GAÑARSE A VIDA DE VERDADE. Hai quen sostén con ingresos iso de «Eu fago o que quero». Eles dan un sorriso polo seu emprego. Celebramos o 1 de maio cunha parella que percorre o mundo, un cura na gloria, un atleta da gastronomía, unha bióloga experta en sementar vida e unha profe que ensina aos adultos a asinar o seu futuro
28 abr 2018 . Actualizado ás 09:15 h.Hai quen se gaña a vida con fundamento, felizmente. Quen se emprega a vida como quere con ingresos. Chris Oliveira e Inês Nunes sorrín ao falar de traballo. Esta parella de galego e portuguesa está de volta dun ano «asiático». Aínda que tivo momentos de relax, foi un ano de traballo repartido en 11 países. Os empregos que tiñan antes de emprender a aventura que cambiou o rumbo das súas vidas (¡síguea no blogue RandomTrip!) «non daban máis que para un mes de viaxe ao ano, e sabía a pouco», di Chris, de Cambados, consultor SEO, responsable da estratexia e o tráfico en webs de empresas de primeiro nivel. Inês, de Setúbal, copywriter e social media, é experta en xestión e dinamización de redes sociais con clientes con Homeaway, e colabora con artigos sobre feminismos e viaxes na web Tourse. Así se gañan a vida, e desde hai máis dun ano, viaxando polo mundo. Dan fe: podes gañarche a vida sen atarche a un lugar, pero «non é perfecto, e esta vida nómade ten que ir contigo». Se traballas en mundo dixital, e só necesitan un computador e unha conexión a Internet, como esta parella, será máis sinxelo. «Na viaxe que fixemos a Sri Lanka no 2014, coñecemos aos nómades dixitais, xente que traballa no mundo da mercadotecnia, como nós, e gáñase a vida sen necesidade de atarse a unha oficina. No 2016 demos o paso», revela a parella. Pediron unha excedencia dun ano nos seus traballos en Madrid «por se a cousa non saía ben», pero pensando nun cambio definitivo de vida. E saíu ben. Entre os atractivos da viaxe infinita está que «podes estar onde queiras cando queiras, coa única condición no noso caso dunha conexión a Internet. Ti xestionas o teu tempo -afirman-. Vas vendo os teus ingresos segundo o país no que che atopas. Un país onde o custo de vida é menor permíteche traballar menos horas; necesitas menos ingresos».
O DADO DA SORTE
«Viaxar sen os días contados» é outra vantaxe. E os hándicaps? «A distancia da familia e a inestabilidade», din. Chris e Inês son autónomos, e ao botarse ás costas a mochila para pórse o mundo por monteira perderon a seguridade do empregado. Ser freelance, autónomo, ao seu xeito é estar hoxe ben «e mañá talvez perder un ou dous clientes...», di Chris, que conta que os primeiros meses da súa aventura foron duros. «Partimos de cero. Custounos atopar clientes, pero mal non chegamos a estar -valora-. Dixémonos que se baixabamos dun límite de diñeiro volveriamos. E felizmente, non foi así».
A viaxe empezou en Timor Oriental, país que se atopa en «o podio emocional» de Inês. «Foi colonia portuguesa. Despois sufriu unha invasión genocida por parte de Indonesia e hoxe está recuperando o portugués. Simbólicamente era moi bonito para min empezar alí», asegura ela.
A súa ruta foise facendo sobre a marcha, din, con azares, apetencias, visados e tempos, e se explayó en Asia: «Leva o seu tempo coñecela se viaxamos como nos gusta. Canto máis viaxamos, máis tempo queremos estar en cada sitio». Nas súas decisións inflúe, entre outras cousas, o clima: «Que agora hai monzón en Indonesia, pois xa viremos despois. ¡Ímonos a Vietnam!». Así.
Suxiren como destino estrela Sri Lanka e hoxe teñen a súa base en Lisboa, pero non deixan de moverse polo mundo. Metéronse na mochila 11 países no seu ano asiático, e non saben cantos van desde que viaxan xuntos. «Nótase que somos pouco de números e máis de experiencias», di Inês.
Sempre de acordo ou manda un? «Adoitamos estar de acordo, pero temos un dado que lanzamos se non hai consenso. O «Dadónde imos?».
