A falta de médicos obriga a unha medida extraordinaria, que os MIR rexeitaron
05 dic 2018 . Actualizado ás 16:57 h.A falta de médicos para cubrir ausencias en atención primaria é un problema que se palpa cada día nas consultas de medicamento de familia, nas de pediatría e tamén nas urxencias extrahospitalarias. Agora, o Servizo Galego de Saúde (Sergas) inclínase por tirar dos médicos internos residentes para cubrir ausencias. Xa o intentou o sábado pasado, aínda que non o conseguiu porque os residentes se negaron.
Ese día, xurdiu unha ausencia inesperada no punto de atención continuada (PAC) de Redondela porque un dos doutores púxose de baixa. Trátase dun dispositivo onde sempre debe haber dous médicos de familia. Como non había ningún dispoñible na lista de contratación, a dirección da área sanitaria de Vigo decidiu tirar dos residentes de cuarto ano. Segundo un portavoz da dirección, primeiro valorouse coa unidade docente, que é o médico de familia que fai de titor dos residentes durante a súa formación. Analizado o caso, déuselle o visto e prace e a dirección foi contactando cos catro médicos residentes de cuarto ano.
Aínda que sexa persoal en formación, son persoas coa licenciatura de Medicina , o mir e tres anos e medio de residencia. A súa formación concluirá en maio. Ademais, a dirección lembra que os R4 -residentes de cuarto ano- fan cinco gardas cada mes no PAC e poden facer ata sete. O programa de formación vai de menos a máis, segundo o profesional vai adquirindo destreza. As gardas fanse no dispositivo onde o médico se está formando, xa sexa nun centro de saúde, xa sexa nun hospital. Xa que logo, segundo a dirección da área sanitaria, ofrecían todas as garantías.
Pero máis aló diso, o que é insólito é ter que cubrir unha ausencia sobrevinda botando man de persoal residente. A propia dirección admite que é unha medida completamente extraordinaria e que se intentou seguir «porque nese momento non había máis opcións».
As dificultades nos PAC existen desde hai máis dun ano e ata agora se estaban cubrindo, por esta orde, chamando a profesionais en paro, pedíndolles a outros médicos de PAC que se incorporasen a traballar en días que libraban ou, como último recurso, desprazando persoal dun PAC a outro -por exemplo, movendo a un facultativo dun punto de atención continuada con dous doutores cara a outro no que o único existente se puña de baixa, para que houbese un médico en cada un-. Pero nunca tirara dos residentes para cubrir estas ausencias de última hora.
Neste caso de Redondela, ademais, o persoal residente negouse, segundo explican fontes médicas. A dirección, oficialmente, déixao en que «ningún estaba dispoñible». Pero o certo é que a posibilidade de cubrir as ausencias sobrevindas deste xeito non gustou aos mir e, de feito, é algo que xerou un forte debate dentro do colectivo máis novo dos médicos nos últimos días.
Nese colectivo témense que a partir de agora vaian ser habituais este tipo de chamadas para cubrir ocos, á vista da absoluta carencia de médicos nas listas de contratación. A dirección non o descarta, aínda que de momento non di nada respecto diso de xeito oficial. Na área de Vigo hai dez PAC e cinco deles están vinculados a centros de saúde con unidades docentes e, xa que logo, con médicos residentes: Redondela, Val Miñor, Ponteareas, Cangas-Moaña e O Porriño.
Análise: Agardando que Sanidade obrigue aos médicos a traballar
Os puntos de atención continuada pasan por ser resolutivos e por evitar urxencias aos hospitais, pero están en crise. A carencia de médicos provoca que cada vez que uno falta por unha baixa inesperada resulte un labor titánico cubrilo. Os problemas nótanse con máis forza na área de Vigo, que ten dez PAC que atenden a unha media diaria de 738 persoas -as urxencias do Cunqueiro non chegan a 500-.
Precisamente por ter maiores problemas, a área de Vigo pode converterse tamén no banco de probas de Galicia. De momento tomáronse varias medidas, con eficacia desigual:
-Lanzouse unha convocatoria extraordinaria para que os médicos de PAC e de centros de saúde apuntásense voluntarios a facer gardas. Só o fixeron cinco.
-Pediuse a cada punto de urxencias extrahospitalarias que elaborase un calendario para cubrir, con voluntarios, todos os posibles ocos que existisen antes de finalizar o ano.
-A dirección do Sergas quería probar en Vigo un sistema de gardas localizadas: que todas as fins de semana e festivos un médico leva un teléfono e, se xurdía unha ausencia imprevista en calquera PAC da área, incorporásese. De momento, paralizouse.
-Agora intentouse tirar de residentes para cubrir ausencias imprevistas.
A dirección do Sergas apuntou nalgunha ocasión cara a outra medida máis drástica, que aínda non se atreveu a tomar: obrigar a médicos de PAC a traballar máis aló da xornada que teñen pactada (1.470 horas ao ano) se non queda outra opción. Legalmente pode facelo. Non está claro se chegará a iso.