O holandés Harm Koster, primeiro director da Axencia Europea de Pesca, afirma que os temores iniciais do sector se esfumaron ao pouco de arrincar o organismo
09 oct 2017 . Actualizado ás 21:36 h.«O Ministerio de Pesca confirmou onte que a Axencia Europea de Control Pesqueiro situarase en Vigo. O departamento que dirixe Elena Espinosa resolveu así as dúbidas sementadas o pasado mércores polo comisario de Pesca, Franz Fischler, durante a presentación deste organismo». Desta forma contaba La Voz de Galicia o 30 de abril do 2004 que a cidade fora a elixida para implantar a Axencia, da que ata entón só se sabía que estaría en España.
«Foi o Goberno español o que decidiu que estivese en Vigo», afirma o que foi o seu primeiro director, Harm Koster. A longa sombra do desastre que provocara o Prestige dous anos antes foi decisiva á hora de tomar a decisión.
Aquilo non foi máis que a primeira pedra xa que, na práctica, a Axencia non botou a andar ata o 2006. Fíxoo nunha pequena oficina en Bruxelas . En realidade, non necesitaba moito espazo xa que apenas tiña persoal. «Eramos tres funcionarios», lembra Koster, economista holandés cunha dilatada experiencia no sector que sumaba 25 anos como alto cargo na Comisión de Pesca. Por iso, sabía ben onde estaba Vigo, «o porto pesqueiro máis importante de Europa e probablemente do mundo», di. Primeiro, porque ocupara a xefatura da unidade que se encargaba de negociar os acordos cos países de África, e despois porque o conflito do Estai pilloulle ao mando dos inspectores comunitarios, o que lle converteu nun dos protagonistas das intensas negociacións que, ao cabo, permitiron a liberalización do buque.
Lembra que a súa chegada a Vigo non foi todo o doce que cabería agardar. «Había certo temor e ata nerviosismo no sector porque os armadores non sabían moi ben cal ía ser o noso traballo». Ese temor quedou patente nunha escena que algúns lembran agora con humor, incluído o propio Koster, que non o viviu en directo porque ocorreu antes da súa chegada e contáronllo despois: un empresario agarrou pola solapa ao entón presidente da Cooperativa de Armadores, Ramiro Gordejuela, mentres lle preguntaba por que tiña que ser Vigo sede da Axencia de Pesca. «Só queren controlarnos a nós. Non pode ser», lamentábase.
Aqueles temores «infundados» acabáronse tras a rolda de reunións que mantivo cos actores implicados para explicarl cal era de verdade a tarefa da axencia. «Pronto descubriron que se trataba máis dunha aliada que dun inimigo, porque para empezar calquera axencia europea é un prestixio para a cidade que a alberga. Ademais, no caso de Vigo, con tanta industria asociada á pesca e con tanta información de primeira man, pódese facer o traballo moito mellor que en Bruxelas», sinala.
Recoñece que aos pescadores galegos, igual que aos portugueses, perseguiulles durante un tempo o sambenito de depredadores, algo que non comparte: «Os barcos galegos non cometen máis ilegalidades que os doutras flotas». Koster fala con coñecemento de causa, xa que entre os seus cargos ao longo dunha dilatada carreira profesional ocupou catro anos a presidencia da NAFO. «Sempre digo o mesmo: defendemos dereitos».
Esa defensa, asegura, remata beneficiando tamén aos posibles infractores. Pon como exemplo o atún vermello, con cuxa pesca ilegal se acabou durante o seu mandato. «Foi a Axencia a que organizou cos armadores o control estrito no que era un caos. A alternativa era unha moratoria. Agora hai atún vermello fronte á costa Noruega como hai 50 anos. Algo parecido logramos co bacallau do Mar do Norte. Como apenas hai pesca ilegal, hai recurso».
No 2011 Harm Koster cedeulle a testemuña a Pascal Savouret. Para entón, daqueles tres funcionarios iniciais convertéronse en máis de 60, progresión inversa á do número de infraccións, en boa medida, di, porque as inspeccións se multiplicaron. Tamén pola maior implicación do sector, consciente de que o mar é a súa vida e ten que coidalo se quere garantirse o recurso.
Koster rematou facendo bos amigos en Vigo. Tan bos que cando entregou as chaves do despacho a Savouret non pensou nin por un momento en regresar á súa Holanda natal, e moito menos a Bruxelas, unha cidade na que o sol é un ben escaso e o peixe fresco unha rareza. Vive nunha casiña fronte ao mar de Panxón e asegura que come pescado todos os días, algo tan impensable no centro de Europa que cando o médico que lle estaba facendo un dos seus últimos recoñecementos na capital belga preguntoulle se comía peixe e contestou que o facía cada día, o galeno non daba crédito. «É que en Vigo podes comprar peixe fresco en calquera mercado a un prezo alcanzable», contestoulle. O médico non entendía nada.
Hai outra cousa que a Koster gústalle case tanto como o polbo ou o linguado: o fútbol. Presume de socio do Celta . «Non me perdo un partido en Balaídos», asegura. Fíxose tan celeste que mesmo lamentou que perdese a eliminatoria contra o Ajax, o seu outro club.