«A DE CURA É A PROFESIÓN MÁIS FELIZ DO MUNDO»
«Mil veces nacese, mil veces sería cura». O que fala é José Carlos Alonso, o párroco da igrexa de Santa Eulalia de Liáns (A Coruña, 1965), que asegura que o seu é o mellor traballo de todos: «A miña profesión é, segundo Forbes, a máis feliz do mundo. Non vives para ti, vives para os demais. Como diría a nai santa Teresa de Calcuta, o que veña a ti debe marchar sempre un pouco máis feliz». O que máis lle gusta, comenta, é axudar: «Feixe o ben e non mires a quen. Hai que axudar ao que entre pola porta, sexa católico, musulmán, ateo, de esquerdas ou de dereitas». O pai Alonso cumpre con esta misión de moitas formas diferentes. «Eu dedico unha gran parte do meu tempo a buscar traballo para o que non ten. Na misa estou media hora cada día, pero no despacho paso outras catro. E cando digo no despacho non me refiro a estar entre papeis. Vén xente que necesita ser escoitada, porque está soa no medio dos demais. Outra xente busca unha axuda inmediata básica, como o alimento. Chamas a un sitio, chamas a outro, preguntas... Se cadra de cada cen favores que pides fanche vinte, pero son vinte vidas solucionadas», conclúe. E ao confesionario, segue indo moita xente? «Hai persoas que van ao confesionario tradicional, que é o da igrexa, de madeira, cunha rejilla, pero teño moita outra que vén á salita que teño detrás do meu despacho, onde falan, rin, choran... e márchanse consoladas. Igual empezamos falando do Deportivo-Madrid e acabamos coa confesión». Nos seus 26 anos como cura oíu de todo, aínda que lle quita ferro ao asunto: «A patente dos pecados tena Adán, así que non hai nada inventado. Creo que me enfrontei a todos os pecados, porque todos os homes somos capaces dos maiores erros e dos maiores horrores».
É bobada preguntarlle canto dura a súa xornada, que empeza cando se levanta cada mañá ás sete menos cuarto para lerse as 13 edicións de La Voz. «A miña xornada dura as 24 horas do día. Nós só nos retiramos cun traxe de piñeiro e ímonos a un apartamento de 2x1. Ata entón, estamos todo o tempo traballando porque o cura, é cura sempre. Non é un traballo de 8 a 8», conta este párroco que non tivo sempre clara a súa vocación: «Antes de ser sacerdote estudaba Psicoloxía, e non crin que este fose o meu camiño. Pero cando Deus se empeña en que sexas cura, monxa ou casado, aínda que ti non queiras, el si quere. Cambiei o diván polo confesionario. O que facía antes cobrando, que é atender á xente, agora fágoo gratis. Pero cando uno non traballa para si e faino para os demais, xa ten a súa recompensa. A felicidade é esa».
«COMER NOS MELLORES SITIOS TEN A súa PARTE DURA»
A quen non lle chama pasarse a vida viaxando e comendo. Gratis. «Como Deus e mellor que vós que ides pagando». «Dixéronmo moitas veces, que o meu traballo era envexable pero ten a súa parte dura», recoñece Rafael García Santos, un dos críticos gastronómicos máis recoñecidos do noso país. Durante 32 anos dedicouse basicamente a comer e a contalo. Metíase unha media de 20 pratos ao mediodía e outros tantas á noite, o que fai un total de 400 restaurantes ao ano durante tres décadas. Non se asusten, o seu peso sempre oscilou entre os 65 e os 70 quilos, grazas a que despois dunha semana póndose as botas, tiña asumido que o sábado e o domingo tocaba facer dieta. «Tiña que perder o que había colleito para volver saír. Hai tempadas nas que engordas máis ou menos, depende do tempo que pases en ruta ou na oficina, porque se estaba a escribir non paraba nin para comer», recoñece este empresario vasco.
Sentouse á mesa dos mellores restaurantes do mundo, e non unha, nin dous... Ata 35 veces comeu en O Bulli, «e un xa non é capaz de motivarse coma se fose a primeira vez». Sen subestimar á alta cociña, a Rafa pérdenlle os pratos populares, «é que os percebes, ou a tortilla de Betanzos, que é a mellor do mundo, ou o cocido de Lalín...». «O mundo vai cambiando. O bacallau á biscaíña ou a paella sempre foron nosas insignias, pero o bacallau xa apenas... Hoxe o polbo á feira está en todos os bares do noso país, é un das tres receitas máis importantes da nosa gastronomía e quen nolo ía a dicir», explica Rafa, que recoñece ter rebaixado de categoría a todos os cociñeiros de España. Unhas reseñas polas que recibiu presións, sufrido conspiracións e provocado inimizades. «Non che creas que na gastronomía hai máis ética que na política», recoñece.
Este atleta da gastronomía sinala que esta profesión non é tan idílica como pode parecer. «Isto non vai de ir un día á semana e escribir, que é o que pode facer un cronista, o meu era diferente, traballaba para radios, xornais, guías, congresos... Ao final traballaba unha media de 14 horas. Ao principio falo porque che gusta comer, pero ao final o proxecto persoal e a empresa achégache máis que a gastronomía». Agora dedícase á bolsa, come o que lle dá a gana e é igual de feliz. «Á miña muller non lle gusta a alta cociña, así que agora somos máis de cociña de produto».
