Javier Giner, guionista e excolaborador de Almodóvar: «Se non chego a entrar na clínica de desintoxicación, estaría morto»

Cando Javier Giner leu o manuscrito de Eu, adicto (Paidós) entroulle pánico. «Acolloeime. Sentín unha vertixe aterradora -admite-. Que fixen? Que vai pensar a xente que coñezo?». Pero ao mesmo tempo experimentou o alivio de non ter xa nada que ver con aquilo e podelo contar: «quedei a gusto, tíñao que facer, aínda que me invadise a incomodidade». Nas súas 480 páxinas, o escritor, guionista e director de cine relata a súa baixada aos infernos da drogadicción. Un estado no que se mesturaban o alcol e a cocaína sen control algún, onde o sexo se vivía de xeito compulsivo e as débedas adquiridas para soportar todo aquilo se facían insostibles. Todo ata chegar a unha experiencia traumática total, a mañá en que a súa nai o tivo que rescatar dun hostal. Totalmente drogado, estaba encerrado con dous chaperos e sen diñeiro para pagar. A partir de aí empeza a recomposición, o internamento nunha clínica e a reconsideración total como persoa.

-O primeiro capítulo do libro, no que relatas a túa época de drogadicción nun «in crescendo» de tolemia constante, é tremendo. Custouche enfrontarche a iso sen sentir repulsa?

-Fíxeno ao final, tras escribir o outro. Se son capaz de escribilo é porque está superado. Especialmente, o suceso do hostal atormentoume moito porque aí toquei fondo. Tardei tempo en perdoarme e verbalizarlo. Durante moito tempo non fun capaz. Eu xa non son esa persoa, pero por momentos dábame terror ver o preto que estaba de aí.

-Aseguras que, de non aparecer a túa nai en escena, hoxe estarías morto.

-Si, pode soar hiperbólico, melodramático e histérico, pero é a realidade. Se eu non entro nesa clínica de desintoxicación, hoxe non estaría a falar contigo, tería morto. Asegúrocho.

-Dis que es incapaz de escoitar «Rehab» de Amy Winehouse [na que fala da súa negativa a entrar nunha clínica] sen que se che retorza algo por dentro. Aínda che ocorre?

-Paréceme unha das notas de suicidio máis desoladoras que existen. Tendo pasado por ese proceso, pertúrbame cando vexo á xente bailando e coreando esa canción. Síntome moi incómodo. Non podo evitar que, ao compartir a mesma enfermidade, resúlteme unha canción moi desoladora. Se esa canción soa, eu voume do lugar.

-Na túa reconstrución falas da falsa imaxe. Por exemplo, dis que escoitabas música que non che gusta porque se supuña que era de moderno. Tras a toxicomanía existía a necesidade de que che visen como alguén moi ben?

-Totalmente. Todo iso é un drama social. Vivimos nunha sociedade da imaxe e, como toxicómano, non tes contacto co teu verdadeiro eu. Rómpeche. Convértesche nunha especie de personaxe que non es ti. Aí entra todo: a roupa que che pos, a música que escoitas... Pero iso ocorre sempre, non só cos toxicómanos, aínda que eu o aprendín desintoxicándome. Eu podo escoitar a Lou Reed, rancheiras, Dua Lipa e As Grecas. Pero iso non me define como persoa, senón outras cousas.

-Como pensas que o Javier Giner da época desfasada vería ao actual?

-Pareceríalle un absoluto imbécil.

-Que lle dixeches?

-Sinceramente, non creo nin que tivese relación comigo mesmo. Apartoume. Non é que eu agora vaia cun unicornio e un peluche repartindo abrazos gratis, pero entón estaba desconectado do meu emocionalidad. Era un búnker. Seguramente, diría: «¡Ai, que pesado, vaia puto brasas!».

-Entraches na clínica mirando á xente por amais do ombro, pensando que non eran tan cultos e sofisticados como ti. Cuesta verse hoxe así?

-Si, a toxicomanía sepárache de ti e convérteche nunha persoa arrogante, despótica, manipuladora e baleira. Ao entrar o primeiro que penso é que non teño nada que ver con esa xente, que está trastornada. E dous, son todos gentuza. Que vou aprender eu destes? Bo, pois un das grandes aprendizaxes da clínica foi ver que os medos, as inseguridades e os rexeitamentos son exactamente os mesmos. A min estálame a cabeza. Entro alí pensando que era Lou Reed e, de súpeto, síntome reflectido nunha froiteira de 57 anos. E eu digo, como pode ser que o que di esta muller sexa o mesmo que eu sinto? Cando iso ocorre é como ver Matrix. Dis: «¡Son un imbécil! Como puiden estar tan cego?».

-O libro escribíchelo confinado en casa dos teus pais. Pagáronche o tratamento e, con todo, bótaslles a culpa. Non che sentes un traidor?

-Si. Custoume moito, porque non quería que dese a sensación de que son un fillo ingrato. Ao revés: o único que teño é agradecemento. O que ocorre é que a enfermidade da toxicomanía empeza na familia. De feito, é a primeira estrutura que nos contén como seres humanos. É imposible non falar honestamente da adicción sen falar do que en psicoloxía se chaman herdanzas familiares. Pero é preciso dicir unha cousa: os meus pais actuaron sempre pensando no que era mellor para min. Intentando facelo mellor, equivocáronse. Non os responsabilizo, pero hai veces que nos equivocamos e os resultados poden ser tan desastrosos como foi o meu caso.

-Levas doce anos limpo, pero movéndoche no mundo da farándula. Como che sentes, por exemplo, na festa dunha estrea?

-Vouche ser sincero. No mundo do cine e a farándula non hai máis drogas e alcol das que pode haber noutro sitio. Iso non é patrimonio do mundo do espectáculo. Ti vas a unha voda dun pobo perdido en calquera lugar do país e aí hai máis drogas e alcol que nunha estrea de cine. O que pasa é que diso non se fala. É un dos grandes prexuízos de todo isto. Cando eu entrei na clínica, pensei que me ía atopar con Bukowski, Patti Smith e Francis Bacon. De súpeto, chego alí e atópome a xente anónima con traballos totalmente normais. Aparecen oficinistas, pediatras, mecánicos, pintores de chapa, electricistas... Digo: «Pero onde están todas as persoas famosas?». E non estaban en ningún lado.

-De feito, a pediatra que pasaba consulta posta de crac é un personaxe absolutamente perturbador.

-Iso existe e é así de dramático.

-Como che sentes agora cando che atopas nunha situación na que se consumen drogas con normalidade?

-Hai situacións de risco que evito. Pero xa non tanto por caer, senón porque eu, totalmente sobrio tomando cocacolas ás cinco da mañá con todo o mundo dado a volta, sinto que existe unha desconexión de conversación total. Son mundos paralelos. Lamentablemente, deixei de entender a vocalización da xente a partir das tres da mañá. Iso non quita que poida estar nun festival dando botes ás seis da mañá, se me gusta a música.

---

---

---