1979: A electrificación da vía abre paso ao Talgo

Jorge Lamas Dono
jorge lamas VIGO / LA VOZ

VIGO CIDADE

cedida

En xuño de 1979, o ministro de Transportes anunciou a modernización da liña férrea no sur de Galicia, paso previo imprescindible para que ao ano seguinte chegase o novo tren

17 jun 2019 . Actualizado ás 20:59 h.

O AVE foi ao Goberno de Felipe González o que o Talgo para o franquista, un canto á modernización das comunicacións internas. Con todo, Galicia estivo sempre tan abandonada e afastada dos centros de decisión españois que o segundo tren chegou a estas terras trinta anos máis tarde que na maioría do país. Nin sequera vivía xa Franco. Algo que tamén pode dar pistas sobre os prazos do AVE que nos agardan.

O Tren Articulado Lixeiro Goicoechea Oriol (Talgo) empezou a construírse nos anos corenta, pero non foi ata xuño de 1979 cando un ministro de Transportes anunciaba a realización do paso previo para a chegada deste ferrocarril. Foi nunha comisión do Congreso onde Salvador Sánchez-Terán adiantou aos deputados que se iniciaría en breve a electrificación da liña férrea Madrid-Vigo.

Mentres tanto, en Vigo, os empresarios, a través da Cámara de Comercio, relacionaban as dificultades económicas da zona coa escaseza de infraestruturas, especialmente de comunicación con Madrid. Con todo, as obras de acondicionamento da liña foron relativamente rápidas, aínda que non tanto con respecto á liña Madrid-A Coruña, que conseguiu abrirse para o Talgo algo antes que para o sur de Galicia. Ao mesmo tempo que se vendían xa billetes para realizar o desprazamento entre a cidade herculina e a capital de España, anunciábase a data de chegada do Talgo a Vigo: o 28 de setembro de 1980.

Dicíase nese momento que o percorrido se reduciría en case unha hora, quedando en algo máis de nove horas de viaxe. Tamén se adiantaba que desde Madrid ata Ourense habería unha soa unidade do Talgo, e que a partir da capital ourensá desdobrar cara á Coruña e Vigo.

Durante todo o verán de 1980, o Talgo chegou a Ourense e optou por dirixirse cara á Coruña, esquecéndose de proseguir cara ao oeste. Mentres se ultimaban as obras na liña férrea e na estación viguesa, aínda co mesmo aspecto que un século antes. Dicían os membros dunha delegación de Renfe, que visitara Vigo días antes da estrea, que se investiron corenta millóns de pesetas na remodelación do vestíbulo, cafetería e outros elementos de paso. José Luis Vila, director de zona de Renfe, dicía: «As unidades eléctricas que empregaremos nas zonas electrificadas de Galicia serán moi modernas, semellantes ás que xa están a circular en Asturias e Madrid, o que fará que se mellore a velocidade, o confort e a regularidade», dicía o responsable de Renfe.

Nun alarde de optimismo, ou talvez de política-ficción, o Executivo dicía aquel día en La Voz de Galicia que o plan de Renfe era que as maiores distancias desde Madrid en trens diúrnos non pasasen nunca as seis horas. E aínda se agarda o cumprimento daquelas boas intencións.

Así, e con trinta anos de atraso, o 29 de setembro de 1980 chegaba á estación de Urzaiz o primeiro Talgo. Eran os que se chamaban Talgo 3, unha versión mellorada do modelo dos anos sesenta.

O tren saía da estación viguesa ás 12.45 horas, para chegar á estación madrileña de Príncipe Pío ás 21.38 horas.

A historia das conexións ferroviarias do sur de Galicia coa Meseta é a crónica dun destempo. De feito, ata mediados dos anos cincuenta do pasado século, case un século despois da súa apertura, a liña férrea non saía de forma directa a través de Ourense. Desviábase por Monforte, que exercía como nó das comunicacións co exterior. Mesmo, anteriormente, a finais do século XIX, os habitantes da provincia de Pontevedra ían a Madrid en tren dun xeito máis rápido se o facían por Lisboa.

En 1981, un ano despois da chegada do Talgo a Vigo, introducíronse algunhas melloras co cambio da máquina propulsora do tren, o que lle valeu a Renfe para inchar peito. «Bo, a verdade é que agora, co novo servizo de Talgo pendular todos son ganancias para o viaxeiro. En tempo, por exemplo: case media hora menos en cada traxecto. E en espazo, porque o Talgo pendular ten máis prazas. E maior confort. Con música ambiental, megafonía e servizo de restaurante. E unha suspensión de soño: coma se fóra polo aire, pero sobre raíles. Unha auténtica delicia. O devandito: que é mellor ir a Madrid, no Talgo Pendular. Non cre?», dicía a publicidade de Renfe para promocionar o novo servizo.

A inauguración da modernizada estación de Vigo, en 1987, supuxo tamén cambios importantes nos modelos de máquinas empregados para a liña de ferrocarril con Madrid porque a electrificación se estendeu plenamente a todo o percorrido. E en anos posteriores engadíronse outras melloras importantes. Con todo, a principal, a chegada do AVE , é un tema xa case enquistado que só serve de momento como enganche electoral e pouco máis.

O Talgo chegou con trinta anos de atraso e o AVE xa acumula 27 respecto da primeira liña que se abriu en España.