«CANDO ME XUBILEI NON PENSEI QUE ME PORÍA A Dar CLASES»
«Tiiiii-a, moi ben Veva». «María, que, pelexámonos cos números, non? Tres por nove vinte e sete, levas dous...». «A ver, Xenerosa, le». «Non sei tanto». «¡Buenooo, será agora que non sabes!».
Esta é só unha pequena parte do percorrido que Rosa María Martínez (A Coruña, 1948), a profesora do curso de alfabetización para adultos do centro cívico de Monte Alto, na Coruña, fai cada martes e xoves entre pupitres. Se hai algo do que está chea esta aula, é de ilusión. Ilusión a pesar da idade e das circunstancias.
Observo a clase e noto que me empezo a contaxiar das súas ganas de vivir. Mentres, Rosa segue supervisando e detense nunha alumna. «Aquí tes que pór unha maiúscula, os nomes propios sempre a levan, aínda que non vaian despois dun punto», indica. «Non o sabía», responde ela. É Aida Barrul (A Coruña, 1981), que aos seus 37 anos é nai de tres fillos, está a piques de ser avoa e saca tempo para acudir a estas clases. «Se queres, podes», repite incesantemente como un mantra esta valente que non necesita outro impulso que o que se dá a ela mesma para ir a clase.
«A min dáme moita vergoña chegar a un sitio, que me dean un papel para encher e trabarme. A profesora sábeo, a min a b e a v vanme fatal, e as contas. Nunca estudei porque os meus pais marcharon para Tenerife, criei eu ao meu sobriño, casei moi noviña, empecei a ter fillos e non tiña tempo para min. E agora expúxenmo, decateime deste curso e aquí estou».
Aida rompe as estatísticas en canto á idade media de maternidade, pero non quere que a súa filla siga os seus pasos. «Eu sempre digo que se reflictan en min e que estuden, que non agarden axudas, que se busquen a vida por eles mesmos. A ver agora que, ademais da maior, teño unha nena de catorce anos e outro neno de dous, que vai ser tío con dous anos e medio», conta. Como llo tomaron na túa contorna?, preguntámoslle. «Moi ben, o meu pai díxome: ‘Filla, nunca é tarde se a dita é boa'. El ten unha letra preciosa... Foi pai tamén moi novo, con 15 aniños, e tivo que deixar os estudos, unha tolemia. Ten 60 anos cumpridos o outro día e xa ten un bisnieto de 5», relata.
Aida non sabía escribir en minúscula, pero vai avanzando con paso firme, do mesmo xeito que os seus compañeiros. Cando chegou e viu a persoas maiores, non se botou atrás. «Son moi, moi simpáticos. Non notas rexeito ningún, e iso gustoume moito», di a moza, que se abre aínda máis: «Eu son independente, pero son de etnia xitana, e son moi estritos. Cando casas xa parece que non tes dereito a nada, pero eu non son así. Eu sempre vivín na Sacra Familia e funme a vivir a Monte Alto hai un ano e medio, e estou encantadísima. Eu son así e a min nada me vai a facer cambiar», gabia.
Os TEMIDOS DEBERES
Coméntolle o importante que é que conte a súa decisión de mellorar a escritura e o cálculo para inspirar a outras persoas a facelo. E é que Aida non vén a estas clases porque forme parte de ningún programa de formación nin de procura de emprego. Acode pola súa propia iniciativa. «Eu cos deberes da miña filla desespérome, porque me di: ‘Axúdame a facer isto'. E eu dígolle: ‘Imposible, non che podo axudar porque non sei'. Coas táboas pasábame o mesmo, e iso é vergoñento en a época que estamos. Así que tiven esta oportunidade e non o dubidei. Agora vou dedicarme un pouquiño a min, que xa é hora», indica.
«Gustaríame que seguises vindo, que non che corte que o horario sexa leste. Se me dis: ‘Rosa, teño que vir antes ou despois', eu veño. O que non quero é que o deixes. É un orgullo ter alumnos así», insístelle a súa mestra. Rosa ten 4 niveis dentro da súa aula de 12 alumnos, e Aida non parte do de iniciación. «Ela non ten problema coa escritura. Si que é verdade que ten erros de ortografía, pero le con soltura e discorre moi ben. O que pasa é que lle falta dominio das regras de cálculo básicas, aínda que como siga vindo iso conségueo enseguida», defende.
