foi fÃcil o seu camiño ata conquistar Hollywood. Pero de camiño conquistó a numerosas mulleres, case todas menores de idade. Ningunhas acabarÃan denunciÃndolo por malos tratos, aberracións sexuais...
Hannah Hill era unha cómica de vodevil con dous fillos -Sydney, de nove añvos, e Charlie, de cinco- de distintos pais. A pesar de as súas moitas dificultades, era alegre e cariñosa. E por non deixar aos seus niñvos sós en turbios cuartos alugados, cando ela actuaba, levábaos ao teatro.
Unha noite, en The Canteen -un tugurio cheo de soldados-, Hannah se quedó sen voz mentres actuaba. Atronaron os insultos e asubíos, e ela debió abandonar o escenario, desesperada. En bastidores, o director de escena díxolle que saíse o niñou a quen habÃa oÃdo cantar ás veces. Asà debutó Charles Chaplin, con cinco añvos e ante un público difÃcil. Fronte ao resplandor das candilejas, o niñou cantó e gustó. Tanto que empezaron a chover moedas sobre o escenario. «Inmediatamente me interrumpà e dixen que cogerÃa o diñeiro antes de seguir cantando», conta o propio Chaplin no seu AutobiografÃa (Lumen). O director acudió a axudalo a recoller as moedas, pero Charlie pensó que o home querÃa quedarse co seu diñeiro e comenzó a perseguilo. «Non volvà a cantar -contó Chaplin- ata que llo entregué todo a mamû.
O niñou continuó actuando e mesmo improvisó imitacións; unha delas, da súa propia nai. Choveron aplausos e mÃs moedas, que aumentaron cando Hannah se unió a Charlie no saúdo final. «Aquela noite foi a miña primeira actuación e a última da miña madre», agrega también na súa AutobiografÃa. Charles Chaplin [Inglaterra, 1889 - Suíza, 1977], o home que inventó a Charlot, un dos artistas mÃs ricos e influentes do século XX, tivo unha infancia dickensiana que asoma nas súas pelÃculas.
A súa nai acabó cosendo camisas arreo cun soldo de escrava. VivÃan en hospicios. O diñeiro non chegaba
Vivió en cuartuchos de Londres onde «o aire viciado hedÃa a gachas rancias e a roupa vella, cuenta». Pero recoñece que, de niñou, «apenas era consciente da crise porque vivÃamos nunha constante crisis». AdemÃs, contó co cariñou da súa nai, tenra e crebadiza, que acabó mesmo demente, pero de quen -di Chaplin- aprendió a compasión e o amor. A Hannah a habÃan abandonado os pais dos seus fillos; o de Sydney era un home moito maior que ela, de boa familia, co que non se casó; o de Charlie, un actor cómico alcohólico. Mentres ela puido actuar, mantivo aos seus fillos con desenvoltura: llegó a ter bo cartel. Pero a idade e acháquelos baixáronlle o telón. Pasó a coser camisas arreo e con tarifas de escrava. E, aínda asÃ, o diñeiro non daba.
Desde moi niñvos, Sydney e Charlie buscaron trabajillos para achegar algo, pero a afección mental e a desnutrición acabaron por derrubar a Hannah: os tres pasaron tempadas en asilos públicos. Charlie foi recadeiro e botóns, trabajó nunha imprenta, nunha compañÃa de claqué. Cando Sydney creció, se embarcó nun mercante e enviaba diñeiro a casa. Foi él quen consiguió que lle fixesen unha proba ao seu irmán para actuar. AsÃ, Charlie se convirtió en actor con 12 añvos: o seu primeiro papel importante foi o de Billie, o botóns de Sherlock Holmes. Recorrió Inglaterra con pequeñas compañÃas de teatro e aos poucos foi facendo oficio.
En 1910, Chaplin llegó a América, o seu ansiado destino. Foi coa compañÃa de teatro de Fred Karno. Trabajó en varias obras e realizó xiras por Chicago e Santo Francisco. Foi unha etapa dura, de moita soidade, conta. TenÃa as súas propias ideas -que solÃan chocar coas do director- e fame de coñecemento (apenas habÃa ido á escola); leÃa a Schopenhauer e ansiaba ser un home ilustrado, «non por amor á ciencia -dixo-, senón como unha defensa contra o desprezo que sente o mundo polo ignorante».
