Antonio Rodríguez Sotillo, xefe da Unidade de Lesionados Medulares do Chuac: «Non coñezo a unha muller con lesión medular por zambullida»

No que vai de verán, e aínda quedan uns días, cinco mozos mozos entraron na Unidade de Lesionados Medulares do Chuac. E todos polo mesmo: unha zambullida. É a peor cifra que se rexistra desde 1991, desde ese ano non houbo tanto ingresos como este verán. Antonio Rodríguez Sotillo, xefe da unidade, sinala que a cifra é «terrible» e descoñece o porqué. Sinala que previr este tipo de accidentes, que che cambian a vida por completo, é moi sinxelo: «Se pensas que por tirarche de cabeza podes quedar parapléxico, xa fixeches a prevención».

—Que verán...

—Pasamos durante moitos anos nos que tiñamos unha, dous ou ningunha lesión medular por zambullida. Isto fora porque as campañas foran eficaces, pero este ano non sabemos por que a xente sae máis desbocada do confinamento ou por que circunstancia, pero levamos cinco lesiones medulares. Temos que irnos aos anos 90 en que un ano houbo 12. É algo terrible polas graves consecuencias que isto provoca.

—Que explicación atopádeslle?

—Non temos unha clara análise. A lesión medular por zambullida é moi doado de previr: se ti pensas que che podes quedar tetrapléxico por tirarche de cabeza á auga, xa fixeches a prevención. O tema está en que se non pensas que che podes quedar tetrapléxico por tirarche de cabeza, tírasche e ocorren estes accidentes.

—Son en praias?

—Si, aínda que este ano tivemos en praias e en piscinas.

—Basicamente débese a un exceso de confianza?

—Un exceso de confianza e falta de técnica e de sentido común. Para tirarse de cabeza á auga, primeiro tesche que tirar de pé, ver que hai tres metros de profundidade, que non hai un bañista preto e nese momento pódesche tirar á auga, pero sempre garantindo os tres metros.

—Os casos que estades vendo este verán son todos mozos moi novos.

—Si, incluso un neno de 13 anos que finalmente faleceu por complicacións que estaba na uci.. En xeral, as lesións medulares danse en raparigos, non en raparigas, novas. Cando es máis maior non che tiras de cabeza á auga.

—Menos de 30 anos?

—Si.

—E case todos mozos.

—Case todos non, todos son mozos. Eu non coñezo unha lesión medular por zambullida nunha muller.

—Como o valoras? Somos máis sensatas?

—As mulleres tedes máis sentido común que os homes á hora de afrontar situacións de risco. A testosterona é unha hormona que aos homes nos fai saír a barba, e algúns outros factores, pero ten unha influencia sobre o comportamento que pode provocar isto. Habitualmente as lesións medulares por zambullidas son mozos que se están tirando en grupo con outros mozos.

—Cal é o diagnóstico?

—Tetraplexía. É o caso de Ramón Sampedro.

—Que a día de hoxe é definitivo, non?

—A lesión medular non ten unha cura específica, nós podemos rehabilitar, pero falamos de pacientes con secuelas por definición. Tivemos un caso, que afortunadamente evolucionou moi satisfactoriamente, pero unha mínima secuela a título persoal é moita secuela, porque non é tan mínima. O problema está en que estas lesións son moi doados de previr e deixan moitísimas secuelas.

—O día despois ten que ser durísimo ou á hora de ter que informar deste tipo diagnóstico.

—Primeiro é moi duro ter que informar os pais e á familia. Cos pacientes somos moi comedidos, e non é ata que a situación está estabilizada, cando o paciente pasou o momento máis grave ou máis perentorio, cando se lle informa. Non se lle informa ao día seguinte, nin no acto. Non podes afundir a ninguén e as túas palabras non poden ser unha metralleta á hora de informar.

—Proporciónaselles toda a información de golpe?

—Normalmente cando reciben información xa pasaron unas cantas semanas do accidente. O psicólogo da unidade valórao para ver se realmente pode afrontar e asumir a información que vai recibir. Despois o paciente xa non está na cama, está sentado na súa cadeira, e en presenza dos seus familiares directos, infórmaselle do seu diagnóstico e do seu prognóstico. Estamos a falar de pacientes que van quedar con graves secuelas, é algo que se fai despacito, a información ten que ser veraz, pero coidadosa. As cousas non poden ser máis duras do que por si xa o son. Pero se o paciente en calquera momento esixe información, a nosa obrigación legal é darlla.

—Pero se xa pasaron días, está esperto e sentado nunha cadeira, xa intúe ou imaxina...

—Si, o paciente imaxina ou supón, pero son as palabras do médico as que o colocan no seu sitio. Ese punto de esperanza todo o mundo o ten. Ti podes estar nunha cadeira por unha cousa provisional da cal che vas recuperar ou non.

—Cando os tes de fronte, percibes arrepentimento?

—É moi difícil que un paciente poida verbalizar con esa naturalidade. Pénsao, pero de aí a que o verbalice é outra cousa.

—Que está a fallar para que teñamos estas cifras?

—O coñecemento de que che podes quedar tetrapléxico por tirarche de cabeza á auga é a clave da prevención. A estratexia é informar de que a xente non se tire de cabeza á auga, por favor, por favor... A primeira vez sempre de pé.

—De pé aínda que choques contra o chan o risco é menor?

—Chocas contra o chan, pero dás cos pés. Como moito un golpecito no pé, pero un golpecito na columna cervical significa rompela, é quedar tetrapléxico que é o que lle pasou a estes cinco.

---

---

---