Badanas

Fernanda Tabarés DIRECTORA DE VOZ AUDIOVISUAL

YES

13 ene 2018 . Actualizado ás 05:05 h.

Gregorio Serrano recorreu á ironía nun momento procesual moi inoportuno. Coñecemos o chío do director xeral da DXT: «Pido desculpas a todos os que estean molestos porque a tarde da tremenda nevada sobre a AP-6 estaba coa miña familia en Sevilla pasando o día de Reis, unha marabillosa cidade onde funcionan as liñas telefónicas e Internet». Algún día unha tese doutoral determinará cantos tuiteros caeron vítimas do dedo doado, pero de momento o puestazo de Serrano periga tras ter sido bautizado en off the record polos seus compañeiros de partido: segundo o PP, o director xeral é un badanas.

A Flaubert parecíalle que o valor dun home determínao o número dos seus inimigos e, a importancia dunha obra de arte, os ataques que recibe. Cos insultos pasa o mesmo. A consistencia dunha persoa mídea o tipo de improperios que encaixa. Algúns recoñecen a intelixencia do receptor (ese cabrón...), ou a súa crueldade ou a súa capacidade para enganar. Todos incomodan, pero dalgúns é imposible recuperarse. Como facelo dun badanas ou dun cretino ou dun caguiñas ou dun pailán ou dun mentecato ou dun pedorro? Todos aspiramos a ser considerados suxeitos transcendentes, e esa categoría sempre será un soño inasequible para un merluzo.

Insultar ben é unha arte; atopar a mofa que encaixa, unha manifestación de respecto; localizar o improperio adecuado, unha mostra de erudición lingüística. Nada que ver co reduccionismo elemental propio dos tempos nos que ao carón todos son «fachas» e no de en fronte todos «populistas». Poderiamos reclamar dos políticos que llo currasen máis, e aí a historia ofrécenos grandes exemplos. Coñécese o intercambio entre Bernard Shaw e Winston Churchill. O dramaturgo díxolle ao político: «Teño dúas entradas para a estrea da miña nova obra. Tráeche a un amigo... se é que tes algún». Ao que o primeiro ministro respondeu: «Laméntoo, non podo ir á estrea. Intentarei ir ao día seguinte... se é que segue en cartel». Entre os clásicos, os versos que Quevedo dedicou ao escritor mexicano Ruiz de Alarcón, a quen bautizou como Corcovilla pola chepa que soportaba: «Quen parece con sotana / empanada de tenreira? / Quen, se dous palmos crecese, / puidese chegar a ra?». E a Billy Wilder atribúeselle o clásico: «Ten o oído de Van Gogh para a música».

Logo están os mestres dos neoloxismos. No gran libro dos insultos que publicou o mexicano Pancracio Celdán na Esfera dos Libros, Forges propón uns cantos: brillan pola súa sonoridade tradicional inflaescrotos ou jilimuermo, pero nada como as súas propostas contemporáneas para insultar: desde conselleiro delegado a tertuliano, programador de televisión ou novelista urbano, portavoz parlamentario ou mesmo sombrerero da raíña de Inglaterra. Calquera cousa, menos badanas.

G

ILUSTRACIÓN: MABEL RODRÍGUEZ