Así «cibertimaban» aos nosos bisavós

Jesús Flores Lojo
Jesús Flores REDACCIÓN / LA VOZ

SOCIEDADE

LVG

La Voz xa o advertía hai máis dun século: ninguén dá duros por pesetas. Non o dicía literalmente, senón que daba conta dun intento de timo «tecnolóxico» co que os seus autores pretendían facer pasar por verdade tal imposible. Unha fraude que coincidía no tempo coa aparición das primeiras «ciberestafas». Os nosos bisavós xa tiñan tamén que estar moi alerta.

24 novs 2021 . Actualizado ás 09:40 h.

Telegramas, telefonemas, correos electrónicos, sms... WhatsApp: os profesionais do timo levan século e medio intentado tirar proveito das tecnoloxías de comunicación a distancia ao seu alcance en cada época para embaucar ao próximo, aínda que é nos dous últimos anos cando as cifras deste tipo de delitos disparáronse ata un 135 % en España.

Pero vaiamos ao principio. Así relataba La Voz o primeiro intento de ciberengaño que apuntaron as nosas páxinas, alá por marzo de 1886: «Foron detidos tres suxeitos en Barcelona que trataron de estafar aos principais bolsistas, viaxando ata Madrid para telegrafiar desde alí uns supostos cambios, co obxecto de producir unha confusión que lles fose aproveitable». O xornal informaba que os estafadores foran descubertos operando con «uns 500 duros de fondo» e que o ministro de Gobernación puido advertir a tempo á bolsa da tentativa de fraude.

Para ser exactos, hai que dicir que La Voz había xa relatado outras ciberestafas previas a esta, pero tan elementais que os seus autores merecerían entrar na mesma cela que os do tocomocho ou da estampita. Valga como exemplo o do listo que enviou un telefonema a unha empresa, facéndose pasar por un dos seus propietarios, que estaba de viaxe, para solicitar que lle entregasen unha elevada cantidade de diñeiro a un suxeito que ía presentarse alí a unha determinada hora. Ao final, informaba o noso diario, o home presentouse no cárcere.

LVG

Condes vindos a menos

Era unha época na que as páxinas do xornal relataban saborosas historias de condes vindos a menos que embaucaban a veteranas damas ou de enganos con falsas herdanzas polo medio. Pero non faltaban mentes espertas capaces das máis complexas artimañas. En 1889, La Voz anunciaba a detención dunha banda que, aínda que aínda era o mes de xuño, xa estaba facendo o seu agosto cun I+d ao que a policía bautizou como «a guitarra». Por explicalo de forma simple (aínda que o dispositivo debía de ser bastante sofisticado para o seu tempo), digamos que era unha máquina na que se introducía unha moeda dunha peseta e ao accionar un mecanismo aparecía polo outro lado una de cinco. Onde estaba o truco? Neses anos, as pesetas eran de cor prata e as moedas de duro, douradas. No artefacto —«con forma de caixa admirablemente pulimentada e en cuxo interior aparece a maquinaria dun complicado reloxo»— introducían unha destas últimas, á que previamente disfrazaran cun baño prateado. O que en realidade facía a máquina ao accionarse un mecanismo era devolverlle á moeda a súa cor orixinal. «O estafado —explicaba o xornal con certa sorna— cre posuír unha fortuna co dispositivo indicado, paga por este unha crecida suma e atópase estafado cando o fai funcionar na súa casa, pois introduce pesetas, dálle á panca e saen as mesmas pesetas polo lado oposto». En cambio, a máquina do tempo que é o noso arquivo hemerográfico si que funciona. E cando lle damos á panca podemos comprobar que en cuestión de estafas as cousas tamén cambiaron máis nas últimas décadas que no resto da historia. En novembro de 1963, xunto á noticia dunha maña telefónica, atopámonos en La Voz con esta xoia das predicións de futuro asinada polo xornalista Armesto: «Talvez o teléfono deixe de servir para os timos cando se invente un visor que permita observarse a ambos os comunicantes. Ademais, se cadra resulta un magnífico sistema para buscar noiva sen saír da casa e sen gastar en guateques».

Era só un visionario a medias aquel colega, que en todo caso concluía o seu artigo mostrando unha lucidez impresionante: «Pero continuarán as estafas, os timos e as fraudes, porque sempre haberá homes de boa fe aos que sorprender e tamén maleantes que saberán dar con eles».

Uff... imaxínense a aquel conde vindo a menos de finais do XIX cunha web de citas entre as súas mans.

Hemerográfico de La Voz

Coa súa subscrición pode acceder a todas as noticias publicadas en La Voz de Galicia, desde 1882 ata hoxe, buscando por palabra crave