A Terra, máis lonxe do Sol no inverno?

SOCIEDADE

Puesta de sol en  As 9 na praia
Posta de sol nas 9 na praia ÓSCAR VIFER

02 ene 2020 . Actualizado ás 05:00 h.

Gran parte do coñecemento que a ciencia ten actualmente sobre o funcionamento do cosmos é unha herdanza dunha época pretérita na que os sabios só contaban coa súa propia intuición para descifrar os segredos do universo. Unha desas persoas foi Hipatia de Alexandría, a primeira científica da historia. No século IV despois de Cristo as mulleres non tiñan acceso á educación, pero o seu pai Teón, un reputado astrónomo grego, encargouse de que recibise clases de matemáticas e filosofía. O seu traballo, como o doutros grandes pensadores, non sobreviviu ao fanatismo relixioso que, nun acto de intolerancia, procedeu a queimar a Biblioteca, o maior centro de coñecemento do mundo antigo e onde ela exercía como docente.

Sen probas escritas, hoxe aínda se segue debatendo sobre o seu legado. Como outros moitos pensadores, Hipatia participou de forma activa nun dos grandes debates científicos da Grecia clásica: as órbitas retrógradas dos planetas. As observacións mostraban que non sempre manteñen a mesma traxectoria. Ás veces retroceden un pouco e logo seguen avanzando. Algúns historiadores creen probable que ela xa mencionase, antes mesmo que Johannes Kepler, a cuestión das órbitas elípticas. Unha proposta moi revolucionaria nunha época que consideraba o círculo a forma máis perfecta da natureza. Con todo, a historia recoñece todo o mérito desa idea ao astrónomo alemán do século XVII.

O feito de que o sol debuxe unha elipse, un círculo achatado, implica que non sempre se atopa á mesma distancia respecto ao astro. Existe un punto de máxima e mínima aproximación, chamados perihelio e afelio, cando ademais a estrela acada a máxima e a mínima velocidade. Esta forma xeométrica pode levar a pensar a algún que a Terra está preto da estrela durante o verán e máis lonxe no inverno. Con todo, o planeta atravesa o afelio a comezos de xullo e o perihelio farao o próximo 5 de xaneiro do 2020. Xa que logo, a distancia non determina en absoluto que no inverno faga frío e no verán calor.

A meteoroloxía que predomina en cada unha das estacións depende unicamente da altura que ocupa o sol respecto ao horizonte. No verán ascende moito e os raios caen de forma perpendicular. Durante o inverno a elevación é menor e os raios solares son máis oblicuos. Isto inflúe en como se reparte a mesma cantidade de enerxía sobre a superficie terrestre. O astro rei acada a mínima e máxima elevación sobre o horizonte durante os solsticios de inverno e verán.