Pai non hai máis que un

Pablo é un pai entregado desde que tivo ás súas fillas, Laura, de 3 anos, e Lucía, de ano e medio. Sabe que está nese momento en que hai que botarlles todas as mans e todos os ollos a estas dúas nenas que, en canto déixalles, soben amais del. Aténdeas a diario, lévaas ao cole, failles a comida, vai xogar con eles ao parque e encárgase de todas esas atencións e coidados que veñen con este oficio. «Claro que me ocupo das miñas fillas, é o normal, non?», responde con naturalidade sen quitarlle nin un só mérito á súa muller, Ana, que ao seu lado confirma que Pablo e ela repártense os papeis desde que están xuntos.

«Eu non me acordo da última vez que pasei o ferro -di-, adoita facelo el». Como os dous traballan e Pablo pode variar a súa quenda de mañá ou tarde, dependendo dese horario, el asume unhas ou outras tarefas domésticas indistintamente, pero que ninguén lle roube tempo coas súas fillas. «Eu teño algúns compañeiros que, se poden, se escaquean, pero eu non entendo outro xeito de ser pai se non é atendendo aos teus fillos. Se decides telos, e sobre todo á nosa idade, con máis de 30 anos, xa sabes o que che toca. A min dicíanme ‘aproveita agora para durmir, que logo non vas poder, e todas esas cousas', que logo resultaron ser certas. Avisados estabamos, pero quixemos e nesta fase o que nos toca é isto», asegura Pablo. Porque, ademais, no seu caso cumpriuse: desde que tiveron ás nenas non volveron a durmir unha noite seguida. «Lucía, a máis pequena, espértase sempre, mentres Ana lle cambia o cueiro, eu fágolle o biberón; pero Laura de bebé aínda durmiu peor, tiñamos que levantarnos con ela dous ou tres veces de madrugada», apunta este pai que se recoñece tamén excedido. «Hai momentos en que es ti o que frea porque ves á túa muller fatal, e ao revés, hai outros en que se non fóra por ela eu volveríame tolo. Hai que soprar, respirar e tirar para adiante». Pablo dáse maña coa cociña e todas as papillas que lle boten ? «A ver, é xuntalo todo e bater», di resolto-, pero no que non se daría un premio (nin sequera unha mención) é en peitealas. «Aí si que non podo sacar peito», chancea quen tanto un día colle o trade, como se pon a cociñar peixe («é o que se me dá mellor; iso e colocar o papel pintado») ou pasa o aspirador. «Eu non teño problema con nada, se hai que facelo faise», responde rotundo. «NON É UNHA OBRIGACIÓN»

Cando lle digo que é un «choio», a súa muller rir porque ao normal non lle dá ningún mérito: «Eu coñecino así, xamais tiven que esixirlle nada nin tampouco organizar nada, nunca lle vin un xesto machista, e a repartición de tarefas foi sempre doado, seguimos unha máxima: 'O que me dá tempo'.

Laura e Lucía adoitan comer no cole e na gardería, así que o mediodía é máis doado para eles, pero en rutina, se Pablo está de mañá, encárgase de recollelas, darlles a merenda, saír coas dúas ao parque («ou sobrevivir nun centro comercial») e bañalas. Se está de tarde, entón aproveita a xornada, despois de levalas ao colexio, para as tarefas domésticas. «Eu non o vexo como unha obrigación -sinala- para min sería vergoñento que a miña parella me tivese que dicir 'feixe isto ou o outro', eu non estou obrigado a coidalas, non o sinto unha obrigación, son as miñas fillas e quero estar con elas. Ademais, é unha etapa que hai que aproveitar; nós somos os que decidimos telas, ¡como van ser unha carga!». Iso si, recoñece que a pesar de todas as súas destrezas e a todo o seu cariño como pai, as dúas nenas tiran máis á súa nai se está ela presente. «Aí non hai dúbida, en momentos de rabietas ou de inquedanza, como estea ela, a min non me queren», ri. Aínda que cando toca xogar -só hai que velo na foto- teñen claro tamén a quen elixen.

