Hemeroteca: O 23 de xaneiro de 1976, o Consello de Ministros aprobou tres decretos polos que o Concello se fixo coa propiedade de todo a contorna do areal a cambio de entregar unha parcela xunto á casa consistorial
31 ene 2023 . Actualizado ás 23:42 h.Os vigueses fixéronse coa propiedade do sobrante da zona marítimo-terrestre da praia de Samil o día 23 de xaneiro de 1976. Foi o resultado dunha ardua negociación que comezara varios anos antes entre o Goberno de España e as autoridades municipais vigueses. Frutificou aquel acordo cando ocupaba o despacho da alcaldía olívica Joaquín García Picher, mentres que o departamento de Facenda estaba presidido por Juan Miguel Villar Mir.
Todo comezou a finais dos anos sesenta cando o alcalde Rafael Portanet empeñouse en transformar o areal vigués, desposuíndoo do seu orixinal aspecto para afrontar o que entón se chamou a ordenación de Samil. Ese plan consistía na creación dun paseo, a modo de muro, por onde estaba a parte máis alta das dunas, a construción dun complexo deportivo xunto á desembocadura do río Lagares, a creación de varios aparcadoiros, novos viarios, zonas verdes e mesmo a construción dun edificio público. Todos estes plans chocaban coa propiedade dos terreos, o Estado, e, concretamente, o Ministerio de Facenda. Aí comezou a negociación. Facenda precisaba un soar para contar cunha sede ampla e céntrica na cidade. A partir de aí, os alcaldes de Vigo —Portanet, Ramilo e García Picher— realizaron as súas propostas en Madrid.
A baza viguesa estaba na actual Praza do Rei. Entón estábase construíndo a casa consistorial sobre parte do castelo de SanSebastián , e sobraría sitio para que Facenda contase co seu soar. O problema, como o contaba en 1973 La Voz de Galicia, tiña un carácter xurídico. Resulta que o terreo que quería permutar o Concello de Vigo fora cedido gratuitamente polo Estado en 1934. Naquel acordo imposibilitábase ao Concello de Vigo para realizar a cesión ou a venda daqueles terreos. Non era doado suprimir aquela cláusula, aínda que durante o tardofranquismo obrábanse milagres se se contaba co apoio das persoas adecuadas.
A pesar de estar así a situación, o Concello de Vigo foi realizando a ordenación de Samil. En 1974 foi inaugurado o complexo deportivo aínda que dunha forma pouco rechamante. Con anterioridade levantouse o muro que sostén o paseo, e comezaron a construírse os aparcadoiros. Todo se facía cando o terreo aínda era propiedade estatal.
«Aínda que García Picher estaba separado da Alcaldía, non permaneceu afastado das xestións pendentes e así puido obter confirmación de tres decretos aprobados polo Consello de Ministros que teñen especial importancia para a cidade. Os tres decretos refírense á segregación, permuta e cesión de terreos do Estado e do Concello», informábase desde La Voz de Galicia o 27 de xaneiro de 1976.
O traballo estaba feito e só restaba que o Boletín Oficial do Estado dese conta pública do asunto. Ocorreu ese paso burocrático o 9 de marzo dese mesmo ano. Alí recollíanse os decretos que validaban a permuta. «O Concello de Vigo solicitou a permuta dun inmoble da súa propiedade, sito na praza da División Azul, de Vigo, por outro, propiedade do Estado, procedente do sobrante da zona marítimo-terrestre da praia de Samil, tendo sido taxados en 9.797.500 pesetas o do Estado, e 9.762.500 o do Concello, aceptando o Concello de Vigo a obrigación de satisfacer a diferenza existente a favor do Estado que ascende á cantidade de 35.000 pesetas», recollía o Boletín Oficial do Estado. A superficie entregada a Vigo ascendía a 7.838 metros cadrados.
No segundo decreto autorizábase a reversión ao Estado dos 1.652 metros cadrados da zona próxima á casa consistorial onde se pretendía levantar a sede do Ministerio de Facenda.
O terceiro decreto completaban a operación. Recollía a cesión gratuíta de 102.207 metros cadrados. «O inmoble cedido será destinado aos fins seguintes: Novas vías, dezanove mil setecentos cincuenta metros cadrados; a aparcadoiro, vinte e cinco miles trescentos metros cadrados; zonas verdes de uso público, trinta e oito mil catrocentos metros cadrados; usos deportivos e outros de carácter público, dezaoito mil douscentos metros cadrados; edificios de carácter público, cincocentos cincuenta e sete metros cadrados.
Errado intento de Facenda
En 1979, Facenda quixo facer valer o acordo de permuta dos terreos, e comezou as obras de escavación para construír a súa sede na Praza do Rei. As reaccións en Vigo foron contundentes. Desde a alcaldía, Manuel Soto opúñase, pero non vía demasiados argumentos legais para impedilo. Foron os membros da Asociación de Veciños de Vigo Centro quen asumiron as operacións e paralizaron as obras. O Goberno central tomou boa conta da oposición e retirou o proxecto. Pouco despois, a sede de Facenda foi construída en Coia. O Concello construíu o aparcadoiro subterráneo e unha zona verde, que non tardou en desaparecer.