O documentalista acumula varios títulos nacionais e internacionais de filmación subacuática
26 novs 2019 . Actualizado ás 01:08 h.O amplo palmarés de Jorge J. Candán (Vigo, 1968) podería servir para cualificalo simplemente coa palabra campión. Pero, tras os seus numerosos títulos nacionais e internacionais, o que se descobre é, basicamente, unha persoa apaixonada polo mar e as filmaciones nese medio. É ao que se dedica desde que hai xa moitos anos empregou as augas das illas Cíes como o seu patio de xogos.
Esta semana semana recibiu a homenaxe do Festival de Cine Submarino de Vigo e hai só uns días, xunto á súa esposa Pilar Barros, proclamouse campión do mundo de vídeo submarino en Tenerife co traballo Thereturn , no que o home regresaba á Terra 1.112 anos despois de abandonala feita un deserto, e os únicos seres que atopa son os habitantes das profundidades. Claro que non ten esa pericia desde sempre, tal como recoñece: «Empecei con máis ilusión que capacidade de raciocinio, porque a miña primeira experiencia cunha cámara debaixo da auga foi bastante desastrosa. Utilicei unha bolsa para tratar que non entrase auga na cámara, pero foi inevitable que ocorrese».
Tampouco eran os mellores tempos desde o punto de vista tecnolóxico e de acceso a unha formación especializada. «Antes, apenas había información; había que acudir a algún libro estranxeiro para tratar de penetrarse nese mundo», sinala. Hoxe, todo cambiou e pode vivir profesionalmente da súa paixón.
Considera Candán que pesa nel o mesmo a súa querenza pola fotografía e a atracción que sente polas especies mariñas, especialmente a que se atopa no mar galego. «Creo que o meu traballo é a unión das dúas paixóns. Eu empecei coa fotografía e síntome fotógrafo, pero o vídeo, á hora de comunicar mensaxes, é moito máis efectivo, ten máis posibilidades creativas xa que hai unha parte de guion, está a montaxe e a gravación baixo a auga», explica o realizador submarino.
Comportamento animal
E á pericia tecnolóxica, Jorge Candán debe engadir os coñecementos científicos necesarios para que os seus documentais sexan dignos en todos os aspectos. «O coñecemento biolóxico das especies é moi importante debido a que gravo moito o comportamento animal, e son procesos difíciles de gravar. É necesario, previamente, realizar un estudo que inclúe o asesoramento científico; é unha parte moi bonita do traballo porque se descobren moitas cousas que ás veces nin os científicos coñecen debido a que, en moitos casos, non teñen a oportunidade de estar baixo a auga tanto tempo», explica, para engadir que «ás veces, vemos cousas descoñecidas do comportamento dos animais».
En todos estes anos de experiencia profesional, o documentalista vigués logrou traballar con publicacións tan prestixiosas como National Geographic ou co Instituto Español de Oceanografía, o que indica o nivel dos seus filmaciones.
Jorge Candán explica que o formato documental é «un instrumento moi bo para facer divulgación, xa non só de entretemento, senón para dar a coñecer o traballo que fan os científicos». Neste aspecto, está convencido de que nos proxectos científicos é fundamental que haxa unha parte de divulgación para achegar ese traballo á sociedade. «Desa forma, a poboación toma conciencia da importancia deses traballos, porque axudan á conservación», engade.
O mar é o hábitat no que se desenvolve habitualmente este fotógrafo subacuático, o que implica estar mollado un gran número de horas. «Normalmente, imos cun obxectivo e as sesións de traballo adoitan ser de dúas inmersións de hora e media cada unha; depende tamén da profundidade e a temperatura da auga, entre outras variables», conta.
E aínda que as augas galegas poida que non sexan as que ofrezan as mellores condicións para a filmación, Candán elíxeas por amais doutras. «Galicia non é o mellor sitio para mostrar a parte bonita dos documentais, pero si é un mar con moita vida e, á hora de gravar comportamentos, temos moitas especies; iso dá moito xogo á hora de conseguir obxectivos», afirma.
Para rematar, o campión mundial de vídeo submarino non se esquece de que o seu traballo é un labor dun equipo no que participa habitualmente a súa muller, asumindo tarefas de apoio e seguridade. De feito, afirma que a Pilar coñeceuna na auga.
Foi un documental titulado Mar de estrelas, para o que fixo o guion e aprendeu a montar e a gravar. Estreouse no Festival de Cine Submarino de Vigo.
Unha viaxe a Tenerife que supuxo o seu primeiro mergullo fóra de Galicia. Naquela ocasión atopouse cunha manta raia, un animal pouco habitual de ver.