Pasou o confinamento soa en Guadalaxara. Unha etapa que lle crispou ao principio e lembroulle logo canto necesita á súa familia. Da crise saca un ensino: «Non se pode recortar en sanidade, en educación ou en ciencia»
23 may 2020 . Actualizado ás 08:20 h.Durante dous meses de confinamento, as súas gatas, Kenia e Venus, foron a única compaña de Ana Peleteiro (Ribeira, 1995) na súa casa de Guadalaxara. A semana pasada pisou a pistas de Fonte da Nena por primeira vez desde que se decretou o estado de alarma. Mentres, consumiu as horas adestrando no seu domicilio e moi pendente dos seus. A gran especialista española do triplo salto voou de Galicia a Madrid o mesmo sábado 14 de marzo que o país pasou ao ralentí. A súa parella, o campión olímpico portugués Nelson Évora, quedou atrapado en Lisboa. «Só saíra un par de veces a facer a compra. Aproveitei este tempo para facer outras cousas diferentes do habitual», explica nunha conversación fiada antes e despois de que a pandemia chegase para cambiar o mundo.
—Que reflexión fai de todo o que pasou na crise do coronavirus?
—Ao principio non o ves tan grave, logo dásche conta da realidade... Paseino mal, angustieime moitísimo ao ver que había tantos infectados. Tamén cheguei a estresarme co tema dos Xogos de Tokio [previstos este verán e finalmente aprazados ao 2021] porque ninguén podía preparalos nesas condicións. Aos poucos as cousas empezáronse a acougar e empeceino a levar mellor, con adestramentos en casa, adaptándome ás novas rutinas e a uns horarios máis lóxicos, levantándome temperán. Ademais, vivo nunha casa con xardín e iso agradécese moito, non é o mesmo que estar encerrada nun piso.
—A enfermidade apenas lle tocou a unha persoa próxima.
—A miña prima é médico de raios e pasou a enfermidade a semana anterior a que se decretase o estado de alarma. Traballou a lume de biqueira para axudar a todos. Hai que agradecer moitísimo poder gozar de boa saúde. Agora, ao estar encerrados, vimos o que supón para unha persoa enferma non poder saír nin gozar a vida. Neste tempo aguantei soa e iso lembroume que necesito moitísimo á miña familia preto. Desde que vivo en Guadalaxara [desde outono do 2016] foi a época na que máis falei cos meus pais e coa miña familia.
—Agora os sanitarios serán os seus ídolos.
—Para min todos os traballadores son importantes. Esta é unha crise sanitaria e os protagonistas son eles. Máis que ídolos, demostraron que son uns incribles profesionais. O Goberno debe ver que non se pode recortar en sanidade, en educación ou en ciencia. A ver se isto nos axuda a que cambien as cousas. Mañá chega outro virus e, se emigraron os nosos científicos ou médicos... ou se non hai camas de uci, ou enfermeiros... Que isto nos sirva para ver o afortunados que somos ao ver a sanidade pública que temos e para dar as grazas de que todo o mundo teña acceso a ela. Vai vir unha crise económica moi grande, pero oxalá esta desgraza fáganos aprender algo.
—Antes da pandemia, levaba unha vida moi tranquila en Guadalaxara.
—É monótona. Consiste en ir adestrar, volver, descansar... O cansazo é alto, así que regulo moito os actos aos que vou porque ao final acaban afectando o rendemento. A miña vida é espertarme tarde porque adestramos tarde a causa do frío que fai á primeira hora, adestrar comer, descansar... Aquí non temos un grupo de amigos como tal. Cada galiña no seu curral, e ao día seguinte outra vez a adestrar.
—Non sae nin para comer, porque cociña.
—Si, hoxe teño caldo. Se podo, normalmente como en casa. Aínda que, se me entra a preguiza, imos a un restaurante que coñece Iván [Pedroso, o seu adestrador] desde que el era atleta. Prepárannos todo ao noso gusto.
—Cal é a súa especialidade?
—Cando vén xente sempre fago pasta con boloñesa. Cando me poño a cociñar, gózoo porque me entretén.
—Ten un carácter forte que lle vén da súa avoa.
