A vendima queda sen man de obra
As adegas galegas das cinco denominacións de orixe teñen cada vez máis problemas para atopar a peóns para traballar na recollida da uva
A vendima en Galicia adoitaba ser unha tarefa social, na que familiares, veciños e amigos botaban unha man á hora de recoller o froito da vide. Aos poucos, este traballo foise profesionalizando e moitas eran as adegas que recorrían á contratación de peóns para realizar esta tarefa. Non era man de obra especializada, era xente en paro, amas de casa e ata estudantes que aproveitaban para sacarse en dez días o equivalente ao soldo dun mes. Pero, nos últimos anos, as cousas cambiaron. Cada vez máis, as adegas galegas están a ter dificultades para contratar a xente nesta época. «Xa non hai xente para vendimiar», sentenza Eva Castro, da axencia de emprego Randstad, en Ourense.
Ata hai uns anos, era a xente a que, unhas semanas antes de que comezase a vendima, achegábase ás adegas para pedir o traballo. «Agora, estamos a intentar que a xente se vaia anotando e crear un persoal para vendimiar», conta Robustiano Fariña, de Adegas Attis, en Rías Baixas. El recorreu ás redes sociais para facer un chamamento aos interesados e que estes se poñan en contacto coa adega. Pero non está a ser sinxelo. Na súa opinión, a comarca do Salnés «é unha zona cunha alta demanda laboral nestas datas e non contamos cuns persoais de temporeros que se dediquen a isto», asegura. Conseguir peóns é así complicado, «xa non digamos man de obra cualificada», sostén. Así que non queda máis remedio que «ser pacientes e ofrecer condicións atractivas».
«Dependendo da zona está a custar máis ou menos», explica Castro, cuxa axencia traballa en todo Ourense. Lugares como A Rúa ou Monterrei «son o máis complicados, porque non hai xente. O Ribeiro adoitamos cubrilo máis facilmente porque esta preto de Ourense», engade. Na súa opinión, unha das causas do problema é que se xunta o atraso na vendima con que os estudantes xa empezaron». A mesma explicación dan na Asociación Agraria de Galicia (Asaga). «Xa o ano pasado custou atopar xente e este ano está bastante difícil», asegura Roberto Mosteiro, portavoz da entidade en Valdeorras. Destaca que se as adegas teñen problemas para atopar peóns, para os particulares isto convértese nunha misión case imposible. «Este é xa un problema de todos os anos e que se está xeneralizando», insiste Julio Reboredo, portavoz da mesma asociación no Salnés. Por unha banda, «os estudantes xa empezaron nas facultades e nos institutos» e, por outro, «hai moita xente no paro ou cobrando prestacións que non queren perder», engade. A mesma explicación dan en Unións Agrarias, «unha persoa que está cobrando unha prestación ten que interrumpila e moitas veces non lle compensa», conta Samuel Lago, portavoz no Salnés.
Adegueiros e organizacións agrarias aseguran que as condicións que se ofrecen para vendimiar, na maioría das empresas galegas, son boas. «Todo o mundo está pagando de seis euros para arriba neto, máis o seguro. A media está en sete ou oito euros a hora», afirma Lago. Retribucións que permiten facerse en só dez días co salario de todo un mes. Pero nin iso parece suficiente para atraer aos posibles vendimiadores.
Do labor social que facían veciños e familiares á necesidade de dar de alta aos peóns
«Este era un traballo no que sempre colaboraron familiares e veciños, pero desde que Inspección de Traballo se meteu con iso está sendo realmente difícil atopar vendimadores», engade Samuel Lago. Está de acordo en que os traballadores deben estar sempre asegurados e cumprindo con toda a legalidade, pero tamén considera que as administracións deberían ser un pouco flexibles e permitir esa parte tan social da recollida da uva. Porque, pola contra, xorden problemas como a escaseza de peóns que queiran realizar a tarefa.
«Que teu sogro, que está xubilado, te bote unha man entra dentro da colaboración familiar. Tamén que un veciño veña colaborar», engade Lago, quen insiste en que as administracións non deberían meterse nestes casos nos que, ademais, non hai retribucións porque se trata de colaboracións que non están pagas. Outra cousa é que se contrate a persoas para realizar o traballo, «entón tes que dala de alta, que en realidade non é un trámite nin moi complicado, nin moi custoso», engade. Este proceso pode supor un desembolso por persoa e día duns quince euros. «E os viticultores teñen que ser conscientes de que este é un custe máis de produción. O que temos que loitar é porque a uva teña prezo suficiente para dar cuberto os custes de produción, que deben incluír tamén a vendima», conclúe.