Fernando e o seu fillo David: «Eu pelexei por ter aos meus fillos como fose»

A de Fernando foi unha carreira de fondo para rabuñar días xunto aos seus tres fillos. Vicepresidente da Asociación de Pais de Familia Separados, desde o principio tivo claro que quería loitar por gozar deles o máximo posible. Cos dous pequenos comparte seis días de cada quince, todo un logro para un pai que quere seguir estando presente nas súas vidas. Pero con David, que hoxe ten 19 anos, conseguiu compartilos todos. «Cando me separei el tiña 11 anos e quedou a vivir coa súa nai, pero aos 14 decidiu que quería vir a vivir comigo», relata Fernando. Despois de atravesar varios xuízos e cos 15 anos de David cumpridos, o desexo de pai e fillo converteuse por fin nunha realidade. «Finalmente a xuíza decidiu que con esa idade David xa tiña poder de decisión, e quedei con el», di Fernando saboreando a satisfacción dese recordo. As súas palabras aínda desprenden a angustia de todo aquilo que creu ter perdido no momento no que decidiu separarse. «Eu quería ver aos meus fillos, pelexei por telos como fose», insiste un pai que asegura que o día no que David entrou pola porta da súa casa abríuselle o ceo: «No momento en que o meu fillo vén, a min dáme a vida. A miña vida cambiou cento por cento».

Fernando sabe que non é o mesmo pasar uns días cun fillo que vivir con el. «É unha responsabilidade, pero xa tes ao teu fillo contigo. Esta é unha situación que non é descritible... Chega nun momento no que estás feito po e, de súpeto, asumes algo que queres asumir e ves que as cousas se van normalizando. É incrible que algo tan común teñas que pelexalo tanto...», sinala. Claro que tanto esforzo deu os seus froitos. O propio David asegura que co seu pai non bota de menos nada máis no seu día a día. «Eu non estou de acordo con esa querenza popular de que unha nai é insubstituíble. Para min o meu pai asume as dúas figuras, poderíase dicir así», di. Que se cambiou a súa vida? David nin llo pensa á hora de responder que cambiou a mellor: «Si, si, cambiou por completo. A miña vida fose completamente diferente se non me veu a vivir co meu pai». Aínda que ao principio a separación dos irmáns non foi doado e o proceso non estivo exento de momentos críticos, Fernando apunta que aos poucos se pechan as feridas. «Custounos moito chegar ata aquí», di. Bravo por eles.

Manuel e a súa filla Martina: «Ela é o meu regalito, o mellor agasallo do Día do Pai»

Casualidades da vida, Manuel Lubián converteuse en pai… o Día do Pai. «Iso é facer as cousas ben», chancea coa súa pequena-gran Martina ao lado. Foi un 19 de marzo de hai 22 anos. Nin gravatas nin camisas nin colares de macarrones: Martina foi un regalazo que non cambiaría por nada. «É o meu regalito: o mellor agasallo do Día Pai. E así lle chamo de forma cariñosa en casa: ‘regalito', a miña pequena», confesa Manuel. O luns en casa dos Lubián estarán de dobre celebración. «Hai discusións a ver quen ten prioridade: se é máis importante o meu aniversario ou o Día do Pai», conta Martina cun sorriso. «Podemos negociar co agasallo, quen regala a quen, a verdade é que é divertido. Pero Martina xa sabe que pai non hai máis que un», apunta Manuel.

Á marxe das bromas, para el trátase dunha data máis que especial. «Ser pai é moito máis que un día marcado no calendario. Non hai nada comparable a isto e é algo que che marca e cámbiache a vida para sempre», asegura. Compartir día de celebración uniulles. Os dous teñen un carácter forte, son fans dela Fitzgerald e un gran gusto pola arte. «Todas as tardes me levaba a clase de música e agardábame á saída. Era moi puntual, non fallaba, estaba sempre na porta cinco minutos antes», lembra Martina cun sorriso.

