O programa evolucionou de traballos monográficos a multidisciplinares
06 dic 2021 . Actualizado ás 05:00 h.Voz Natura chegou ás aulas galegas en 1997 como unha proposta nova. La Voz de Galicia e a Fundación Santiago Rey Fernández-Latorre animaban aos centros educativos a incorporar a educación ambiental á súa programación e a facelo a través dun proxecto deseñado por eles mesmos. 109 equipos foron os pioneiros e fixérono, a gran maioría, con traballos monográficos. Agora, 25 anos despois, os colexios, institutos e asociacións participantes (365) presentan e executan proxectos multidisciplinares, que abarcan infinidade de actividades distintas e con vocación de continuidade.
Fronte a esta evolución nos contidos, hai dous constantes que se mantiveron durante este cuarto de século: o rigor e a ambición. A mellor proba diso é o traballo gañador do premio Galicia na primeira edición de Voz Natura (1997-1998). Foi o instituto de Vilanova de Arousa, que se propuxo nada menos que estudar o impacto do turismo masivo no parque natural do Carreirón, na Illa. Un tema con plena vixencia hoxe en día. Investigaron, realizaron enquisas entre os turistas e analizaron flora e fauna. Elaboraron un protocolo de recomendacións que mesmo o Concello da Illa, que estaba redactando o plan urbanístico nese momento, pediulles consultar.
E de 1997 a 2014, seguindo en Arousa e falando tamén de premios Galicia. Na 18.ª edición o gañador foi IES dá Illa cun traballo no que o título era unha declaración de intencións: Sementando futuro. Reforestaron na zona de Testos, en colaboración cos alumnos do centro de educación especial Bata - Os Mecos (Baión); vixiaron 21 praias (tamén no Carreirón), estudáronas e recolleron lixo; dentro do centro, traballaron na campaña Enerxía positiva, para fomentar o aforro enerxético; realizaron obradoiros de natureza, ademais de coidar o seu horto, o seu invernadoiro e o seu xardín. «Un traballo multidisciplinar, orixinal, cunha altísima participación, e vocación de continuidade», a xuízo do portavoz do comité científico, Alejandro Díaz.
Crear comunidade
Ademais de crecer en áreas de acción, os proxectos Voz Natura tamén o fixeron en alcance e impacto. En moitos casos pasaron de ser traballos escolares a ser proxectos comunitarios, coas familias implicadas, os veciños e as autoridades locais.
Un bo exemplo é o premiado no curso 2019-2020, o CEIP Pai Crespo de Xunqueira de Ambía. Entre moitas outras actuacións, recuperaron o Pasal dous Pelamios que cruza o río Arnoia, un patrimonio natural do pobo que se deteriorou co paso dos anos. Eran pouco máis de 80 alumnos e os seus profesores —os verdadeiros heroes de Voz Natura— pero implicaron a todo o municipio: a arquitecta do Concello para deseñar organización das pedras, tamén a empresa de construción dos canteiros de San Xillao (ex alumnos do colexio) para movelas ou os membros de Protección Civil para limpar o terreo sen perigo. Un traballo que ata conseguiu emocionar ao prestixioso etnógrafo Elixio Rivas, natural de Xunqueira de Ambía, cando visitou a zona restaurada por iniciativa do colexio local.
Fundamental, tamén, o apoio dos patrocinadores: a Consellería de Medio Ambiente, a Deputación da Coruña, a Fundación Alcoa, El Corte Inglés e a Fundación Ramón Areces.