Rompendo barreiras. Anxo López non supera os obstáculos, senón que os fulmina. Cunha lesión medular logrou ser subcampión de España de natación e terceiro en tríatlon. Acábase de casar e gustaríalle ter fillos nun futuro
23 oct 2019 . Actualizado ás 23:21 h.Anxo López é un experto en superar barreiras. Non quedou máis remedio cando con 19 anos un accidente de tráfico por exceso de velocidade provocoulle unha tetraplexía, á altura da cervical seis, «unha lesión moi parecida á de Ramón Sampedro». Aquel 3 de abril do 2003 non esquece: «É como outra data de nacemento. Nunca estás preparado para recibir unha noticia así e menos cando che din que tes unha lesión medular, pero que creen que non é completa. Entón, sempre che queres agarrar á parte de que hai recuperación e os médicos tampouco che din definitivamente que non vas poder camiñar na vida», asegura despois de que o primeiro diagnóstico que recibiu a súa nai foi que non podería moverse «de pescozo para abaixo».
A partir dese momento comezou a súa loita. Unha batalla moi lenta por conseguir autonomía e, sobre todo, mellorar a súa autoestima: «Empecei a facer rehabilitación para manexarme no día a día, porque nun primeiro momento tíñanme que axudar para todo, mesmo para lavarme os dentes, para comer, non tiña forza nas mans. Os brazos practicamente non os movía, tiña que ir atado na cadeira porque caía, non tiña equilibrio e aos poucos cunha fisioterapeuta empecei a recuperar un pouquiño. É verdade que non tiña cortados todos os cables da medula, por dicilo así. E fun recuperando sensibilidade nos brazos, forza e un pouco de equilibrio na columna».
En canto Anxo viu resultados comezou a facer deporte. Aí atopou a súa salvación: «Asumín que esta era a vida que me tocaba vivir, e salvo polo traballo, que é o que boto de menos porque era vocacional, o fun superando grazas ao deporte». Primeiro foi natación, onde logrou ser subcampión de España na súa modalidade, logo ciclismo e agora fai tríatlon, onde tamén quedou dúas veces terceiro de España. Case nada. «Detrás hai moitísimo esforzo e moitísima loita. Desde intentar pórme un pantalón e caerme na cama intentando facelo ou tardar unha hora ata lograr pórme eu só un neopreno de natación co complicado que é».
Agora é o presidente da Fundación Abrente, que organiza a carreira Enki, que este sábado dará visibilidade ás persoas con diversidade funcional, ademais de promover a inclusión no deporte deste colectivo. Unha carreira que na presente edición esgotou os 10.000 dorsais que se fixeron en apenas oito días.
Pero máis aló dos problemas físicos, Anxo tamén sabe das barreiras que hai á hora de atopar parella: «No momento do accidente tiña parella, pero deixeino porque eu me vía moi mal. Estiven moitos anos así, despois tiven varias relacións, pero no fondo seguía crendo que non podería ter parella, que non podería ser un bo pai. Hoxe levo xa catro anos coa que é agora a miña muller, casamos o 20 de abril deste ano. E agora dígoche o contrario do que che diría fai catro anos. É verdade que é máis complicado e que tes que atopar unha persoa moi especial. Pero pódese».
TER FILLOS
E atrévese mesmo a falar de sexo abertamente: «Depende moito do tipo de lesión. Obviamente non vas ter relacións sexuais coma se estiveses de pé, pero si podes ter sexo e tamén podes ter fillos. Iso pregúntanmo moito os nenos nos colexios, xa sexa por fecundación ou de xeito natural, depende de cada caso e iso estúdase. No Hospital Nacional de Parapléxicos de Toledo hai unha unidade de reprodución onde naceron moitísimos fillos mesmo de mulleres con tetraplexías». El declárase «moi activo sexualmente»: «Para min o sexo é moi importante. A ver o Kamasutra enteiro non o vou a facer, evidentemente. Nalgúns hospitais non che din como manter relacións sexuais ou como podes facer, no caso de ter erecciones, que medicación tomar e demais. Non che din nada. En cambio, o hospital de Toledo é un referente a nivel nacional mesmo de Europa e teñen unha unidade de sexualidade».
Este superheroe bota a vista atrás e aínda lle custa crer todo o que conseguiu: «Fai tres ou catro anos disme que vou conseguir facer o que fago agora e dígoche que nin de broma. Por iso cando vou ver a alguén que queda en cadeira de rodas dígolle, que eu estaba igual ou peor que el. Velo todo moi escuro, crees que non podes facer nada, e a día de hoxe eu non podo ter mellor vida», apunta case cun nó na garganta, mentres os que o escoitamos non podemos facer outra cousa máis que aplaudir. Bravo por ti, Anxo.
