Cada vez máis usuarios, como ocorreu con Lorenzo Silva, abandonan as redes sociais debido ao acoso que sofren ou ao esforzo que supón responder os seguidores
15 ene 2018 . Actualizado ás 05:00 h.Cando alguén tan moderado en como Lorenzo Silva decide deixar Twitter, cansado dos insultos, de perder o tempo intentando dialogar con quen non quere facelo e de lidar con miles de notificacións, saltan as alarmas. «Empecei a comprender que a ferramenta non estaba deseñada para os meus fins, senón para os dos seus propietarios e que uns e outros deixaran de ser compatibles», escribiu Silva tras abandonar Twitter. Antes que el o fixeron, entre outros, Andreu Buenafuente, Alejandro Sanz, Elena Valenciano, Marcos de Quinto, Frank Cuesta , Ed Sheeran, Myles Cyrus, Adele e Alec Baldwin. Que ocorreu para que as redes sociais, que no seu momento foron consideradas como un foro de debate e de expresión de ideas, convertéronse nun territorio sen lei?
«Entregamos Twitter aos extremistas, xa sexan revolucionarios ou reaccionarios. Os que non encaixan neses extremos, que son a gran maioría, están condenados a marcharse», explica o escritor Juan Soto Ivars, autor de Arden as redes, un libro no que analiza casos de acoso en Internet . Soto Ivars diferencia entre Facebook, onde existe un maior control, e Twitter, ao que cualifica como «xungla», e pon o foco en «esa droguita» que son as notificacións, «que producen no cerebro unha sensación de pracer». Por esa capacidade adictiva, a maioría dos directivos das redes sociais prohibe aos seus fillos que xoguen con comprimidos e pasen tempo en Internet e edúcanos dun modo bastante analóxico. Nun discurso ante alumnos da Universidade de Stanford, o exejecutivo de Facebook Chamath Palihapitiya revelou a magnitude do problema e dixo que as redes sociais «están desgarrando a sociedade». «Eles saben ben o que son as redes», resume Soto Ivars, que non ten WhatsApp e que realiza un exercicio de desconexión todas as fins de semana.
Os «exconectados»
Hai dous anos, o filósofo español Enric Puig levou este descanso dixital ata o extremo: decidiu deixar todas as redes sociais e xubilou o seu smartphone. «Son completamente feliz tendo só a web 1.0, é dicir, Internet e correo electrónico», apunta. Puig escribiu o libro A gran adicción e pertence a un grupo que xa foi bautizado como o dos exconectados. «Dinnos que debemos estar conectados, pero é todo o contrario. Como todo o mundo está no vórtice, quen dá un paso ao lado e volve aos métodos tradicionais é o que se diferencia», argumenta Puig
José Luis Orihuela, profesor de Comunicación Multimedia da Universidade de Navarra, discrepa da reacción de Silva. «Ás redes non as imos a mellorar marchándonos delas, senón loitando por preservalas como espazos comúns, achegando valor, contribuíndo a estender unha cultura de civismo e educando aos usuarios para unha comunicación non hostil», destaca. Cre que «a proliferación do discurso do odio e o acoso puxeron definitivamente contra as cordas ás redes sociais, que xa non poden seguir esquivando a súa responsabilidade editorial». Por iso, Facebook e Twitter comprometéronse a protexer ás súas comunidades «do abuso e do odio». Con todo, Orihuela non cre en «solucións sinxelas para os problemas complexos en plataformas utilizadas por miles de millóns de persoas». «Unha resposta adecuada debería contemplar unha combinación de mecanismo: políticas de uso restritivas, controis máis efectivos, intelixencia artificial asistindo a equipos de editores por linguas, autorregulación das comunidades, educación temperá en alfabetización dixital, verificación da identidade dos usuarios e aplicación da lexislación».
Elsa Punset, que acaba de publicar Felices, asegura que a clave está na empatía. «En Internet, as persoas agresivas non ven que alén da pantalla hai un ser humano e dálles igual o que senta», subliña a filósofa, que opina que nas redes sociais debería aparecer unha advertencia, como nos paquetes de tabaco: «A súa capacidade para a empatía pode verse afectada. Consuma este produto con moderación».