As mellores frases teñen avoa

YES

JOSE MANUEL CASAL

A REAL ACADEMIA da vida débelles unha cadeira de brazos. Vai polos avós que lle dan á lingua ao seu xeito para entendernos mellor. Polos que comen «mondarinas», usan «pantalón piquillo», teñen mesas de «fornica» ou van ao gym a facer «Nairobi» e manterse en forma en todo o mundo mundial. A abuelengua sabe que alimenta, non é «pataca minuta».

10 mares 2018 . Actualizado ás 05:00 h.

No de darlle á lingua con graza, a idade é un grao. Cumprimos anos e somos máis como somos, máis eu dígoo e ao meu «pis», máis libres para derrapar con gusto ao falar. Aparquemos os coches e as cochas, os conos e as conas políticas, para celebrar o patrimonio universal da lingua abueril. Tan boa que lle crecen os netos. Os que crecemos comendo «mondarinas», bistés, «espadetes» e, de merenda, «pitufís»; os que nos mondamos co «Francamente querida, impórtame un bledo» de «Cargable» en Foise co vento («o peto doeume e o cu cansouse», dicían nos cines de aquí) sabemos que o chío que xerou o «gran dicionario da avoa» non é «pataca minuta». O xenio da lámpada saíu ao grande por un post da xornalista Noemí López Trujillo: «A miña avoa chama Nairobi ao aeróbic e o mundo paréceme algo mellor». ¡Anda, e a min! Postos a facer exercicio, que conte de aquí a Kenia, que ben merece unha maiúscula mundial ir ao gym a correr contra a idade. Ese Nairobi aliado na loita polo ton muscular foi o pau que rompeu a piñata infinita das xoias da linguaxe dos sénior.

Como neta que son de Horentina e Esther (que foron Dorinda e Estérea por ditame popular) négome a comulgar con eses pluscuamperfectos que pronuncian «Maraia Carí». Prefiro a música familiar da miña compañeira Mónica, á que a súa avoa, di, chamou Harmónica «ata que morreu».

«Hai que ir morrendo» era unha das máximas vitais da miña avoa materna. E isto lévame directa ás «augas terminais» que toman os avós que se saen do termal. Riche ti dese spa, promete descanso eterno.

Tras a avoa do Nairobi, en Twitter gañou afección o equipo que sostén a pirámide poboacional. «Eu cando me doe o pescozo, digo como a miña avoa: ‘Teño mal as verticais'», «A miña avoa chamaba ‘cotiáns' aos ecuatorianos», «A nai dunha amiga no canto de pulsar o INTRO pulsa o ‘Sintrom'». E vai ou non vai? Da man de netos orgullosos, cobraron protagonismo nestes Óscar da rede social un avó que compra no «Díaz», e outro que prefire, en cambio, ir ao «Kung fu» (se non admites marciais como sinónimo de artes, chámalle Carrefour). «Chámalle burricán ao cabalo» era moi cousa da miña avoa, que sempre me viu fraca «como ou bacallau polo rabo». Pero o fraseo con sorna é outra cuestión.

Para sexappeal (sexapil?) o Leroy Merlin ao que un avó decidiu rebautizar como Marilyn Monroe. A min, vouno notando, éntranme como máis ganas de meterme nun xardín.

Non hai cor no look de Junqueras desde que unha avoa lle chama Llongueras e é máis de cómic Puigdemont desde que outra lle chama Filemón. Que veña a T.I.A. a botarnos un cable. «Huseín de Ubrique» e «Sadam Jesusín» son xa da familia neste dicionario que inclúe mesas de «fornica» (do mesmo material que a do carteiro sempre chama dúas veces), Fernandol (quitámoslle o freo ao Frenadol) e pantalóns piquillo (pican ou non?). Nun dicionario de marca non falta a deseñadora «Gata Ruiz da Pradería». ¡Chiquito, vai por ti, pecador! Dígoo por se «ascaso» óesnos... como diría a miña avoa. «Non é por se ‘ascaso', avoa», díxenlle. «Polo si ou polo non», corrixiu voando, que creativa. E o mundo fíxose máis aeróbico, mira ti que gañou ton muscular.