Patrocinado por Patrocinadopor

Ramón Barreiro: «Son o único mariñeiro das Rías Baixas que navega no seu tempo libre»

R. Ares / A. G VILAGARCÍA / LA VOZ

SOMOS MAR

Mónica Irago

Leva traballando no mar desde que ten uso de memoria

31 jul 2021 . Actualizado ás 12:46 h.

A Ramón Barreiro a paixón polo mar vénlle no sangue. Descendente dunha familia de longa tradición mariñeira, o primeiro recordo que garda da súa infancia é subido á dorna do seu pai. A curiosidade pola vela tamén espertou nela a unha idade moi temperá. Unha dorna de tope entrando en Pontecesures chamou a súa atención. «Lembrarei esa imaxe ata o día que morra. A vea ondeando ao vento desa embarcación, que debía de ser das últimas que aínda asucaban a ría, quedouse gravada», explica. E desde entón non parou ata converter esta disciplina en parte da súa vida, a pesar de ir a saír o mar polas orellas» do seu pai. Iniciouse no mundo a través da televisión, vendo a Copa do Rey ou construíndo barcos de madeira nos seus intres libres. Desde hai 16 anos, a lombos do seu cruceiro, o Ziralla Primeiro, compite cada tempada como un dos cruceristas máis asiduos das Rías Baixas.

Pero combinar un pasatempo como a vela co seu traballo non é tarefa doado: «Son o único mariñeiro que navega no seu tempo libre», explica, e cando lle pregunto como consegue que o mar non lle sature confesa que «ao principio se me facía duro, pero o corpo acostúmase a todo».

A aventura co Ziralla comezou xunto ao seu, aínda hoxe, compañeiro de tripulación Anxo Sabuz. Tras un tempo navegando no cruceiro do seu primo, Barreiro quería facerse co seu propio barco e xunto a Sabuz comprou un Astraea 33 Sprinter, de 10 metros.

«Os primeiros anos no barco navegamos moitísimo. Durmiamos nel, iamos a canta regata había e gozabamos das festas tras cada competición», narra. Desde entón pasaron pola súa cuberta máis de trinta navegantes, unha escola abordo na que, a ritmo de regata, apréndese todo o necesario para gañar.

Barreiro sempre foi autodidacta. «O vento non se ve, séntese, e para aquel que está acostumado telo na cara todos os días é coma se víseo», explica, aínda que tamén leu un par de libros sobre trimado básico de velas.

Profesionalmente leva máis de corenta anos no negocio mariñeiro -sendo neno axudaba ao seu pai durante as vacacións do colexio-, o que lle permitiu coñecer diferentes artes de pesca para abastecerse dos peixes cos que comercia: lamprea, anguía e chopo.

O primeiro que lembra ter empregado é o rastro dá solla, pero pronto descubriría a técnica que utiliza na actualidade, a nasa buraco. O dominio desta ferramenta halle levado a presidir durante oito anos a agrupación de Valeiros de Pontecesures, o colectivo que utiliza este instrumento para a pesca da lamprea e a anguía.

Regatas

En canto á afluencia de barcos na ría, Ramón Barreiro opina que se está recuperando aos poucos a cantidade de velas que podían chegar a verse nas regatas antes da crise. «Nas Rías Baixas competimos máis de cen barcos por regata ata 2010. Despois todo veu abaixo, aínda que ultimamente remontou bastante, sobre todo na ría de Pontevedra».

Aínda que as regatas lle proporcionaron «experiencias preciosas e sensacións moi bonitas», explica que tras 16 anos empezou a utilizar o Ziralla a modo de cruceiro, deixando un pouco de lado a competición..

«Un pescador acostúmase a sentir o vento cada día, case parece que podemos velo»

Ademais do Ziralla Primeiro e a embarcación que utiliza para levar a cabo o seu oficio de mariñeiro, a paixón pola navegación de Ramón Barreiro levouno a probar todo tipo de embarcacións. Sendo neno practicou remo olímpico. Chegou a proclamarse campión galego no campionato de 1977 e sexto mellor de España, pero tivo que abandonar esta disciplina para comezar a traballar con catorce anos, tras abandonar os estudos.

Cando lle tocou facer o servizo militar, ao estar en posesión do caderno de navegación destinárono 18 meses a un barco de guerra. Da súa estancia alí aprendeu que no barco non hai democracia, xa que no patrón recaen todas as responsabilidades e «atrasarse á hora de realizar unha manobra pode ser fatal, por iso hai ocasións nas que non se debe cuestionar unha orde», explica.

As embarcacións que utilizou para o seu traballo han ir cambiando co paso de tempo, dependendo da arte de pesca que utilizase en cada período. A súa traxectoria comezou coa Charo, unha gran embarcación de madeira para a pesca da solla, pero polas súas mans pasaron dornas de tope e distintos tipos de gamelas, desde que comezou a pescar con nasa buraco e deixou de lado os trasmaios e o rastro.

Fóra do mar

Aínda que durante toda a súa vida boa parte do seu lecer estivo ligado ao mar, Ramón Barreiro tamén practicou bicicleta de montaña no seu tempo libre durante algúns anos, antes de tomarse en serio a competición a vela. «Gustábame ocupar os domingos con esta disciplina para así poder desconectar do mar. Gardo moi bos recordos daquela época», explica.

Paixón. «Sempre lembrarei o día que vin unha dorna de tope navegando a vela».

Costume. «Ao principio facíalleme duro compaxinar o traballo coa vela».

Polivalente. «En 1977 gañei o campionato galego de remo olímpico».