—Eu creo que si (e emociónase). O meu referente era a miña avoa, que foi unha supermuller. O meu avó tivo un cancro linfático con 47 anos e ela viuse soa con tres fillas, cunha pensión, se cadra, de 200 euros. O meu avó era mariñeiro, ía ao bacallau a Terranova e, cando o meu avó quedou en casa, ela tivo que facer horas extra para sacar ás súas fillas adiante. E para facer iso no franquismo, tiñas que ter dous ovos. E a miña avoa era unha muller feita e dereita, de xeito total, e unha loitadora. E sacou a toda a súa familia adiante, ás súas fillas, ao seu marido, mesmo axudou ás súas irmás. A vida da miña avoa é para facer unha película. quedaron tres mulleres soas para tirar dun arado e traballar as terras antes de ir a Ribeira. Porque vivían na aldea e, cando ela xa casou co meu avó, xa se puido ir á cidade. Eu isto seino de agora. Cando a miña avoa faleceu, a miña nai e as miñas tías contáronme esta parte. A miña avoa sempre foi un referente. Non sabía falar castelán porque non puido ir á escola. Tivo que quedar tratando as vacas, a horta, o prado, a vida rural de antes. E aínda así sempre intentou aprender, escribir, transmitir aos netos que hai que estudar para formarse. Xa que ela non o puido facer, que todos o fixésemos. E verme a min competir por todo o mundo, ela que nunca puido saír de Galicia... Pero ela era un logro. A miña avoa sempre me admirou moitísimo. A admiración era mutua. É un referente, non porque teña conseguido grandísimas cousas, porque tivo unha vida normal, senón por todo o que loitou durante toda a súa vida por sacar ás súas fillas adiante. E que as súas fillas adquirisen iso. Porque as miñas tías maiores traballaron para que a miña nai puidese estudar. E a miña nai é a única que ten unha carreira universitaria. Axudarse entre a familia é o que ela sempre nos transmitiu e agora que xa non está temos que traballar para que iso continúe igual.
—Algunha vez dixo que era galega de sangue africano, pero tamén lle inspirou moito unha viaxe a Cuba.
—Bo, algo de galego en Cuba hai. Se cadra Iván algo de galego ten. Sempre llo digo: «Pedroso, ese apelido é galego seguro...». Eu son galega ao 100%. A miña nai biolóxica é galega e o meu pai biolóxico non se quen é. Non coñezo á miña nai biolóxica, pero eu son galega e quero que todo o mundo o teña claro. Os meus pais non me adoptaron en Etiopía nin en Kenia, eu nacín en Galicia, as miñas raíces son galegas, pero a metade das miñas raíces, e vese, eu son negra, mulata, teñen que vir de África. O berce dos negros está en África, a de todos, dos de Perú, dos de Cuba, dos de Galicia, dos de Suecia. Todos os negros do mundo, teñan pasado 100, ou 500 anos, veñen de aí. E é por todo o que pasou na época das colonizaciones, da escravitude, e de que colleron aos africanos, que eran os máis fortes e os máis pobres, para traballar, uns nun lado e outros noutro.
—Toda a súa vida vira ao redor do atletismo. E se non fose atleta...
—Non o sei. Xefa de algo nalgunha empresa. Encántame o business, a mercadotecnia, e supoño que tiraría por ser xefa en algo. Pola miña personalidade, teño que ser xefa. Podo compartir o mando, pero non estou deseñada, non estou programada, para que se me trate con inxustizas.
—Bo, ninguén o está.
—Si, claro. Aínda que moita xente nos seus traballos soporta iso. Eu, cando a xente trata aos demais con superioridade, non podo con iso. Así que sería a mítica xefa que trataría aos seus traballadores moi ben.
—Xa sabemos que será despois do atletismo, xefa.
—Este ano posiblemente saia un proxecto moi moi ben. Pero aínda non podo falar del. Estou moi ilusionada porque de cara ao futuro vaime a abrir moitísimas portas e vai darme unha estabilidade fose do deporte. Aos poucos agardo poder ir dando pistas, pero vai ser algo moi tocho.
—A moda tamén lle atrae.
—Si, gústame moito a moda, pero iso intento non mesturalo co deporte, sen deixar de ser atleta. Gústame o concepto de ser unha atleta que se coida e á que lle gusta vestir ben, lonxe da imaxe da atleta que vai todo o día en chándal e á que non lle gusta maquillarse.
—Iso pasáballe de pequena.
—Non. Cando cumprín os 16 pasóuseme a bobada e xa me gustou maquillarme. Aínda que me sigo levando mellor cos homes que coas mulleres.
—Enganchouse a «Xogo de Tronos».
—Totalmente. O problema é que eu a vía en español, como en español antigo, e aburríame, pero empeceina a ver en inglés e xa dixen: «Ah, isto é diferente». E logo xa estaba como unha tola agardando por cada tempada nova. Vinme máis tarde as dúas tempadas no momento. Para min é a mellor serie da historia, e recoméndolla a todo o mundo.
—Identifícase con algún personaxe?
—Claro, durante toda a serie fun moi fan de Arya. Encantábame e, aínda que non vou dar spoilers, na última tempada, cando fixo o que fixo... Pero, se me teño que quedar con algún personaxe, é con Arya, sin duda. Representa o feminismo e o empoderamiento da muller. Eu de nena era un marimacho que ía todos os días coas [zapatillas] F10 de Messi á escola, todos os días en chándal, hipercómoda para xogar ao fútbol e a todos os deportes habidos e por haber. E a verdade é que me encanta Arya.
