As moedas de Vigo de cinco guineas que contou Newton

La Voz

VIGO CIDADE

Cedida

Unha peza acuñada con ouro da batalla de Rande acadou os 330.000 euros en poxa, pero hainas de prata por 2.500

20 ago 2018 . Actualizado ás 23:56 h.

Cóntanse entre as moedas máis apreciadas do mundo. E levan no seu anverso a palabra ‘VIGO'. Foron acuñadas en 1703 en Londres, por orde da raíña Ana e baixo supervisión do científico Isaac Newton. E son agora unha singular peza de coleccionismo: a última de ouro foi poxada na casa Bonnington en novembro de 2016 e pagáronse por ela 330.000 euros. Aínda que é posible atopalas en prata por un prezo ao redor dos 2.500 euros.

Dous destas históricas moedas poden verse estes días na exposición Jules Verne: os límites da imaxinación no museo Marco, na rúa do Príncipe. Porque foron acuñadas co mesmo tesouro que o capitán Nemo rescata no estreito de Rande no capítulo titulado A baía de Vigo, da novela 20.000 leguas de viaxe submarina

No valor destas pezas, hai unha enorme diferenza entre as de ouro e prata, xa que as primeiras son moi escasas. Os galeóns afundidos en Vigo en 1702 transportaban un inmenso cargamento de prata do Potosí, pero en comparación apenas levaban ouro. E o botín inglés reflectiu esta disparidade. Apenas foron acuñadas 20 moedas de ouro, de 42 gramos cada unha e con valor de cinco guineas. Na súa cara levaban a efixie da Reina Ana e a palabra Vigo en capitulares. Só quince delas están actualmente localizadas. Por esta rareza, a poxa de 2016 acadou os 330.000 euros mentres que unha anterior, en 2012, subiu ata os 336.000.

Pola contra, as moedas de prata son moito máis baratas. Máis de cen veces máis económicas. De feito, é posible compralas en portais especializados de Internet por uns 2.500 euros, aínda que hai exemplares mellor conservados polos que piden máis de 6.000. Mesmo existen unidades sen certificar que están á venda por entre 250 e 800 euros, aínda que neste caso non se pode asegurar que non se trate dunha falsificación, por moi exacta que sexa.

A historia destas moedas fálanos da histórica batalla de Rande, pero contén outras curiosidades que as fan pezas de culto. A principal é que están directamente emparentadas co pai da gravitación universal: Isaac Newton. Cando a Flota da Prata arde en Vigo en 1702, cúmprense 15 anos desde que o mundo coñeceu a que probablemente sexa a obra científica máis importante da historia: os seus Principia Mathematica. Pero tres lustros máis tarde, Newton xa apenas se dedica á ciencia. Abandona a Universidade de Cambridge e é elixido parlamentario en 1689. Desde entón, conságrase á política e xa non haberá máis grandes achegas á ciencia. En 1696, acepta o posto de director da Moeda, con despacho na Torre de Londres. Tras a vitoria en Vigo da armada británica de Sir George Rooke, Newton recibe o encargo de contabilizar estes tesouros. E así o fai, aínda que nin de lonxe serán tan enormes como asegura The Daily Courant, o primeiro xornal diario da historia, que acaba de saír en Londres ese mesmo ano.

Atopamos os documentos asinados por Newton na Biblioteca Británica. Neles, o científico vai facendo a contabilidade do tesouro de Vigo. O 28 de xaneiro asina un primeiro informe: «Tendo dirixido a Comisión principal de presas polas súas ordes de 17 e 18 de decembro do ano pasado para traer á Casa da Moeda da súa Maxestade todo o ouro, prata ou lingotes levados como presa que se achasen a bordo da flota empregada ultimamente na Expedición de Vigo».

Newton enumera os tesouros desembarcados, que inclúen ouro, prata e pezas da oito, xunto con obxectos variados produto do saqueo como «bandexas douradas afiligranadas, copas de coco con pé de prata, pistolas españolas, un prato dourado de igrexa ou dúas imaxes con pedestais en caixa de coiro».

O 15 de febreiro escribe un segundo informe, que inclúe un tesouro alijado noutro galeón, «sendo parte da prata apresada de Vigo».

Con este material executa o encargo da raíña Ana, a través dunha real orde de finais de febreiro de 1703, dirixida «ao noso confiado e estimado Isaac Newton». A cédula comeza mencionando a batalla, «por canto fomos informados de que varios paquetes de ouro, prata ou lingotes foron tomados pola nosa Real Flota na última expedición en Vigo e traídos a casa como presa».

A monarca ordena que a prata de Rande “sexa acuñada de cando en cando con toda a rapidez conveniente ás moedas actuais do noso reino, coa palabra Vigo debaixo das nosas efixies en cada peza do devandito diñeiro». A raíña Ana desexa que a inscrición VIGO nesta cuñaxe «sexa unha marca que a distinga do resto das nosas moedas de ouro e prata, e para prolongar ata a posteridade a memoria desta acción gloriosa».

Sen dúbida, a última soberana da casa Estuardo conseguiu o seu propósito de cegar ás xeracións futuras. Porque de aquí sairán as moedas de ouro e prata que hoxe son un prezado tesouro de coleccionistas. E polas que se chegaron a pagar máis de trescentos mil euros.

eduardorolland\hotmail.com

A raíña Ana pediu que a inscrición de Vigo distinguise ás moedas

Isaac Newton foi director da Moeda e enumerou os tesouros desembarcados