As normas de tráfico no Vigo de 1821

Jorge Lamas Dono
jorge lamas VIGO / LA VOZ

VIGO CIDADE

Arquivo Pacheco

Os carros de bois con cravos nas súas rodas non podían circular pola cidade

12 oct 2021 . Actualizado ás 01:26 h.

Antes de que existisen os vehículos de motor, en Vigo xa había unha normas municipal tendentes a ordenar o tráfico e evitar accidentes e danos. En xaneiro de 1821, o Concello constitucional de Vigo emitía unha serie de normas, coñecidas como auto de bo goberno, nas que se regulaba o tránsito de vehículos e de cabalerías.

A corporación presidida polo alcalde Manuel González prohibía o paso polas rúas de Vigo a calquera carro, cargado ou baleiro, que non tivese lamias anchas. Especificaba que se os alguaciles municipais vían polas rúas da cidade un vehículo con rodas de cravos poderían multar aos seus condutores con dous ducados, unha cantidade respectable para aquela época.

Noutro dos puntos do auto, aprobado o 2 de xaneiro de 1821, prohibía aos carros de bois estar parados nas rúas se non estaba pendente dos animais o seu condutor. Explicaban os corporativos que xa se había dado o caso que os animais se «asombrasen», causando danos aos viandantes. «Tampouco poderán levar a vever ningunha cavallería sen que sexa polo ronzal e non montado o ginete que a conduce porque se ten experimentado niso algunhas desordes» (textualmente do documento que garda o Arquivo Municipal de Vigo), engadía o punto 16 das normas aprobadas pola corporación. Tampouco quedaban á marxe desta normativa os arrieros que conducían gañado. Esixíaselles que os animais estivesen controlados en todo momento baixo pena doutros dous ducados.

Debido ao alto número de animais que percorrían as rúas, ben como medio de transporte individual ou como tiro de carros, a corporación tamén tiña presente que necesitaban beber. Por iso, reservábase o pilón da fonte da Alhóndiga. Esta praza cambiou de nome a mediados do século XIX para levar desde entón o nome de Praza da Princesa. Nese pilón estaba prohibido lavar «roupa, peixe nin outra cousa nin menos guindar nel inmundicias, pena que o que o fixer esixiráselle a multa de quatro ducados e tomaranse ademais outras providencias».

As multas procedentes destas e outras infraccións eran destinadas ás obras públicas que se facía na cidade, tal como recóllese no mesmo documento.

Ademais, naquel auto de bo goberno tamén se obrigaba a todos os vigueses a manter expeditas as rúas. E debeu ser moi común apiar madeira nos exteriores das vivendas, porque neste documento se prohibe expresamente «depositar en cálea carballos nin outra clase de leña a non ser en sitios intransitados».

Nesta época, Vigo, entendido como tal o espazo que hoxe ocupa o Casco Vello, aínda estaba amurallado, e para chegar ou saír do Berbés, principal obxectivo para os tratantes de peixe, os carros tiñan que baixar pola rúa Real. A comezos do século XIX abriuse un camiño que ía pola praia de Coia cara a Peniche, pero era utilizado principalmente polos labradores que acudían ás praias a recoller sargazo para abonar as súas terras. Debido a iso, o goberno local tiña especial interese por manter limpas de obxectos as rúas, que, como aínda se pode ver na actualidade, eran moi estreitas e empinadas. De feito, a finais do século XVIII, o Concello prohibiu as escaleiras exteriores, coñecidas como patíns. Talvez debido a aquela prohibición non se conserve no Casco Vello construción desas características que, con todo, ven de forma abundante noutras poboacións próximas, como é o caso de Cangas.