Patrocinado por:

A IA cóase no ecosistema universitario

LECER\

Tres visiones sobre a implicación do ensino superior en proxectos relacionados coa intelixencia artificial

07 dic 2019 . Actualizado ás 19:50 h.

Ninguén pode quedar atrás na carreira global por desenvolver a intelixencia artificial, peza crave da Sociedade 5.0. Hai que «surfear a onda» e as universidades galegas ponse ao día con novos graos e másteres e sopesan introducir a materia de Ética da IA nas enxeñerías.

ANGEL MANSO

Amparo Alonso, coordinadora de LIDA na Coruña: «España é o cuarto no grupo de países líderes en Europa en IA»

Amparo Alonso é enxeñeira química e investigadora en intelixencia artificial. Preside a Asociación Española de Intelixencia Artificial (AEPIA) e coordina o grupo de investigación LIDA (Laboratorio de I+D en Intelixencia Artificial) da Facultade de Informática da Universidade da Coruña. Opina que a IA é unha área na que deberían revisarse os actuais plans de estudo da Enxeñería Informática en España, xa que estes están en gran parte baseados no Libro Blanco da Conferencia de Directores e Decanos de Enxeñería Informática (CODDII), que data do ano 2004. «Pero é nesta década cando a IA salta á industria como tecnoloxía importante, que está liderando o cambio (non só tecnolóxico senón tamén social), cara á chamada Sociedade 4.0», afirma. Engade que esta situación se intenta corrixir mediante a creación de másteres en IA (AEPIA ofrece un máster a través de UIMP en español e online), a creación de graos en Ciencias e Enxeñerías de Datos (no SUGA é recente este grao na UDC), e os moi recentes graos en IA. Alonso destaca que España ten un número importante de grupos de investigación de relevancia internacional en varias áreas da IA, como fai constar o informe de 2018 Joining the dots: A map of Europe's AI Ecosystem, onde a consultora Roland Berger distingue a España, «iso si, a certa distancia» de Reino Unido, Francia e Alemaña, como o cuarto no grupo de países líderes. Propón maior diversidade de xénero neste área, resaltar a ética, dar informática na etapa infantil, crear start-ups e atraer a talentos que emigraron.

PACO RODRÍGUEZ

Senén Varro, director científico do Citius: «A IA é a electricidade do século XXI; é mellor non quedarnos ás escuras»

Senén Varro é director científico do Centro Singular de Investigación en Tecnoloxías Intelixentes (Citius). Afirma que a intelixencia artificial (IA) «é a electricidade do século XXI». «Talvez é unha afirmación un pouco esaxerada, pero non é unha moda pasaxeira nin un bluf. Todos os estudos apuntan na mesma dirección: o impacto da IA e, en xeral, das tecnoloxías intelixentes, é cada vez maior. Segundo a consultora tecnolóxica McKinsey, a IA podería incrementar a economía no mundo nun 16 %, ou uns 13 billóns de dólares, en só unha década».

Engade que, ademais, transformará todos os sectores de actividade, modificará e creará modelos de negocio e cambiará radicalmente o perfil dos empregos e os traballadores. «Ante este panorama nin podemos agardar a ver que pasa, nin quedarnos como porteiros a media saída. Ou nos preparamos para surfear a onda ou tragaremos moita auga», alerta.

Indica que, neste novo escenario socioeconómico, as universidades «poden e deben xogar un papel de extraordinaria relevancia. A educación debe cambiar radicalmente. Por suposto, necesitamos unha maior oferta docente específica en tecnoloxías intelixentes, pero tamén facer chegar estas tecnoloxías a calquera oferta docente». «Preocúpame particularmente a formación do novo profesorado, xa que serán eles e elas os axentes crave na formación en todas as etapas educativas. Se non saben facelo, estaremos hipotecando o seu futuro e o noso futuro», advirte. Ninguén pode quedar atrás «e é mellor non quedarnos ás escuras».

ROSA TEDÍN / DUVI

David Olivieri, profesor da Universidade de Vigo: «Atopar o algoritmo mestre é similar a achar a materia escura»

David Olivieri é profesor da Escola Superior de Enxeñaría Informática na Universidade de Vigo, no campus de Ourense. Afirma que a maioría dos traballos académicos e comerciais están dedicados á intelixencia artificial estreita, con poucos grupos dedicados a problemas teóricos da intelixencia xeral.

Recalca que os algoritmos de intelixencia artificial desenvólvense desde dúas perspectivas opostas: baseada en modelos ou baseada en datos. «O éxito nos métodos baseados en datos usando os DNN foi tan excepcional que cambiou fundamentalmente a forma en que os profesionais da universidade abordan e resolven as tarefas de recoñecemento de patrón e predición automática», sinala. O novo paradigma DNN «tivo uns efectos profundos mesmo na miña propia investigación, onde traballei en problemas moi diversos, desde a análise xenómica ata o recoñecemento de patróns de imaxes, audio e linguaxe, todo con case os mesmos algoritmos e técnicas de software». Pero algúns resultados son fráxiles. «Para mellorar radicalmente a IA estreita actual para que as súas predicións sexan máis fiables, estes sistemas necesitarán ter unha comprensión contextual máis profunda. Talvez a IA baseada en modelos desempeñe un papel esencial e sexa a técnica dominante no futuro», di. «O problema de atopar o algoritmo mestre é similar ao da materia escura en cosmología; sabemos que ten que existir, en principio, pero non temos unha idea real de como describir a súa natureza ou estrutura», afirma.