A súa grande oportunidade deulla Mack Sennett, que o fichó para o cine en 1913. Para él foi unha fiestra de novas posibilidades. non habÃa que repetir o mesmo papel cada dÃa, traballábase rÃpido e rodábase nunha soa xornada. De novo, Chaplin chocó cos directores: se le ocurrÃan escenas e gags, os proponÃa, pero non le hacÃan caso. Ata que un dÃa que lle pediron unha escena ocorrente para suplir uns gags, Chaplin se inventó a Charlot. Foi en 1914. HabÃa nacido un personaxe mÃtico. O primeiro filme de Charlot, Making a living, se estrenó ese mesmo añou. O personaxe siguió inspirando a Chaplin centos de gags e despertó algo novo: o sentimentalismo no humor. Diso fala moito en su AutobiografÃa: da súa querenza pola melancolÃa, da súa timidez, da esmagadora sensación de soidade que sintió mesmo cando logró o ansiado éxito e pasó a ser rico.
«O éxito -dixo- serve para que o queiran a uno» . Pero en amores non lle ía demasiado ben ao comezo. Os seus dúas primeiras esposas eran adolescentes [tenÃan 16 añvos] ás que habÃa deixado embarazadas. Mildred Harris, a primeira, perdió ao niñou ao pouco da voda. Con Lita Grey, a segundo, tivo dous fillos: Charlie júnior e Sydney. De Mildred fala como de algo pasaxeiro. De Lita, nin querÃa pronunciar o nome. Todo acabó en escÃndalo. Ela o acusó de malos tratos, racanerÃa suprema e de obrigala a practicar aberracións sexuais. Os tabloides americanos gozaron coa guerra polo divorcio. O xuíz sentenció a favor dela: Chaplin debÃa pagarlle 825.000 dólareiras; entre outros motivos, por exercer unha intolerable crueldade mental.
Denuncias por malos tratos, aberracións sexuais, fillos non reconocidos⦠as vida sentimental de Chaplin nutrÃa á prensa sensacionalista
Non foi o seu único trompazo xudicial por temas de âfaldasâ: añvos después, aos seus 52, en 1941, Joan Barry âunha veinteañera aspirante a actrizâ o acusó de ser o pai do seu fillo. De novo perdió Chaplin, aínda que os anÃlisis de sangue negaban a súa paternidade. Coa súa terceira muller, Paulette Goddard, unha actriz xa de renome, a relación foi menos tempestuosa. Por esa épouca/poua, Chaplin âun meteoro imparable cara ao éxitoâ filmaba arreo. EscribÃa, dirigÃa e ás veces componÃa a música dos seus filmes. «Para facer unha boa comedia só necesito un parque público, un policÃa e unha moza guapa», decÃa. Pero surgió un imprevisto: o cine sonoro. Le costó dixerilo. «ÂQué voz ten Charlot?», preguntábase.
Siguió filmando sen son, ao contraxeito, e foille ben. O mozo, A quimera do ouro, O circo, Luces da cidade, Tempos modernosâ¦Â Obras xeniais. Pero en 1940 se rindió. O gran ditador foi sonora en todos os sentidos do término. Lla sugirió o cineasta Alexander Korda. «Hitler e tú tenéis o mesmo bigote, Âpor qué non fas unha pelÃcula?». Chaplin estivo de acordo. «Hitler é unha mala imitación mÃa», dixo. O gran ditador foi un proxecto difÃcil [tardó dous añvos en desenvolver a historia] e con desgustos. Mil veces dixo después que, de saber da existencia dos campos nazis, non habrÃa feito o filme. O sorprendente é que tivo problemas de censura en Gran Bretaña e os Estados Unidos. A situación empeoró cando Chaplin se pronunció a favor de abrir unha segunda fronte na Segunda Guerra Mundial, de botar unha man aos soviéticos que loitaban contra Hitler desde o leste. Acusárono de comunista. Houbo boicots contra os seus pelÃculas e crÃticas na prensa.