Ten mérito que unha mestra siga con semellante vocación a pesar de estar xubilada. Porque Rosa fai isto de forma voluntaria despois de toda unha vida dedicada ao ensino. «Eu vin aquí a anotarme a ioga e presentóulleme a necesidade diante dos meus narices. Estaba Xenerosa pedíndolle a unha persoa que mirase na lista se ela estaba, porque non sabía ler. Logo comentaron que o grupo que tiña a formadora era demasiado grande, e que tendo a xente que non sabe ler é moi difícil avanzar. Propuxéronmo e dixen que o pensaría, porque non o tiña nos meus plans, ¡estaba recentemente xubilada! Pero mira, antes de chegar a casa dei a volta e ofrecinme», lembra. Cinco anos despois dando clases de hora e media os martes e os xoves, non se arrepinte: «É moi gratificante. Eu tiven a moitos nenos, pero nunca a adultos. Sempre tivera que ser eu a provocadora do interese, e neste caso é ao revés. Eles traen o interese, a ilusión por aprender, non faltan nunca e ata se volven tolos para que non lles poñan falta cando non veñen por algunha cita médica. Aquí hai unha alumna, Pilar , que cando empezou viña camiñando, despois fíxoo con un tacataca e agora vén coa súa cadeira de rodas». Aquí todos veñen porque queren. Non hai soldos nin notas polo medio.
«Cada persoa nace con dons. É moi bonito telos, e quedarchos, porque son teus. Pero compartilos é moito máis gratificante», di. E nesta clase iso pálpase cada día.
«CANDO LOGRAMOS UN EMBARAZO SÉGUEME PARECENDO UN MILAGRE
Hai oficios que nos dan a vida e hai persoas, como Mariana García, que literalmente nola dan, que traballan co principio da vida. Son persoas capaces de facer o milagre dos milagres: que unha muller traia un fillo ao mundo cando por diversas circunstancias non podía. Por iso Mariana atrévese aínda, 30 anos despois de iniciarse nunha profesión que lle apaixona, a confesar que o seu traballo é máxico. E a maga é ela. A persoa capaz de unir no laboratorio o espermatozoide co óvulo, de coidar e vixiar a división desa célula ata que días despois lle é transferido o embrión a unha muller.
Cando empezou a universidade, Mariana imaxinábase «salvando golfiños» porque a bioloxía entón practicamente asociábase á zoología. «Eu víame en o Calypso con Jack Cousteau asucando os mares», lembra, pero un día chuvioso, cando ía xa en terceiro de carreira, a casualidade levouna a entrar nunha conferencia de Vicente Goyanes. «quedei impactada, foi a primeira vez que alguén me falaba con ese magnetismo, con ese entusiasmo da xenética. Fíxache se quedou gravado, que a falta de punteiro, Goyanes usou o paraugas para ir dando as súas indicacións na lousa». O destino de Mariana virou por completo nese instante e, sientiéndolo polos golfiños, os galegos gañamos unha «nai» á que moitos non saben aínda como agradecer a súa dedicación diaria (non hai nin domingos nin festivos nunha profesión así). Mariana empezou a tese con cultivos celulares, e ao pouco tempo xurdiu a posibilidade, en 1989, de que o Chuac fose o primeiro centro público galego de reprodución asistida. Que fose un hospital de referencia, e case ao iniciarse como unidade de reprodución chegou o seu primeiro éxito: o embarazo de Montse, que hai só unhas semanas contou en YES como ao sétimo intento conseguiu ter un fillo, Manuel, nese centro.
«¡Como para esquecelo -di Mariana-, creo que aínda tremo de emoción, porque ademais foi moi pronto, só levabamos seis meses cando conseguimos ese embarazo, e pensei: ‘Ou somos moi bos ou que sorte tivemos'». As dúas cousas mesturáronse porque agora hai moitas Marianas e Marianos por Galicia adiante. Saberías dicir cantos? «¡Uf, non sei, miles!». «O que sei é que non tantos como nos gustaría, porque aínda falta moito por controlar. A implantación do embrión segue sendo o santo Graal; pero avanzouse moitísimo». «Eu sigo namorada disto, porque me encanta», confesa a bióloga, que tamén se fixo aos malos momentos. «Ás veces a ciencia non chega, e polo menos intentamos acompañar á xente a pechar unha etapa da súa vida». Agora pola sanidade pública permítense tres intentos de fecundación e deixan que a muller decida se se pon un ou dous embrións, pero que se produza o embarazo ou non segue sendo un misterio. «Os biólogos xa non dicimos se un ciclo é bo ou é malo -apunta-. Partín de células aparentemente perfectas e non se conseguiu e doutro material non tan idóneo que si prendeu». E aínda que por suposto manteñen o anonimato da xente, moita se lle achega cos seus fillos para dicirlles: «¡Mira, esta é a túa ‘nai'!». Persoas como Mariana, xa o ven, dannos a vida.