A banca resucita a execución de cobros «durmidos» por créditos e préstamos en pesetas dos anos 80 e 90
23 feb 2019 . Actualizado ás 22:02 h.As débedas nunca morren. Nos últimos meses, a banca de Vigo reactivou decenas de reclamacións de débedas en pesetas que estaban arquivadas nos xulgados desde as décadas de 1980 ou 1990. Como consecuencia, os tribunais empezaron a embargar as contas de pensionistas, principalmente. Sorprendidos, moitos xubilados han ir a protestar aos xulgados e os funcionarios hanlles explicado que tiñan sentenzas pendentes de cobro que se remontan a 1989, 1992, 1994, ou a partir do 2000. As débedas son tan antigas que se reclaman en pesetas, a moeda española ata que entrou en vigor o euro no 2002. Por exemplo, hai reclamacións de dous millóns de pesetas (12.000 euros). As débedas nunca morren ata que o acredor queda plenamente satisfeito ou o moroso falece e os seus herdeiros renuncian ao seu legado.
Hai varios anos que as xestores de fondos que recompran carteiras de débeda incobrable, moitas delas situados en países de baixa fiscalidade, «resucitan» estes paquetes pero a novidade é que, nos últimos meses, tamén se sumaron a banca, directamente e sen usar intermediarios. Moitas destas reclamacións son por débedas contraídas coas antigas caixas galegas, xa desaparecidas, polo que hai decenas de afectados de Vigo que tiñan abertas contas de aforro e pedían préstamos ás oficinas locais.
Os tribunais máis antigos de primeira instancia de Vigo, especializados en preitos de débedas, están a recibir desde hai semanas decenas de peticións cada un para reactivar expedientes vellos. As salas que reabriron a partir de principios da década dos 90 só teñen un goteo, evidencia de que os expedientes son moi vellos.
No seu momento, o moroso se zafó de pagar os préstamos e pólizas de crédito solicitadas polo que o xulgado, ao non atopar nada de diñeiro que embargar, arquivou o preito. Case ninguén pediu ao xulgado que, pasados os anos, ditase a prescrición da débeda. Así que agora o caso «durmido» volve estar «vivo» e os tribunais xa saben onde atopar o diñeiro dos morosos xa entrados en anos: nos ingresos que perciben en concepto de pensión pola súa xubilación.
As reclamacións, ao que hai que sumar os intereses acumulados durante varias décadas, oscilan entre os 2.000 euros e os 30.000. Fai trinta anos, os debedores carecían de bens ou os esconderon e non lles puideron embargar nin atopar nada ao seu nome. Pero, ao xubilarse, a pensión é un ingreso oficial e doado de detectar. O xulgado pódeo confiscar automaticamente ata saldar o total da contía da débeda, aínda que logo o pensionista pode solicitar que lle devolvan o necesario para vivir, equivalente ao salario mínimo. Pero o resto dos seus aforros pódenllos reter mes a mes ata satisfacer ao acredor.
Algo parecido ocórrelles aos pensionistas novos que, por vivir na pobreza, cobran prestacións sociais como a risga de 430 euros ao mes. O xulgado ou Facenda detecta eses ingresos e embárgalles automaticamente todo o que teñen na súa conta cada mes que cobran pero logo o prexudicado pode solicitar que lle devolvan o mínimo para vivir. Se non o gasta todo e sóbranlle uns euros, a Administración deduce que son aforros e confíscallos. Iso xera problemas porque o debedor pode ter apalancado ese diñeiro para pagar por domiciliación a factura da luz ou o teléfono.
O recente aumento do salario mínimo desde 735 a 900 euros tamén puxo «nerviosos» aos acredores porque os xulgados agora reteñen menos. Se antes, o tribunal embargaba 175 euros ao mes, agora só retira 95 e a débeda sáldase máis tarde.
«O que non se movía desde hai anos está a moverse agora; isto é unha tolemia»
O elevado endebedamento privado en España ten o seu reflexo real nos tribunais. Os funcionarios dos xulgados detectaron que cada vez teñen que reactivar máis expedientes que tiñan gardados no caixón. Algúns asuntos de préstamos de banca, de principios dos anos 90, nin sequera tíñanos rexistrados e levaban décadas sen moverse. «Xente que creu que iso nunca o ía a pagar atópase por reclamacións de 1994 por dous millóns de pesetas. O que non se movía desde hai anos, moveuse agora. Os xulgados están revisando os arquivos e, por outra banda, os créditos se revenden e os novos acredores chegan con moitas ganas de cobrar. Xa non se buscan bens, nin coches, sempre se vai onde haxa diñeiro», admite un letrado xudicial. Algúns xulgados están a facer 4.000 movementos e 2.800 pagamentos ao ano a acredores, «unha cifra moi alta».
A iso súmanse as transmisións de paquetes de débeda da banca aos fondos. «Vendérono case todo, están a transmitilo todo, é unha tolemia, esta situación está xerando unha situación peculiar porque esixe un importante esforzo. Podes levar dez anos cun preito co mesmo ejecutante e, nun par de anos, veñen dous novos», din as mesmas fontes.
Noutros tres xulgados de primeira instancia confirman este aumento de asuntos «desempoados» a petición da banca desde fai un par de meses. «A nós estannos chegado decenas de casos porque a débeda non caducou e ha de ser a parte a que pida a preinscrición, o que ninguén fai», di unha letrada.