As universidades galegas ofrécense para facer 2.000 test do virus ao día

Raúl Romar García
r. romar REDACCIÓN / LA VOZ

SOCIEDADE

PACO RODRÍGUEZ

Estas entidades poñen a disposición das Administracións persoal e equipos PCR

24 mares 2020 . Actualizado ás 08:51 h.

Todas as universidades e centros de investigación de Galicia ofreceron tanto ao Goberno como á Xunta todos os seus equipos, laboratorios e persoal para ser utilizados na loita contra o coronavirus. Esta información xa está dispoñible nos centros de decisión desde hai uns días, pero na maioría dos casos aínda están á espera dunha resposta para mobilizar todos os recursos aproveitables de forma coordinada e efectiva. Mentres tanto, os laboratorios están parados e os científicos traballan nas súas casas.

Un dos seus recursos máis apreciados son o seu persoal especializado e os seus equipos de PCR que habitualmente utilizan para outros fins, pero que tamén permiten analizar mostras do virus en tempo real. E tamén os puxeron ao servizo da Administración. Se se puxesen a pleno rendemento con traballos a quendas de 24 horas desde as universidades e centros de investigación poderíanse realizar polo menos 2.000 tests aodía , o que completaría, se é necesario, o traballo que se realiza nos equipos de microbioloxía dos hospitais.

«Nós ofrecemos os nosos equipos, o noso persoal e os voluntarios que estarían dispostos a traballar, pero a coordinación debería facerse sempre desde os servizos de Microbioloxía», advirte Anxo Carracedo, director da Fundación Pública de Medicina Xenómica e do nodo do Centro Nacional de Genotipado. Do seu centro ofreceu dous equipos de PCR dixital, cada un dos cales ten capacidade para analizar 96 mostras á vez. Nunhas dúas horas e media pódense analizar os resultados, ao que hai que engadir o tempo necesario para a extracción e preparación previa da mostra. En total, unhas cinco horas.

Carracedo insiste, en todo caso, que «todo isto ten que ser regulado e ordenado por un mando único, porque se non o remedio pode ser peor que a enfermidade. E é o Sergas quen ten que decidir».

Extracción de mostras

O CIMUS da Universidade de Santiago é outro dos centros que ofreceu o seu apoio. «Temos varios equipos PCR que puxemos a disposición do Goberno e da Xunta e tamén entre 30 e 40 voluntarios de persoal altamente especializado que pode satisfacer perfectamente este traballou», explica Carlos Diéguez, director do centro de investigación que depende da USC. «A hora de facelos test, sen embargo, estase vendo que o cuello de botella está no proceso de extracción das mostras, polo que nos tamén ofrecemos un laboratorio de seguridade nivel II no que tamén se pode facer este traballo con toda seguridade», engade.

Un dos equipos cos que conta o centro é un dos que ten maior capacidade de Galicia. Pode analizar 384 mostras —aínda que o número real, como ocorre en todos os casos, é un pouco menor, xa que tamén se empregan mostras de control— en pouco máis de dúas horas. «Teriamos que adaptarnos ao protocolo, pero tampouco suporía un gran problema. O problema é que en todo o mundo escasean os reactivos para separar as mostras e que necesitamos para realizar os test», explica Rubén Nogueiras, o responsable da máquina de PCR.

Nogueiras, do mesmo xeito que os seus colegas, aínda agardan unha resposta, pero entende a situación. «Eu non son epidemiólogo, pero se aínda non nos pediron a nosa colaboración para aumentar a capacidade das probas de diagnóstico é porque seguramente haberá unha razón de peso». Entende que non é momento de críticas. E o mesmo opina Anxo Carracedo. «Se cadra hai un problema na extracción das mostras e por iso non se poden facer máis test nestes momentos ou hai outra serie de criterios epidemiolóxicos que descoñezo. Pero nós ofrecémonos para o que sexa necesario», di.

Desde o CIQUS, tamén da USC, ofreceron outro equipo que analiza 96 mostras de forma simultánea. E, aínda que a institución compostelá concentra a maior parte deste tipo de equipamentos, tamén contan con eles as universidades da Coruña e a de Vigo. E todas os ofreceron.

«Quero que me abran o laboratorio para poder axudar»

«Levo 10 días co laboratorio pechado, con 27 persoas que podían ofrecer. Estamos de brazos cruzados e non é normal que o fagamos cando podemos axudar e dedicar os nosos recursos para loitar contra o coronavirus». José Manuel Castro Tubio, director do grupo de Xenomas e Enfermidade do CIMUS móstrase impotente. Pero tampouco queda quedo. Ofreceu unha máquina de PCR con capacidade para analizar 96 mostras e a posibilidade de adaptar varios miniequipos de tecnoloxía de secuenciación Oxfore Nanospore que permitirían testar un gran número de mostras sen necesidade de reactivos. E, pola súa conta, tamén se puxo en contacto con empresas especializadas que lle poderían fornecer unha nova unidade de PCR en tempo real en «dúas ou tres días». «Mesmo estou disposto —di— a pagalo con cargo aos meus propios proxectos. O que quero é que me abran o laboratorio para poder axudar».

A diferenza do que ocorreu en Corea do Sur e Alemaña, onde desde o primeiro momento han realizado test de diagnóstico de forma masiva e con tecnoloxía propia, nin en España nin noutros países ocorreu o mesmo. Pero, aínda así, si existía a posibilidade de aumentar de forma importante as probas, á espera que cheguen as análises rápidas individuais en 15 minutos prometidos polo Goberno. Canarias, por exemplo, conta con equipos de ultrasecuenciación de última xeración que, adaptados, poden analizar ata 9.000 mostras nunha soa fase. Son os que permiten secuenciar un xenoma humano completo. Galicia, de momento, carece deste equipamento. «Nós pedimos un, pero vale un millón de euros e denegáronnolo. Pero hai equipos que hai que comprar independentemente de se son rendibles ou non, porque logo pasa o que pasa e cando fan falta non os temos», quéixase Castro Tubío.

A USC empeza a producir 9.000 litros de xel desinfectante para os sanitarios

Anunciouno o presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijoo, nunha das súas últimas comparecencias. O encargo á Universidade de Santiago da produción de xel desinfectante en base a etanol ou alcol isopropílico para garantir así o abastecemento ao Sergas deste recurso imprescindible na loita contra o coronavirus. E a institución académica respondeu de forma inmediata.

Onte mesmo púxose ao choio co obxecto de poder elaborar canto antes 9.000 litros desta solución hidroalcohólica, un lote que será distribuído nos centros sanitarios que o necesiten en forma de 18.000 envases de medio litro de capacidade cada un.

Así o anunciou onte o reitor, Antonio López, quen tamén anuncio que puxo a disposición da Xunta as residencias universitarias de Santiago e Lugo para reconvertelas cun uso sanitario no caso de que fose necesario.

A produción de xel desinfectante por parte da USC é posible grazas ao proceso de transformación e adaptación da planta piloto de que dispón o departamento de Enxeñaría Química da Escola Técnica Superior de Enxeñaría de Santiago.