Pedro, con discapacidade funcional: «Este ano por primeira vez fun a un campamento»
O seu fillo Pedro naceu con discapacidade funcional e a súa vida cambiou parasempre . Agora Eva Ramil loita por conciliar, unha tarefa case imposible. «Pedro estuda na Coruña e a súa irmá Julia na Laracha, entón vou todo o día dun lado para outro», di esta nai, que antes de dar a luz ao seu primeiro fillo pensaba incorporarse ao trabajou «despois dos meses de baixa que ía xuntar con vacacións», apunta. Pero a realidade trastornoulle todos os plans. «Cando naceu Pedro as primeiras 48 horas foron moi duras, pero agora, 16 anos despois, pódoche dicir que pasei moitos momentos máis duros». Ao longo deste tempo Pedro creceu, pero Eva tamén. «Cando é un bebé non es consciente do todo, logo co día a día vasche dando golpes de realidade». Uns golpes que han ir superando.
«Ao principio dixéronnos que era moi complicado que Pedro puidese andar e agora percorre en bicicleta 10 quilómetros». Porque para a súa nai «as limitacións pómosnolas/pómonolas nós mesmos» e o truco está en non conformarse. Precisamente, este verán Eva e Pedro superaron outra barreira autoimpuesta. «Por primeira vez Pedro foise de campamento dez días. Sentíame fatal porque, a diferenza doutros pais que o necesitan para conciliar, no noso caso non, pero deime conta de que el si tiña esa necesidade. A universidade que lle vou dar son esas vivencias». Desta forma Eva volveu caer na conta de que hai que cambiar o enfoque. «Escoito moito iso de que están no seu mundo, pero non. Estamos todos no mesmo e eles como todos teñen que participar».
No caso do seu fillo, atopou no deporte a forma de facelo. «Fixo que nos abrísemos á sociedade», explica Eva, que tivo que loitar para que Pedro puidese facelo. «Atopeime moitos nons cando quixen apuntalo a actividades. Na escola de atletismo dicíanme que non, no colexio que tampouco podía ir a futbito, e así todo. Entón a través da fundación Abrente creamos a carreira Enki no ano 2014». Un feito que fixo que Eva se reconciliase coa sociedade. «De súpeto tes un si, atópasche con xente voluntaria e ves que é posible», di. Desde entón, Pedro non parou de ir a carreiras. «Deime conta de que se non nos abren a porta temos que construír unha ponte. Vainos levar máis tempo, pero imos chegar igual á meta». Por suposto que o farán.
Mónica Forteza, con distrofia muscular: «A condena non é a cadeira, senón a falta de ilusión"
O seu sorriso ten a faísca dunha travesura infantil e o fondo dun maratón vital. Mónica Forteza, cunha distrofia muscular pola que leva 19 en cadeira de rodas, é unha corredora de fondo de 46 anos. E teno claro: «A condena non é estar nunha cadeira de rodas, o son o sedentarismo e a falta de ilusión. Pero as túas opcións non dependen só da túa actitude». Psicóloga pola UNED, Mónica traballa da mañá á noite pola súa autonomía. «É o meu principal traballo», subliña quen atopa na auga un medio á medida da súa alegría. «Se levo 18 anos facendo natación é grazas a un equipo técnico e humano», valora Mónica. «Estar na auga lémbrame que o meu corpo pode moverse de forma marabillosa», explica. Mónica ten unha asistente persoal e unha actitude que venceu 35 anos de criterios dispares. «Houbo médicos que me desaconsellaron o exercicio, e outros que me recomendaron o aeróbico suave. Elixín intentalo», di.
A materia pendente é, segundo ela, o transporte: «Non me refiro ao urbano. Se quero ir a Vilagarcía con Renfe debo avisar con 48 horas de antelación. Estamos na antesala da accesibilidade universal», asegura. Outra fronte é o dos estereotipos que asocian a discapacidade á debilidade, a soidade ou a carencia de vida social ou sexual. Ela viviu o paternalismo no traballo de diversas formas, di. «Ser muller e discapacitada, dobre discriminación», sinala.
Mónica tampouco pasa por alto «o esquecemento e abandono sanitario en programas de fisioterapia de mantemento» para persoas con enfermidades raras. «Estamos nunha especie de limbo», expón.
Os seus amigos, que resistiron aos anos, non fallan. Becky, a súa cadela de asistencia, tampouco. «Becky e eu somos un equipo. A que me axuda? A ter paciencia. Se teño présa e collo o cartafol, o gorro e o bolso, e todo se cae, teño que elixir. E ela movendo o rabo dime: ‘¡Estou aquí para collelo! Calquera imprevisto con ela convértese nun xogo».
Cal é a clave? «Non mirar atrás nin pensar en futuros incertos. Eu sempre digo: ‘Co que teñas na neveira intenta facerche o mellor bocadillo'. O día está cheo, llenito de oportunidades».