A subida de penas na lei do «só si é si» non evitará as excarceracións

Juan Ventura Lado Alvela
j. v. lado REDACCIÓN / LA VOZ

SOCIEDADE

El ministro de la Presidencia, Félix Bolaños, en Cantabria, donde anunció la reforma de la ley
O ministro da Presidencia, Félix Bolaños, en Cantabria, onde anunciou a reforma da lei Juan Manuel Serrano Arce | EUROPAPRESS

O PSOE relega a Igualdade e anuncia unha reforma rexeitada por Podemos. Feijoo ofrece aos socialistas os seus votos para cambiar a norma

31 ene 2023 . Actualizado ás 16:30 h.

A parte socialista do Goberno colleu claramente as rendas da lei do «só si é si». Onte o Ministerio de Xustiza filtrou o seu borrador para reformala, o ministro da Presidencia, Félix Bolaños, dixo que ese documento será a base das modificacións e a titular de Educación, Pilar Alegría, apuntou a «un aumento das penas». O presidente aragonés, Javier Lambán, foi mesmo máis aló ao afirmar que a lei está «evidentemente mal feita» e puxo en dúbida a «pericia» e a «habilidade» de quen a elaboraron. Unicamente a aínda ministra de Industria, Reyes Maroto, di que se abordará «sobre a base da negociación» no Consello de Ministros.

Todo iso mentres Podemos insiste en que o consentimento debe seguir sendo o centro da normativa e todos os expertos consultados coinciden ao sinalar que os cambios poderán ter efectos a futuro. Non servirán para deter a sangría de reducións de condena e excarceracións que fixeron saltar as alarmas do Executivo polo desgaste político que lle supón.

A decana dos avogados de Vigo, Lourdes Carballo, e Evaristo Nogueira, que ostentou o cargo en Santiago, xa comentaran con compañeiros que isto ía pasar antes de que entrase en vigor a lei. Ven moi difícil —por non dicir imposible— que a modificación afecte as revisións e cinguen os seus efectos ao futuro.

«A aplicación da lei máis favorable é un principio fundamental. Todo o que ocorreu cunha lei que está vixente é intocable», di Carballo, para quen todo se debe a «un erro do lexislador e non a un problema de aplicación». Por iso entende que, aínda que non solvente as disfuncións actuais, «se a modificación soluciona problemas a futuro hai que facela». O contrario «sería un dobre erro», considera a letrada que recoñece que «lexislar non é doado». Adaptar «unha idea política a un ordenamento xurídico preexistente é como encaixar un ladrillo nunha construción xa feita». Por iso insiste na necesidade de ir con moitísimas cautela, «lerse todos os informes» e escoitar todas as opinións sen desprezar ningunha delas, «incluso o que poida oírse pola rúa».

«Sabiamos que isto ía pasar e de feito comentámolo. Non fai falta moita intelixencia xurídica porque a rebaixa [a retroactividad en beneficio do reo] é un principio fundamental do estado de dereito», sinala Nogueira, para quen nin un disposición transitoria podería cambiar iso. Por iso é polo que entenda, «como a inmensa maioría de xuristas» que os tribunais «están facendo a interpretación xurídica correcta» e modificando as penas en «aqueles casos que encaixan», que non son nin moito menos todos. Destaca que mesmo o Tribunal Supremo apuntou xa con bastante claridade neste sentido e non ve como unha modificación legal pode parar as excarceracións. «Eu creo que é imposible desde un punto de vista técnico», sentenza.

O Ministerio de Xustiza propón recuperar as condenas da lexislación anterior 

A proposta do Ministerio de Xustiza, despois da lei do «só si é si» teña suposto xa 338 reducións de condena e 23 excarceracións, pasa prol recuperar as penas do anterior Código Penal. Segundo adiantou a Cadena Ser o equipo de Pilar Llop avoga polas condenas de entre 1 e 5 anos de cárcere cando haxa violencia, intimidación ou anulación da vontade da vítima e de entre 6 e 12 anos cando a agresión sexual sexa con penetración.

O PSOE xa deixou claro onte que vai presentar «canto antes» unha proposta de revisión da lei co acordo de Podemos ou sen el, aínda que agarda telo.

Desde a formación morada, aínda que xa non se nega como ata agora a necesidade dunha modificación legal, si rexeita calquera cambio que supoña volver ao modelo lexislativo anterior. A líder de Podemos, Ione Belarra, subliñou que o «consentimento ten que seguir no centro do Código Penal». «Non podemos volver ao calvario probatorio de demostrar que nos resistimos o suficiente», apuntou, mentres desde o Ministerio de Igualdade insisten en que «non existe ningunha reforma penal que poida frear as revisións, xa que son consecuencia da incorrecta aplicación do dereito transitorio e da propia lei».

Entre tanto, o líder do PP, Alberto Núñez Feijoo, fala de «non só bochorno nacional, senón bochorno internacional» e ofrécelle ao PSOE os seus votos para cambiar a norma sen contar con Podemos.

«Alguén tivo un pouco de sentido Se cadra a intención era unha e plasmada queda doutro modo», valorou en referencia á intervención do PSOE, a presidenta de Asociación de Mulleres Xuristas Themis, Pino da Noz.