A meta de lograr a inmunidade de grupo no verán complícase cada vez máis

Melchor Sáiz-Pardo MADRID / COLPISA

SOCIEDADE

Vacunación contra el covid en una residencia de Alcalá de Henares
Vacinación contra o covid nunha residencia de Alcalá de Henares Fernando Villar

AstraZeneca anuncia que non poderá cumprir coas vacinas previstas en febreiro

24 ene 2021 . Actualizado ás 05:00 h.

Onte mesmo Pedro Sánchez, ante o Comité Federal do PSOE, mantivo intacta a súa promesa: a finais de verán España acadará a ansiada inmunidade de grupo ao ter vacinado ao 70 % da poboación, ou sexa case 33 millóns de persoas. É máis, Sanidade insiste en non mover unha coma do seu calendario: entre maio e xuño entre 20 e 30 millóns de cidadáns xa deberían estar inmunizados, co que a situación epidemiolóxica debese estar encarrilada.

Pero os plans do Goberno cada hora que pasa parecen máis en perigo. O último pau veu onte coa confirmación de que AstraZeneca, a compaña que a partir de febreiro converter no terceiro provedor da UE, non poderá cumprir coas súas cotas de entrega nas primeiras semanas.

Pero antes mesmo deste novo xerro de auga fría, o certo é que os números xa non saían. Aínda que a vacinación comezou oficialmente o 27 de decembro, en realidade a campaña efectiva só leva en marcha tres semanas, xusto o tempo que se deu Sanidade para avaliar o desenvolvemento do inicio desta inxente empresa.

Chegaron 1.346.100 doses, pero a subministración, a curto prazo, é incerto. «O de AstraZeneca das últimas horas, en realidade é anecdótico en comparación co roto de Pfizer», admiten sen medias tintas en Sanidade. E é que o laboratorio estadounidense, que ata agora facilitou o 98,6 % dos 1.165.825 viarios inoculados en España, xa reduciu esta semana nun 41 % a subministración dentro do seu plan para reestruturar a produción con vista a aumentala coa chegada da primavera. Así as cousas, en lugar de entregar 350.000 doses á semana ata marzo, a farmacéutica enviou esta semana 205.727. Pfizer asegurou que antes de que acabe o inverno terá entregado os preto de 5 millóns de doses comprometidas en principio, pero como ocorre agora tamén con AstraZeneca, todos son promesas e non hai garantías de nada. As últimas informacións que Sanidade facilitou ás comunidades é que talvez a mediados de febreiro o consorcio xermano-estadounidense podería ter retomado o ritmo de envío inicial.

A UE ten xa comprometida unha reserva de 1.060 millóns de doses coas tres vacinas xa operativas e autorizadas ou a piques de conseguir o permiso: 600 millóns de Pfizer, 160 de Moderna e 300 millóns de AstraZeneca. España, polo tanto, tería xa seguridade de poder contar con máis de 106 millóns de inyectables, suficientes para inmunizar a 53 millóns de persoas, seis millóns máis da poboación do país.

O problema é que máis aló de Pfizer, as outras sete compañas coas que a UE pechou acordos ou están en conversacións ou teñen pouca ou incerta produción polo momento ou directamente non comezaron aínda a fabricar a súa profilaxe. Este último é o caso de Janssen, Sanofi, Curevac, Novavax e Valneva.

Moderna e Oxford

No caso de Moderna, a segunda marca que se comezou a inocular en España, por agora a súa distribución é case testemuñal. Desde que o pasado 12 de xaneiro chegasen a España as primeiras 35.700 vacinas, non se enviaron máis, a pesar de que o laboratorio se comprometeu á a España 599.500 doses antes de finais de febreiro, suficientes para inmunizar a case 300.000 persoas, xa que a fórmula é de dobre inoculación como a Pfizer. E a perspectiva de reforzos a curto prazo é cada vez máis incerta visto o ocorrido agora con AstraZeneca. O próximo 29 de xaneiro, con toda probabilidade, a Axencia Europea do Medicamento (EMA) concederá a autorización condicional para comercializar a vacina que este laboratorio desenvolveu coa Universidade de Oxford. O secretario xeral de Saúde Dixital, Alfredo González, afirmou que en 15 días poderían estar dispoñibles en España as primeiras doses desta vacina. González, antes de saber que AstraZeneca ía recortar a súa produción, xa admitiu que a remesa nas primeiras semanas ía ser moi limitada.

Con estas incertezas, ninguén en Sanidade pon a man no lume en poder cumprir os prazos. Nas primeiras 21 xornadas de campaña a media diaria de inoculaciones foi de 64.100. Con todo, para acadar a inmunidade citada en setembro faría falta un ritmo diario de case 250.000 picadas (incluíndo fins de semana e festivos), case catro veces máis que na actualidade. Na xornada en que máis inoculaciones fixéronse en España, o pasado luns con 128.992, apenas se superou a metade do obxectivo do cuarto de millón de picadas. E desde entón o ritmo ha ir baixando.

Sin duda, os problemas de abastecemento son os máis graves, pero non os únicos. A campaña xa iniciou cun erro de vulto: a práctica totalidade da autonomías non previra vacinar durante as fins de semana e festivos.

Ás voltas coas xiringas por unha dose máis  

O pasado 8 de xaneiro, a EMA aceptou as recomendacións de Pfizer de que, dada a carencia de vacinas, de cada viario de 2,2 milímetros obtivésense seis dose de 0,3 milímetros e non as cinco recomendadas nun principio. En esencia, esta manobra supón gañar un 20% máis de inoculaciones. Con todo, para levar a cabo esta práctica é necesario contar con xiringas de alta precisión (chamadas de baixo volume morto), que son permítenas extraer da bocha a maior cantidade de produto e, sobre todo, non desaproveitar practicamente nada na inoculación ao non haber apenas espazo entre o émbolo e a agulla. En xuño, Sanidade xa avisou ás consellerías que fixesen provisión deste tipo de xiringas, pero non todas o fixeron. Polo menos, Andalucía, Madrid e Cataluña desatenderon a recomendación e agora, ao non ter material suficiente, non están a aproveitar ao máximo esta técnica. En calquera caso, denuncian fontes sanitarias, ningunha comunidade durante os meses previos a comezar a campaña deu formación específica ao seu persoal para manexar sacar todo o proveito a este material de precisión.