Patrocinado por Patrocinadopor

O cambio climático afectará máis aos piñeiros de zonas húmidas, como Galicia

Maruxa Alfonso Laya
M. Alfonso REDACCIÓN / LA VOZ

SOMOS AGRO

PEPA LOSADA

Un estudo da Universidade de Lleida, coa colaboración da Misión Biolóxica de Galicia, conclúe que o seu crecemento se pode retardar ata nun 75 %

09 jun 2020 . Actualizado ás 11:12 h.

A lóxica fainos pensar que un piñeiro que viva nunhas condicións extremas de calor e humidade pode verse abocado á desaparición se o cambio climático fai que o clima da súa contorna vólvase máis extremo aínda. Pero un estudo realizado pola Universidade de Lleida sobre o piñeiro Carrasco en montes do Mediterráneo conclúe o contrario: son os bosques de zonas máis favorables os que sofren un maior risco polo cambio de temperatura. Nesta investigación colaborou o Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), a través da Misión Biolóxica de Galicia. E un dos seus investigadores, Rafael Zas, argumenta que aínda que nin esta especie habita en Galicia, nin os ensaios hanse feito en territorio desta comunidade, os resultados son «perfectamente extrapolables. Se eses mesmos resultados son válidos para outras especies de piñeiro, os nosos bosques poderían ser dos que máis sufran co cambio climático», asegura.

O cambio climático pode retardar ata un 75 % o crecemento do piñeiro carrasco nos montes do Mediterráneo. Esta é unha das principais conclusións do estudo internacional liderado pola Universidade de Lleida. O documento, publicado na revista NewPhytologist , contou coa colaboración do Centro de Investigación Forestal e de distintas universidades e institutos de investigación de Suíza , Italia, Marrocos, Israel e Estados Unidos. «Analizouse a información derivada de 14 ensaios xenéticos de piñeiro carrasco emprazados en toda a conca do Mediterráneo para caracterizar os patróns de adaptación da especie asociados ás diferenzas climáticas», explica Jordi Voltas, investigador principal e catedrático da Escola Técnica Superior de Enxeñería Agraria da Universidade de Lleida. «A partir de modelos de resposta ao clima, e integrando a diferenciación xenética existente entre poboacións, proxectáronse os crecementos futuros da especie en relación a dous escenarios de emisións de gases de efecto invernadoiro, moderado e severo», engade.

Óscar Vázquez

O resultado revela que os bosques da especie que actualmente se atopan sometidos a condicións máis favorables, é dicir, máis húmidas, están á súa vez máis expostos á acción adversa do quecemento global que os emprazados en ambientes máis áridos. Estes bosques, que corresponden ás áreas costeiras de España, Francia, Grecia e o Magreb, poden chegar a experimentar descensos no seu crecemento actual de ata o 75 % a finais do século XXI, aseguran as conclusións desta investigación. Pola contra, os bosques de zonas máis áridas e continentais soportaría mellor os efectos das elevadas temperaturas futuras e cambios no réxime de choivas. «Os datos poden axudar a definir estratexias de utilización de material xenético do piñeiro carrasco en actividades de repoboación, restauración ecolóxica e migración asistida, e así reforzar as posibilidades de supervivencia da especie fronte aos efectos do cambio climático», engade Voltas.

Achega galega

Neste estudo colaborou o grupo de Xenética e Ecoloxía Forestal da Misión Biolóxica de Galicia, que ha achegando datos e contribuído nas análises estatísticas que, mediante ferramentas novas e complexas, permiten analizar como as distintas orixes do piñeiro carrasco mostran sensibilidades ao clima diferentes. Os modelos desenvolvidos permitiron determinar as funcións de resposta ao clima de cada orixe e, con elas, predicir o comportamento futuro dos mesmos ante o cambio climático. Rafael Zas é un dos integrantes deste equipo e destaca que os resultados deberían terse en conta en Galicia. «O estudo di que os piñeiros que viven en zonas máis amoladas, no que ao clima se refire, están máis preparados para sufrir condicións adversas que os que viven en zonas máis favorables, como a nosa. Os resultados veñen dicir que, contra todo prognóstico, terán máis problemas as poboacións de zonas boas. É unha resposta inesperada», asegura.

Zas destaca que a especie estudada, o piñeiro Carrasco, non se atopa en Galicia, aínda que si que é unha das máis abundantes, de forma natural, no resto de España. «É moi probable que, nos próximos anos, o clima galego convértase no clima ideal para esta especie», asegura. E é que, engade, o cambio climático é cada vez máis evidente e as árbores están xa sufrindo as súas consecuencias.