«Mulleres que saian non barco cóntanse cos dedos dá man»

YES

ANA GARCIA

Jennifer Suárez ten 27 anos, é nai dun neno de 16 meses, e das poquísimas mulleres que saen ao mar a pescar: «A min gústame que me dea o vento na cara, non podería traballar encerrada»

24 novs 2019 . Actualizado ás 19:56 h.

Jennifer Suárez non lembra que tivese outra vocación. «Sempre quixen ir ao mar», relata mentres me di que aos seus 27 anos é das poquísimas mulleres que hoxe en día están enroladas nun barco en Galicia. «Co título de patroa hai máis, pero que en realidade vaian a diario pescar hai moi poucas, cóntanse cos dedos da man, porque non todo o mundo vale para isto». Pero Jennifer sempre o tivo claro, non só porque o seu pai é patrón de barco, senón porque nin sequera coñecendo de preto as dificultades deste oficio tivo outra opción na cabeza. «Miña nai dicíame que se estaba tola, que é un traballo durísimo, que non era rendible, que tiña que madrugar e que, ademais, ía estar sempre metida no medio dos homes», apunta esta galega de Sardiñeiro, que por suposto seguiu fiel á súa vocación. Jennifer non di que non sexa un traballo duro, só que ela transforma esa dureza noutra visión absolutamente diferente. «Eu non podería traballar encerrada, gústame cando me dá ese vento forte na cara, esa maneira de traballar en confianza, porque vou con meu pai e cun tío, ademais dos mariñeiros que hai contratados no barco; para min cada día é unha aventura, e por iso sinto que este oficio é marabilloso, non sabería facer outra cousa».

«Traballar entre homes»

Jennifer cóntao con tanta paixón que é difícil non cegarse co seu relato, pero en realidade onde ela ve unha brisa na cara outros só poderían imaxinarse unha ciclogénesis. «O mar é unha lección de vida -indica-, aprendes a gardar das risas para as choras, aprendes que non podes controlar as cousas, porque hai moitos días que non podes saír debido ao mal tempo, hai veces que vés con peixe e outras que non, é unha incerteza, pero é un traballo libre e eu non valería para estar nunha oficina en Madrid», chancea. O de estar metida no medio dos homes para Jennifer non foi un inconveniente, porque en Sardiñeiro foi tamén a única moza do seu grupo no colexio. «Aquí somos moi poucos, así que cando miña nai me dicía iso de que ía estar rodeada de homes a min facíame graza porque xa estaba rodeada no cole, os meus amigos eran todos rapaces, estaba afeita a xogar con eles e no barco non sentín nunca que non puidese traballar coma calquera deles. Dígoche máis, se meu pai tiña que botar unha bronca, a primeira en recibila era eu para que os demais entendesen como era a cousa».

Jennifer madruga moitísimo, adoitan saír ás dúas e media da mañá, dorme algo no barco e regresa ás cinco da tarde do día seguinte. «Normalmente afondamos a tres horas de terra», apunta mentres asegura que a ganancia non é nin moito menos para botar foguetes: «É moi difícil chegar a gañar entre 800 e 1.000 euros ao mes, porque ademais o máis complicado é manterse, hai veces que non tes nada e tes que sobrevivir». Compénsache? «A min si, porque eu creo que na vida non todo son os cartos. Eu teño visto aquí como os veciños se axudan uns aos outros, se hai necesidade: uns danche da horta patacas, e cando ti podes dáslle a outros algo de peixe; para comer non nos vai faltar. Houbo veces que estivemos un mes sen poder saír, e ao mellor unha veciña dicíalle a miña nai: 'Toma, Pili, unha galiña, que levades moito sen poder ir pescar'. Pero por riba de todo para min o mar é liberdade, e sinto que teño un oficio tradicional, artesanal, que non me gustaría por nada do mundo que se perdese». Que lle dirías ás mulleres? «Que proben, a poder ser no verán, e que vexan se en realidade serven para isto, porque non todo o mundo vale, eh?, tampouco os homes. De feito, o meu marido, cando eramos mozos, estivo un tempo no barco e non aguantou. Pasábao fatal, mareábase seguido polo movemento e a mestura co olor do gasóleo; el chegou a odiar o mar, para el foron os peores meses da súa vida». «Aínda que quen diga que non se marea, mente -di Jennifer-: todos os mariñeiros se marean, pero vomitan e seguen traballando. Eu a última vez que fun ao mar vomitei 54 veces! E todos, claro, mirábanme raro. O que non sabían era que estaba embarazada!», ri Jennifer, que agora mesmo coida do seu fillo de 16 meses e conta os días para volver ao mar. «Eu xa vou levando ao neno á praia neste tempo para que se vaia afacendo, xa lle merquei un barco que ten no seu cuarto, e non sei se lle gustará, pero a min non me importaría que fose mariñeiro». Iso que Jennifer coñece ben a cara terrible do Atlántico: «Tivemos dous naufraxios, é certo, pero tamén pode pasarche na estrada se te dedicas a conducir; o malo pode pasarche tamén en terra, depende do traballo que teñas». Ela, de todos os xeitos, considera que unha vez que tomou a decisión foi apoiada na súa casa, e non dubida en asegurar que o seu avó está moi orgulloso de que unha neta estea a faenar no mar como calquera home. «A min gústame todo o que ten que ver con este oficio. Cando non se pode saír, como estes días polo mal tempo, madrugo igual, vou con meu pai pola mañá cedo a ver o barco, e sei que os compañeiros xa lle están dicindo: 'A ver cando vén Noetiña', que é como me chaman, polo nome do barco, eles usan ese diminutivo cariñoso comigo». E algunha vez sentiches discriminación? Míranche distinto? «Trátanme igual, pero si é certo que, por exemplo, cando un home carga unha caixa de xeo e pesa moito é difícil que outro lle diga se necesita axuda; en cambio, se son eu a que a colle, enseguida un arrima o ombro. Niso si o noto».

Jennifer non fala da humidade nin da bravura da intemperie, porque asegura que na faena do traballo non ten tempo para sentir o frío, a ela a aventura de saír ao mar lévalle a vida. «Para min a maior desgraza sería quedar en terra».