ESTA VOCACIÓN É DE NOTA Eles estudan por amor á arte, elixen carreira contra corrente, coa vocación na man e a mirada no saber. Con nota para superar de longo o corte de acceso a estas titulacións minoritarias. Santiago inicia Humanidades na última promoción do grao en Ferrol. Pensar é un grao... aínda
29 sep 2018 . Actualizado ás 13:40 h.Hai vocacións de nota e carreiras que son especies exóticas en perigo de extinción. A promoción que este curso empeza Humanidades en Ferrol será a última da Universidade da Coruña tras 25 anos. Intégrana once alumnos. «Somos o último bastión», afirma Santiago Vázquez, un dos once. Aos seus 24 anos, inicia con paixón un grao cos días contados, no que é o único mozo, un entre 10 mozas. «O primeiro día de clase, os de segundo dixéronnos: ‘Sodes o último curso de Humanidades'». Polo que oín, substituiranse por Estudos Globais, creo que é algo parecido a un voluntariado», di.
Oes moito iso de «Pero iso ten saída profesional?» Algunhas veces, admite. Os seus pais non foron quen lle abriron a porta ao mundo dos libros, pero comprenden a súa elección. Foi Nietzsche ou Verne quen decantou a túa vocación? (pregunto en consideración cos dous autores que nos acompañan» no café). «O libro de Nietzsche regaloumo Jaime, o dono de (Discos) Portobello, onde estiven axudando un tempo. El non me deu clases de nada, só me dixo: ‘Este libro pódeche gustar...'. Foi un: ‘Este mundo existe, é apaixonante e está á túa disposición'», descobre este amante dos clásicos coas aventuras de Huckleberry Finn na mesilla. Houellebecq é o único escritor vivo que se parou a ler, e que na súa cabeza se relaciona con Flaubert, Dostoyevski, Guy de Maupassant ou Zola. «Os clásicos dannos unha perspectiva mellor do contemporáneo», estima Santiago.
«NON SOMOS MÁQUINAS»
As humanidades son un valor necesario social e individualmente, apunta. «Se coñeces a historia, ninguén che pode tomar por bobo. Se un político che di, por exemplo, que a nación máis antiga é a española, sabes que é mentira. A historia dáche un contexto. E a filosofía ponche contra a espada e a parede, invítache a ampliar o foco e cuestionarche, a pór en cuestión todo o que che rodea. Humanidades é multidisciplinar. Dáche tamén outras materias como archivística ou documentación», explica.
Con preto dun 10 de nota media, Santiago tiña graos onde elixir. E elixiu nadar contra a corrente das «hordas do Twitter». «Non somos máquinas. Non pensar nin cuestionarse as cousas é cómodo, e perigoso. Nun chío de 280 caracteres é imposible profundar», di e non a treo. «Como podemos primar a mocidade sobre o saber?». Haberá que pensar.
Martín Varela, graduado en Historia da arte: «Estamos perdendo a ilusión por aprender»
A nota de corte para entrar en Historia da arte en Santiago é un 5, pero o amor á arte non trae cola á porta da facultade. Ao mago Martín Varela (Ferrol, 1996), que foi premio de bacharelato da Consellería de Educación, a carreira elixiulla a súa vocación. E a súa chistera ten faragulla. «Cada vez pensamos menos. As humanidades, a arte, a literatura... son historias, historias que nos contan para coñecernos mellor, e estámonos empezando a perder esas historias», reflexiona quen subliña que no sistema educativo non se dá historia da arte ata bacharelato, «ata que chega como unha materia ¡optativa!». El conéctao toda coa maxia. «E falta ilusión. Estamos perdendo a ilusión por aprender, e non o digo en plan chapón. Pero ao final, todo é aprender», sostén Martín. Non fala por falar.
Saber de arte non consiste en dominar un catálogo de obras e autores, matiza. «O máis bonito e emocionante da historia da arte é darche conta de que estás estudando non un obxecto en si, senón a cultura que hai detrás, un contexto político, social e económico», amplía.
Pódese vivir sen arte, necesitamos a expresión artística para ser, para crecer? «Non che direi que esta é a carreira máis importante do mundo, pero si que a arte é algo que nos fai mirar o mundo doutro xeito, desde un moble de Ikea ata un edificio histórico. A arte, sobre todo o contemporáneo, axuda a abrir a mente, a aceptar que hai máis miradas, outras formas de vida, de creación», aprecia. «Talvez é un problema social: a maioría da xente non lles acaba de ver o sentido ás humanidades». Pódenos o utilitarismo, a finalidade, non? «É doado aprender que 2x2 son 4 e funcionar. Dicía un profesor: ‘Queren técnicos, ¡non que pensedes!'», expón. Pero a cabeza reclama a súa varita ata no lecer. «E cada vez entretémonos peor... Non é só un problema de políticas culturais», di Martín, que encarrila o seu futuro iniciando en Madrid o Máster en Xestión Cultural. «Son o primeiro que vai ao British e cánsase ?confesa?. E non pode ser... Gustaríame que houbese un esforzo por achegar a arte a todo o mundo».
André Álvarez, graduado en Xeografía e Historia: «Esta carreira vaime a abrir moitas portas»
Aínda non cumpriu os 18 anos pero xa se integrou nas aulas da facultade de Xeografía e Historia do campus de Ourense. O seu aniversario é en outubro, así que sempre foi un dos «pequenos» de clase, pero esa mocidade non impediu que tivese claro que seguir a súa vocación era a mellor guía para escoller carreira universitaria. «Ao principio quería ser arquitecto, daquela economista, pero ao final decidín que debía decantarme pola miña verdadeira vocación», recoñece André Álvarez Sollero. Asegura que sempre foi bo estudante porque lle encanta saber de todo», así que non lle foi complicado lograr unha nota alta de acceso á universidade. Ten un 12,56, unha chave que lle permitiu acceder a case calquera titulación das do mapa universitario galego. Pero non lle interesaban as ciencias nin as enxeñerías. «En Ourense tíñao todo, un centro que ensina Xeografía e Historia, porque noutros ambas as disciplinas están separadas», explica.
Así que agora cambiou o seu día a día do instituto tudense polas aulas do campus universitario da cidade das Burgas. «Estou moi contento coa decisión; o instituto era para todos, pero aquí as materias son moi específicas e hai que esforzarse moito», advirte, en contra desas crenzas que establecen que as carreiras de letras son as máis doados. «Isto tenche que gustar, se non pode ser complicado», asevera, engadindo que, despois de dúas semanas de clase, deuse conta de que «algunhas materias parecen moi duras».
De cara ao futuro, non ten claro aínda a que se vai dedicar aínda que si afirma que sempre lle gustou a docencia. André é optimista sobre as posibilidades laborais que terá ao rematar a súa formación. «Con esta carreira hai tantas saídas que nunca sabes por onde che van levar. Sei que se me van a abrir moitas portas, un gran número de alternativas e sen dúbida eu non me pecho a nada», asegura.