Patatillas

La Voz DIRECTORA DE VOZ AUDIOVISUAL

YES

15 feb 2020 . Actualizado ás 05:00 h.

Neste novo amencer que hai uns anos emprendeu Portugal e que sofisticou ao sobrevivir á troika, os veciños consolidaron un novo símbolo co que o país se identifica de norte a sur. Trátase da sardiña, ese peixe da familia dos clupeidos, sabrosísimo e barato, que lle pasa como a outras xoias do océano: se fosen escasas, esquivas ou arrogantes valerían o seu peso en ouro. Que teñan elixido a sardiña manifesta en que lugar colócanse os portugueses no mundo.

Se Galicia fixese un proceso parecido, habería uns cantos candidatos a símbolo. Entre o percebe e o grelo, o raxo e a castaña, hai un mercado enteiro de produtos dispostos a representar a alma nacional. Entre todos eles, e aínda que se fixo galega fai apenas un puñado de séculos, centellea a pataca, a portentosa solanácea domesticada no lago Titicaca fai oito mil anos para manifestarse con hechuras divinas xusto neste lugar no que xa somos, sobre todo, comedores de patacas, con permiso de Van Gogh e obra e graza de don Manuel Rivas.

O cachelo vén ser nosa estatua da liberdade, a nosa Marianne, Trafalgar Square e a porta de Brandemburgo, unha encarnación de fécula capaz de empolicarche ao ceo desde a humildade suprema e innegociable, con pel e sen pel, esmagado entre o polbo ou achegándolle cimentos a unha insultante caldeirada co mellor de aí fóra.

Poderiamos facer un mapa como o das variedades dialectais coas zonas que procrean para o mundo á nosa Kennebec, a súa pel fina e esa carne branca e sedosa que cheira a gloria. Poderiamos mesmo rexistrar a acepción patatilla, coa que por algún motivo o chip do tubérculo denomínase nas estribaciones do Sireno, e reclamar dunha vez que a tortilla non é española senón galega, porque só as nosas patacas e o noso xeito de enredalas co ovo poden alumar ese revolto maxistral que vos de fóra devoran coa avidez coa que se sucumbe a unha adicción inexplicable.

E no medio de todo isto, van e danlle o óscar a Bonilla á vista e a César, un deses tipos incribles que un día che explica en privado o segredo das súas patacas e ao outro encaixa coa normalidade dun sabio traballado en Sabón que os seus «lovely surprise», segundo adxectivación de The Guardian , sexan hoxe as Rosalía da industria alimentaria patria.

Esas latas azuis e brancas coa súa barquito (como as das latas, non hai patacas...) facendo pasmar ao mundo son a evidencia de que a mellor forma de triunfar na vida é empuñando unha pataca.