Patrocinado por Patrocinadopor

Cando comeremos peixe artificial?

e. abuín REDACCIÓN / LA VOZ

PESCA E MARISQUEO

María Pedreda

Hai quen di que grandes fortunas de EE.UU. están a alentar formatos alternativos aos produtos mariños con proteínas vexetais e células nai

22 ago 2021 . Actualizado ás 10:56 h.

Conspiración ou conspiranoia? Hai intereses ocultos nesa corrente ética (ou pseudoética) que impulsa ao veganismo e que demoniza o consumo de proteína animal? Están grandes fortunas de EE. UU. como a de Bill Gates ou Richard Branson buscando novos formatos a base de vexetais para substituír ao peixe como xa se fixo coa carne? Comeremos peixe artificial? A Carlos Buxadé, doutor enxeñeiro agrónomo, catedrático e profesor emérito da Universidade Politécnica de Madrid, non lle cabe ningunha dúbida de que así será. «Hai moito diñeiro detrás para conseguir que esta mentalidade [a de non sacrificar animais] prospere». Talvez non sexa capaz de augurar que parte dese pastel de peixe coparán, pero si de pór a man no lume por que no 2035 haberá todo un catálogo de produtos de peixe elaborados a base de proteína vexetal ao que se sumará o peixe in vitro. Falando de chamas, a Buxadé case o mandan á fogueira hai uns anos cando, nun foro parecido ao do Congreso AECOC de Produtos do Mar pero do sector cárnico, augurou que a proteína vexetal e as células nais ían irromper no seu mercado. Só lle retiraron a etiqueta de agoreiro cando as hamburguesas de soia ou o chopped de cenoria coparon grandes espazos no lineal de produtos veggie. E agora preconiza o mesmo para o sector de produtos do mar.

É máis, se aínda non é posible atopar filetes de pescada feitos con guisantes, garavanzos ou algarrobas é porque aínda non se deu coa textura adecuada para recrear o peixe real, máxime nun mercado tan selecto como o español, acostumado consumir produtos mariños de verdade. Pero conseguirano. «Xa hai da orde de 20 empresas neste país que se lanzaron a desenvolver peixes e mariscos a partir de vexetais», dixo pondo como exemplo a alianza da maior empresa de produtos conxelados española, A Sirena, con Zyrcular Foods, especializada en desenvolver produtos con proteínas alternativas».

É esa unha adaptación necesaria e «se non a fai a industria pesqueira actual, faranlla. O mercado non vai agardar». Porque, ademais, leste cambiou coa pandemia. O covid 19 converteu en compradores aos que antes eran clientes. Menos fieis, máis esixentes e, sobre todo, emocionais, non racionais. Guíanse pola emoción, non pola razón. «Un dos cambios fundamentais que trouxo o covid 19 é que deu unha prevalencia absoluta ás emocións e á intelixencia emocional fronte ao raciocinio e a intelixencia natural», advirte Buxadé. E isto «veu para quedar e nada vai volver a ser o que era». Houbo unha evolución no mercado similar á tecnolóxica e, así, igual que un neno de 4 anos manexa un móbil coma se nacese con el, a segunda idade ten unha actitude cara ao mercado totalmente diferente da cuarta e a quinta.

De cliente a comprador

O novo consumidor accede a máis información pero non a dixire, é menos fiel tanto á marca como ao produto, é moi volátil porque busca a singularidade, pouco receptivo á publicidade tradicional, encántanlle as novidades e, aínda que é multicanal, visita moito o mostrador de Internet.

Nese escenario dominado polas emocións, actúa unha poboación maior de 18 anos na que o 0,5 %, unhas 200.000 persoas son veganas; 600.000 son vexetarianos (o 1,6 %) e aumentan a un ritmo desbocado os flexitarianos, que xa supoñen máis do 10 % da poboación, uns 5 millóns de persoas, que só deixan a inxesta de proteína animal para o restaurante. Todo un nicho de mercado en grao sumo apetecible que permitiu augurar unha taxa de crecemento do 15 % para o peixe vexetal entre o 2019 e o 2024.

Pero, ademais, iso vén acompañado dun cambio de actitude en EE. UU. que vai ser clave para a aceptación dos produtos do mar elaborados con proteína vexetal. Unha transformación que está apontoada sobre seis crenzas ou tendencias que as grandes fortunas encargáronse moitísimo de promocionar «con moitos centos de miles de millóns», suxire un Buxadé que non cre que sexa inocente nin casual que Gates diga iso de que «nós xeramos produtos éticos».

A mentalidade que vén

Eses seis elementos que están catalizando un cambio de tendencia que «hoxe non se ve, só se percibe», e que segundo o catedrático da Politécnica de Madrid «chegará no 2022-2023», están encabezados pola preocupación polo cambio climático. «Será verdade ou non, pero a sociedade interpreta que a industria lastra o medio ambiente e iso vai impulsar aos consumidores novos cara ao peixe vexetal». A contaminación é outro vento que sopra a favor destes novos produtos, dado que se considera á industria pesqueira e á cárnica como responsable directa desa polución, dos lixos mariños e da emisión de contaminantes.

Os riscos asociados ao peixe, como os parásitos, o mercurio e a presenza de metais pesados -sobre os que alguén periodicamente se acorda de incidir- tamén favorece o consumo de produtos do mar de base vexetal. O cuarto elemento é a sobrepesca. A sociedade está cada vez máis preocupada por este aspecto e o seu efecto sobre a biodiversidade. Incídese no caso do bacallau do mar do Norte, do atún vermello, o salmón salvaxe, a robaliza chilena... «Todo isto se coñece e vaise a coñecer máis porque se vai publicitar todo o que poida».

Outro factor son os prezos, que van subir porque aumenta a demanda e iso podería producir desaxustes na relación calidade prezo deixando fóra de xogo a un segmento do mercado. A última das preocupacións que alentan o éxito do peixe vexetal son os microplásticos e os seus posibles efectos por inxerilos en produtos mariños.

Manufactúraa» ética

En todo ese caldo social se cocen os novos formatos de proteínas vexetais e régase un campo abonado para o peixe ético. Na carne, Future Meat xa deu o salto do laboratorio á industria cunha fábrica que producirá, para empezar, 500 quilos ao día, 5.000 hamburguesas. No peixe, as células nai aínda están no forno, pero xa as cociñan empresas como Blue Nalu. Fáltalles, iso si, dar co biorreactor adecuado e sortear obstáculos técnicos aínda importantes: «Levan 3 anos e necesitarán 3 ou 4 máis, pero conseguirano». Entón chegará ao mercado ese peixe ético, artificial, sintético, in vitro, «como o queiran chamar». Será «amigable co medio ambiente, máis san e saudable, á carta, máis barato que moitos peixes e estará sempre nos lineais», preconiza Buxadé. Ademais, poderáselles controlar a graxa, eliminar parásitos, reducir desperdicios, pois se cultivarán só as partes comestibles e non haberá sacrificio animal. Con todos os ingredientes para atrapar ao consumidor novo. Así que por aí transitará parte importante da demanda. «Un 25 %? Non me estrañaría». Cando? «En 5 ou 7 anos? Póñanlle 10, pero aí estarán. Por que? «Porque non se lle poden pór portas ao avance científico». Así que ao sector pesqueiro e á industria non queda outra que transitar con pasos firmes cara á sustentabilidade e asumir un papel protagonista nesa evolución que se non fai ela, faranlla. Palabra -polémica sempre- de Buxadé.