Montserrat, de 46 anos, sofre cancro de mama metastásico: «Agora só penso en loitar»
ENFERMIDADES
Aos 39 anos padeceuno por primeira vez e agora sofre unha recidiva
08 may 2024 . Actualizado ás 19:24 h.Montserrat Iglesias tiña 39 anos cando apareceu unha sospeita de cancro de mama. A finais do 2016, despois de realizarlle unha biopsia, confirmáronllo. Pronto chegaron os apelidos de leste: «Era de tipo hormonal, un HER2 positivos, o máis común». A noticia, lembra, foi como un xerro de auga fría: «Loxicamente cando che din que é un tumor maligno, quedas en shock. Todos temos plans e de súpeto, paralízanse. Chega a incerteza de non saber que che vai pasar».
Pronto empezou co tratamento. «Primeiro con 16 sesións de quimioterapia e despois quitáronme o peito porque tiña dous tumores de tamaño bastante grande; decidiron que era o mellor porque había que limpar ben». Xusto ese momento, confesa, foi un dos máis duros: «Aínda que xa ía mentalizada, paseino moi mal. Verme sen el, coas drenaxes colgando, toda morada… Unha cousa é imaxinalo e outra a realidade. O meu irmán recomendábame que non me mirase ao espello, pero non o podes evitar. Non paraba de dicirlle: “Son un monstro”». A Montserrat non lle puideron facer a reconstrución mamaria ao momento e, aínda que si o planificou uns anos despois, un inesperado xiro dos acontecementos provocou que «sigo sen tela a día de hoxe», confesa.
Nesa intervención, a Monserrat tamén lle quitaron 18 ganglios. Deles, seis estaban afectados. «E dixéronme que cando existen máis de catro, as probabilidades de que volva aparecer son bastante altas», confirma a monfortina.
Un derrame pleural
A pesar da dura noticia, comenta que a súa mente deixou ao carón esa posibilidade, centrándose no presente. Á operación seguíronlle outras 25 sesións de radioterapia e durante dous anos e medio, cada catro semanas, Zoladex (un tratamento que se utiliza para aliviar os síntomas do cancro de mama en estadio avanzado). «Estar pendente das probas é un mar de sensacións. Pero co paso do tempo, valo asimilando e aceptando. Intentas vivir o día, aínda que este cambie totalmente», asegura Montserrat. Atopábase ben, «ía traballar e facía vida normal». E en consecuencia, aínda que non fora posible nun primeiro momento, no 2022 decidiu facerse a reconstrución de peito. «Íanma a facer coa pel e graxa da barriga. Xa tiña as probas e todo feito desde xuño, pero en xuño, todo se truncou».
Nunha desas revisións, detectáronlle un derrame pleural; unha acumulación de líquido entre as capas de tecido que recubren os pulmóns e a cavidade torácica. «Ao principio pensei que era unha dor muscular, pero chegou un momento no que xa me doía ao respirar. Quitáronme litro e medio», explica. Aínda que poden existir diversos factores que o provoquen, Monserrat cre que só pola cor dese líquido, os médicos souberon desde un primeiro momento que o prognóstico non era bo. «Xa mo cheiraba. O neumólogo mandou o líquido a analizar e díxome que podía ser cancro de mama ou tuberculose. E eu só pensaba: ‘‘Por Deus, que sexa tuberculose''».
A recaída
Estivo uns días ingresada á espera de resultados e os peores presaxios confirmáronse: «Era cancro de novo, o mesmo que padecera hai uns anos». Para explicar o porqué, Montserrat fala de células que quedaron no seu torrente sanguíneo e que se reactivan». Concretamente no seu caso, «tamén nos ósos da pelvis». Sofre metástasis ósea, ganglionar e na pleura. «O normal, segundo din, é que pase ao outro peito. Pero no meu caso non foi así. Recordo que cando mo dixeron, a primeira pregunta que lle fixen á miña oncóloga foi: canto tempo queda?».
Confesa que neses seis anos, a palabra «recaída» nunca resoara na súa cabeza. «Pero cando se confirmou o diagnóstico de novo, aí si dixen: “Isto é o final”». Non foi así. «Levo dous anos e sigo loitando contra a metástasis, aínda que xa sabemos que, a día de hoxe e por desgraza, non ten cura». Pero si hai tratamentos para controlala e cronificar a enfermidade. «E niso estamos, en que non se expanda máis. Aínda que se que teño que estar en tratamento mentres viva», expresa.