—Que está a ler?
—Sinceramente, non son moi de ler. Pero este ano, desde que tiven un bajón, empecei a ler Como facer que che pasen cousas boas, de Marián Vermellas Estapé, e axudoume moito máis do que pensaba. Recoméndollo á xente porque é como de autoaxuda, pero non da cutre, senón axuda de verdade, para coñecerche a ti mesmo. E tamén me gustan moito os libros de Defreds, porque son lecturas pequeniñas. Leo por épocas.
—No outono estivo no Vaticano, saltando de broma ante as estancias do Papa. Cal foi a última vez que entrou nunha igrexa?
—En Italia. E tamén, desgraciadamente, pola morte da miña avoa. Eu son crente, aínda que non sexa moi practicante de ir a misa todos os domingos. Pero eu son crente e fíxome moitísima ilusión estar no Vaticano. De feito, eu quería ir á misa santa do Papa. E enfadeime moitísimo porque o Papa a oficia os mércores. Eu estaba toda contenta por estar o domingo en Roma e ir á misa do Papa. ¡E o Vaticano o domingo pecha, non está nin aberto! Dixen: «Non mo podo crer». E xusto o mércores era o día que me ía á costa Amalfitana e non puiden ir á misa do Papa. Unha pena. Faríame ilusión porque este Papa me gusta moito. Pero, bo, para a próxima.
Se non fose atleta, sería xefa. Non estou deseñada para que se me trate con inxustizas”
—Despois dese a Italia, cal cre que foi a súa viaxe máis interesante?
—Estiven en Italia cos meus amigos. Tiven a sorte de viaxar moito cos meus pais cando era pequena. Lembro unha viaxe a Cuba hai 12 ou 13 anos que me encantou. Foi a primeira vez que me vin rodeada de negros na miña vida. E eu, na gloria. Encantoume o contraste e a diferenza. Parece que retrocedes no tempo. Agora creo que Cuba xa cambiou bastante, polo que vexo en fotos. Tamén me gustou moito a viaxe que fixemos a Exipto, ou a ruta de Nova York, Las Vegas... Foi a miña primeira viaxe con Nelson, e encantoume. Pero o ano pasado viaxamos a Bali e foi moi chulo poder coñecer esa cultura e descansar. É o paraíso, aínda que está tan de moda que todo parece postureo. E non é así. Aínda que, culturalmente, elixo Exipto.
—Que viaxe ten pendente?
—Teño dous. Un co meu pai, é o soño de toda a vida, que sempre quixemos facer. É ir ao Perito Moreno toda a familia, e á illa de Pascua. E outro que tamén quero facer, e posiblemente sexa o ano que vén, é Australia e Nova Zelandia; e Tokio, que iso xa queda para despois da competición, cando gozarei a cidade.
—Que soa no seu móbil?
—De todo, de todo. Eu teño playlist moi randoms, con música dos 70, 80, reguetón puro, reguetón de hai 20 anos... de todo. O que me faga moverme. Os meus pais tamén me educaron moi ben na música e doulles grazas. Aínda o outro día o meu pescadero de toda a vida, Gaspar, que antes picaba, deume música para cando teña unha tarde tranquila, un momento especial. Encántanme tamén Bruce Springsteen, Bryan Adams...
—Hai tempo falou de ser nai e armouse un bo balbordo.
—Eu expliqueino en Land Rober. A pregunta foi sobre o caso de [a tamén atleta] Allyson Felix, e eu dei o meu punto de vista. Como ela dosificara o momento de ser nai, prexudicouse primeiro a ela e logo ás mulleres. Ela é un referente a nivel mundial, non só en atletismo, senón que é coñecida por máis xente. Dicir iso cando xa fora nai creo que é unha mensaxe que non axuda ás mulleres. Para min tivo máis valor o que fixo Serena Williams. Foi nai e grazas a ela as tenistas non perden o seu posto de ránking se quedan embarazadas. E Allyson Felix, outra muller tan potente, conseguiu agora que en Nike ás mulleres respécteselles o embarazo. Pero ela saíu perdendo. Axudou ás mulleres, pero saíu perdendo. Cada unha ten a súa forma de facelo. Ela tería as súas razóns e hai que ser moi valente cando che pasa algo así.
—Así que non vai ser nai por agora.
—Por agora non está nos meus plans. Algún día si, pero non agora.
—É moi crítica coa dopaxe. Sospeita que haxa rivais facendo trampas?
—Non o sei. Eu confío en todo o mundo ata que se demostre o contrario. Se deixas de crer, que feixes adestrando todos os días?