AdemÃs, todo se sumó á demanda de paternidade de Joan Barry e coincidió co seu romance con Oona OâNeill, a filla do dramaturgo Eugene OâNeill, o seu ânuevaâ adolescente: ela tenÃa 17 añvos e él, 53. Casaron en canto Oona cumplió os 18, e esta vez sà funcionó. Tolerante, dunha beleza luminosa, doce, atractiva⦠Chaplin desfaise en eloxios cara a ela e congratúlase de atopar a unha muller que non quere ser actriz, senón que prefire dedicarse a ser a súa esposa. Iso fixo Oona: dedicó a súa vida ao xenio e aos oito fillos que tiveron.
Pero eran os tempos da caza de bruxo e as listas negras en Hollywood. Chaplin nunca habÃa ocultado os seus simpatÃas polos laboristas britÃnicos e habÃa confesado certa filia socialista, pero negó ser comunista. O Comité de Actividades Antiamericanas o enfiló. En 1953, canso do acoso, Chaplin se marchó dos Estados Unidos.
Con Oona, Chaplin vivió os seus últimos añvos na Suíza. No barco no que dejó os Estados Unidos, en 1953, recibió a notificación que le prohibÃa a entrada no paÃs. Regresó en 1972 para recoller un Ãscar honorÃfico. Hollywood díxolle adiós cunha ovación de doce minutos, a mÃs longa jamÃs rexistrada.
A orixe dun fito
O dÃa en que se inventó a Charlot
«Necesitamos uns gags. MaquÃllese e póngase un disfrace cómico. Calquera cosa», díxolle o actor Ford Sterling a Chaplin durante a rodaxe da pelÃcula Extrañvos dilemas de Mabel, onde o inglés tenÃa un pequeñou papel. «Ao dirixirme cara ao vestiario, pensé que podrÃa poñerme uns pantalóns moi folgados, uns zapatones e añadir ao conxunto un bastón e un chapeu fungo, querÃa que nada fose armónico», conta Chaplin. Como le habÃan dito varias veces que era moi nova, se pintó un bigote que o envellecese, sen ocultar o seu expresión. De camiño ao set empezó a contonearse e a facer molinetes co bastón. «Este personaxe é polifacético: é á vez un vagabundo, un cabaleiro, un poeta, un soñador, un tipo solitario que espera sempre o idilio e a aventura», explicó a Sterling. «Suba ao plató e veremos qué pode hacer», dixéronlle.
A escena discurrÃa no vestÃbulo dun hotel. Chaplin se sentÃa como «un impostor que se hacÃa pasar por un dos huéspedes, cando en realidade era un vagabundo que buscaba acubillo. Entré e tropecé co pé dunha dama. Me volvà e me quité o chapeu; logo choqué cunha escupidera; me volvà unha vez mÃs e levanté o chapeu ante a escupidera». As gargalladas ecoaban no plató. Acudiron actores doutros estudos, escenógrafos, carpinteiros, xastres. Todos se desternillaban. Charlot habÃa triunfado.
Etiquetas: Directores de cine
Unha copa no calabozo
DesearÃs ir á cÃrcel: o morbo dos penais reconvertidos en hoteis
Beatriz GarcÃa Manso
Crecen as especulacións e teorÃas
ÂQuién é a 'dobre' de Melania Trump (e dónde està a verdadeira)?
HacÃa caer como moscas aos avións da RAF
O roubo do radar de Hitler. A misión secreta que cambió o rumbo da Segunda Guerra Mundial
-
1 Magnum: as fotos que fixeron historia, comentadas por Jimmy Fox, mÃtico editor da axencia
-
2 Lección 17. Agora os concertos | Intermedio de âA voda de Luis Alonsoâ, de Gerónimo Giménez
-
3 Pódcast | «Eu descubrà ao delator de Ana Frank». Un axente do FBI nas entrañas do pesadelo nazi
-
4 O roubo do radar de Hitler. A misión secreta que cambió o rumbo da Segunda Guerra Mundial
-
5 Jade de sangue: o drama humano tras o negocio mÃs turbio