Montserrat volveu recibir seis sesións de quimioterapia. Posteriormente, durante case un ano, inmunoterapia. Con todo, esta última deixou de funcionar e houbo que buscar alternativas. «Hai quen a recibe durante moitos anos, a min só me funcionou durante ese tempo. Agora estou cun tratamento novo no que se combina a quimioterapia coa inmunoterapia. Se este non me funcionase, si que me mandaron a un ensaio clínico. Era unha posibilidade que estaba presente porque a inmunoterapia non estaba a avanzar e ao principio, as primeiras sesións dese tratamento parecía que non estaban a funcionar tampouco. Foi a oncóloga a que me dixo que había que darlle tempo, unha oportunidade. E así foi».
Nos días posteriores á administración do mesmo, recoñece que está moi cansa e que sofre efectos secundarios como diarrea ou dor de cabeza. «O corpo, obviamente, non é o mesmo que antes. Sofres cansazo e dor de ósos». Ademais, conta que padece un pouco de toxicidade no fígado. Con todo, «a oncóloga díxome que non era nada importante; chega un momento no que é normal que o organismo se vexa danado polo tratamento». Tamén menciona outros efectos secundarios, como mareos ou visión borrosa: «Dáme a sensación de que non vexo igual e mesmo procuro non coller o coche porque estou mareada. Despois, a partir dos cinco ou seis días, xa me atopo mellor».
Que é a metástasis?
Para que as células cancerosas poidan saír da súa localización orixinal e trasladarse a través do corpo necesitan ir reposicionándose ao redor de células adxacentes. Isto lógrano «arrastrándose» mediante a reestruturación da súa citoesqueleto e a adhesión da célula a outras e á matriz extracelular. Para iso, tense que alterar un grupo específico de xenes que lle permiten desprenderse do tumor. Desta forma, vanse trasladando ata toparse coa membrana basal, unha barreira que rodea aos diferentes órganos e tecidos. Para cruzar esta barreira, a célula cancerosa deberá secretar encimas que lle permitan degradar ou perforar a membrana.
Unha vez fóra, as células poden moverse a través do corpo de varios xeitos. Por exemplo, entrando ao torrente sanguíneo, algo que logran comprimíndose entre as células que compoñen os vasos. No sangue, as células tumorales viaxan ata deterse nun tecido para empezar a crecer, modificando a matriz extracelular nese ambiente para que sexa favorable á súa expansión e, finalmente, formando un novo tumor. Este proceso denomínase fervenza metastásica.
Este camiño cara á metástasis é moi ineficiente, con todo, millóns de células pódense separar dun tumor diariamente. Aínda que só unha pequena fracción delas teñan a habilidade de sobrevivir e formar un novo tumor, o gran número de intentos significa que un crecemento a distancia é probable nalgún momento.
«Por que a min?»
A pesar de todo, móstrase positiva e recoñece que esa actitude lle axudou moito durante os últimos anos: «É o 50 %, iso téñoo clarísimo. Se ti intentas estar ben, aínda que obviamente é complicado cando che dan un diagnóstico así, vas levar todo mellor. Sempre acompañado dunha boa alimentación e exercicio, claro».
Aos seus 46 anos, Montserrat confesa que fai «todo o que a enfermidade lle permite». Pero sobre todo, recalca: «Non me como a cabeza». Pensa e vive o presente. «Non penso que me vou morrer. Os que temos un diagnóstico así parece que temos máis un pé na tumba que outra xente, cando non é así. Ninguén sabe o que vai pasar dentro dunha hora ou dúas. Moitas veces o que está ben, ten un accidente e mórrese».
«Por que a min?». Esa é a pregunta que asaltou nun principio a Montserrat, pero á que di non intentar buscarlle máis respostas, grazas a ter acudido a terapia psicolóxica a través da Asociación Española Contra o Cancro (AECC). «Agora só penso en loitar. Por desgraza, a case todo o mundo lle vai a tocar o cancro preto e, se non é a el, a un ser querido. Intento levar a situación o mellor posible, e niso estamos».