A nudosilla, unha invasora que crece sen control

antón lois AMIGOS DÁ TERRA VIGO\TERRA.ORG

VIGO

ANTÓN LOIS

É unha planta apreciada na xardinería que lle gusta crecer entre as gretas dos muros tradicionais

21 ene 2019 . Actualizado ás 10:00 h.

É moi bonita, pero empeza a ser un problema a amiga que queremos presentarlles hoxe e de paso facer unha destas entretidas relacións aparentemente imposibles que ilustran o interconectado que está toda na natureza. Porque así a primeira vista non parece que teña moito que ver unha planta que florece mesmo no inverno cunha candidatura galega ao patrimonio inmaterial da humanidade da Unesco e o dalái lama.

Nosa protagonista chámase Polygonum capitatum, ou nudosilla devandito de forma amable. É unha planta rastreira, no bo sentido da palabra, e o seu nome fai referencia a esa intrincada rede de talos e nós da que nacen as súas pequenas flores rosáceas en forma de espigas. A pesar do seu tamaño discreto é unha planta moi resistente e precisamente por iso, a súa querenza por contornas degradadas e sobre todo a súa capacidade para tapizar densamente os chans fórona convertendo nunha especie moi apreciada en xardinería ata que de súpeto a nosa amiga comprobou que non existen portas no campo (nin no xardín) e saíu a coñecer mundo.

Desta forma coñecémola como unha rareza na contorna de Vigo hai un tempo pero agora xa é imposible non atoparlla por todas as partes. Como se imaxinarán a nudosilla revelouse como unha especie invasora e como tal podemos vela en todos lados aínda que especificamente en lugares moi concretos. Gústanlle as gretas entre as pedras dos muros e aquí entra en xogo a técnica de construción tradicional, a pedra seca que prescinde de calquera tipo de cementos, morteiros ou argamasas. Esta técnica con excelentes representacións na nosa contorna acaba de incorporarse á lista indicativa do patrimonio inmaterial da humanidade da Unesco e desta forma, con todo a favor, a nosa amiga empeza a estenderse xa sen control.

As súas primeiras citas descontrolándose chegáronnos hai poucos anos desde o norte de Portugal (na veciña illa de Madeira xa está considerada como unha ameaza para a biodiversidade) e de alí saltou ao sur de Galicia e, antes de que sexa máis tarde, conviría incorporala xa á listaxe oficial de especies exóticas invasoras de Galicia, para empezar deixando de seguir comercializándoa como planta ornamental para xardinería.

Máis aló deste uso decorativo non atopamos, salvo algunhas vagas referencias a asuntos urinarios, moita información sobre as súas propiedades, aínda que talvez teña que ver coa súa exotismo e xa que logo non estar suficientemente estudada polas nosas latitudes cosa que seguramente será moi diferente na súa terra natal onde ademais cumprirá a súa función ecolóxica en perfecta harmonía cos seus parentes.

Ausencia de inimigos

Fóra do seu entoo a súa capacidade de adaptación súmase á ausencia de inimigos naturais e así aos poucos vai conquistando o terreo da vexetación riparia (das paredes, vaia) na que se atopan moitas especies autóctonas especializadas a vivir neses espazos, onde precisamente non tiñan competencia e xa que logo ameazadas. Como xa temos abundantes exemplos talvez poderiamos tomar nota cando a súa presenza aínda é controlable. E faltábanos isto, a relación da nosa amiga co dalái lama. É fundamentalmente xeográfica, pois a nudosilla é orixinaria de Nepal, o que explica a súa resistencia pois, como comprenderán, a unha oriúnda do Himalaya o noso inverno resúltalle case tropical. Se lle engaden esta frase do Dalai Lama «Se crees que es demasiado pequeno para marcar unha diferenza, intenta durmir cun mosquito» xa teñen tamén a relación coa filosofía ecoloxista.