Un vínculo difícil de romper

Tamén era Manuel o que conseguía acougala cando se puña a chorar. «Acórdome que unha vez lle tiñan que facer unha proba médica e non paraba. Díxenlle á enfermeira: déixama a min que xa verás como se calma. Púxenme a cantar e a contarlle bobadas e ao intre deixou de chorar. Sempre conseguín facela rir inventándome historias e cancións», relata con tenrura. Un vínculo difícil de romper. Mesmo aínda que a Martina, cando era pequena, non lle gustasen os intentos do seu pai por coidar da súa alimentación. «Sempre me preocupei de que comese ben. E creo que algo conseguín. Sei que agora non o entende, pero xa mo agradecerá cando sexa maior. Ao final son cousas que quedan, un esforzo que merece, e moito, a pena», confesa Manuel. Martina asente ao seu lado. Iso é amor de pai e filla, e viceversa.

Elena e o seu pai Alfonso: «É o meu pai, o meu mestre, meu cómplice»

Non parece raro que Alfonso Ferro intentase evitar por todos os medios que o seu filla Elena se dedicase á artesanía. O que non sabía é que desde finais dos 70 estaba a loitar contra corrente. «O meu primeiro recordo é sempre con el, xogando no taller, indo ás feiras. Eu pasábao moi ben. Era un laboratorio para min», di Elena Ferro. Un laboratorio familiar. Un traballo coral na fabricación de zocos. O seu pai e a súa tía Agripina, a súa outra mentora, vían que chegaban os malos tempos para o oficio. «O meu pai quería que estudase, que fixese unha carreira. Cando nacín en realidade estaban a deixarse de usar os zocos. E despois chegaron os oitenta, que foron durísimos. Pero a min encantábanme. Sempre eramos os tres no taller. Eu enredando, sempre fixándome. Foi como aprendín». E é que ela levaba os zocos no sangue. Aos poucos introduciu pulseiras, marroquinería, e a todo iso lle deu cor. Algo que levou a Eferro a ser unha marca en grao sumo recoñecida. «O meu pai era a autoridade, algo propio da sociedade do momento. Nunca foi moi duro, pero sempre lle gustou levar o control. Aínda que é certo que na nosa casa gañan as mulleres. Somos maioría e facemos o que nos peta», explica Elena en ton irónico. «Eu sempre fun a máis rebelde, no bo sentido. Hoxe en día tanto o meu pai como eu queremos impoñer o noso criterio. É cousa de negociar». Alfonso, do mesmo xeito que gran parte da familia, «vive» no taller de Vila de Cruces. Agora a saúde non lle deixa desempeñar tantas funcións, pero sempre está. «Ademais moi pendente do que fago. Para el é a súa vida». Dos seus maiores Elena aprendeu o oficio. «Tamén a solucionar os problemas da xente». Levaba moito gando para dedicarse aos zocos, pero o seu carácter tamén lle axudou. «Na forma de ser parézome ao meu pai. Sempre foi moi sociable. Tratar coa xente era parte do traballo. Somos moi cómplices e iso tamén provoca os roces típicos. A miña nai é máis tranquila, máis caseira. Pero o meu pai e a miña tía Agripina sempre estaban a punto para apuntarse a calquera plan», explica cun sorriso. Esa sociabilidad do seu pai fixo tamén que a súa apertura de miras fose maior cando a súa filla comezou a renovación do negocio. Chegaron os zocos de cores de todos os estilos, a venda online e a creación de marca a través das redes sociais. «Non houbo impedimentos, todo o contrario. Non entende ben as redes sociais, pero sabe que é algo bo. Levo anos facendo montaxes para Facebook con zocos, e ó principio o comentario era, ‘pero que fas? Ti es o demo! Despois ensináballe a foto e comentaba :‘Isto vaille a gustar á xente!’».

Con esta complicidade, Elena conseguiu o seu obxectivo: dignificar o oficio artesanal da súa familia. Trasladar o coñecemento a unha nova época. «É o máis bonito que vou facer na vida. Estou segura». Esta firma vende a través da súa tenda-taller en Vila de Cruces, abriron un establecemento na Coruña, venden en diferentes puntos de Galicia, vía online e, por suposto, en feiras. «Estamos a gozar do momento. É un orgullo, non pensabamos chegar aquí. O meu pai foi, xunto coa miña tía, un mestre en todos os sentidos. Para el é unha alegría moi grande ver que o taller continúa». Mentres, cada pouco Alfonso pregúntalle: «Que vas inventar esta semana?».

---

---