A sucesión de borrascas sobre Galicia agudiza a dor en enfermos reumáticos
SOCIEDADE
O mal tempo tamén se asocia cun aumento dos trastornos do ánimo e patoloxías respiratorias
24 novs 2019 . Actualizado ás 19:41 h.«Doenme os ósos, mañán vai facer mal tempo». Seguramente estes días terá escoitado esta frase en máis dunha ocasión en boca dunha persoa maior que probablemente teña unha enfermidade reumatológica. E o seu vaticinio meteorolóxico case sempre é infalible. A maior dor que sofren con estes cambios ten unha explicación científica e a patoloxía adoita agudizarse coa irrupción das borrascas, polo que, tendo en conta este outono de sucesivos temporais, podería dicirse que non están a pasar pola súa mellor etapa.
O mal tempo prolongado tamén orixina unha maior incidencia dos trastornos do estado do ánimo, que inclúe a depresión, e unha lixeira agudización de patoloxías respiratorias como a enfermidade pulmonar obstructiva crónica (EPOC) e a asma. Con todo, non ocorre o mesmo cos catarros ou a gripe, nos que os cambios bruscos da temperatura e o frío son factores máis determinantes. O pico aínda non se agarda por agora.
Pero talvez os que peor o estean pasando estes días son os que teñen enfermidades reumatológicas como a artrose, a artrite reumatoide ou a artrite psoriásica. Pero nin a choiva, nin o vento, nin a humidade, nin a falta de luz son os factores que agudizan a súa dor, senón o cambio de presión atmosférica. «A dor de articulacións en enfermos reumatológicos está relacionado cos cambios de presión atmosférica que acompañan estes fenómenos meteorolóxicos. Empeoran coas borrascas e melloran cos anticiclóns. A dor nas articulacións é como un barómetro que detecta os cambios de presión», explica Francisco Blanco , xefe do servizo de Reumatoloxía do Chuac da Coruña.
Máis dor e máis medicación
O especialista precisa, con todo, que esta situación só afecta as persoas que xa teñen danadas as articulacións de forma crónica. «Obsérvase -apunta- un aumento da sintomatología nos paciente que xa teñen a enfermidade, que presentan máis dor e necesitan máis medicación». Pero, por que se desencadea este proceso?
«Nas articulacións temos uns receptores e terminacións nerviosas que, en persoas sas, non ven afectadas os cambios de presión, pero nos reumáticos calquera mínimo cambio de presión prodúcelles unha irritación e cáusalles dor», responde Fernando Blanco .
O médico de familia Rosendo Bugarín constata na súa consulta as observacións realizadas polo reumatólogo. «Son persoas meteosensibles», subliña. Pero nun período inusual de choivas continuas e vento, xerado por un tren continuo de borrascas que está a castigar Galicia de forma inusual, o facultativo tamén advirte doutros problemas. «Aínda que o frío inflúe máis que a choiva -di- , si se demostrou que a humidade desestabiliza e provoca agudizaciones das enfermidades respiratorias crónicas, como a EPOC ou a asma».
O que tamén observa é que a reiterada falta de luz «pode producir síntomas psicosomáticos, tipo insomnio, apatía, tristeza ou decaimiento, que se asocian co termo de trastorno afectivo estacional ou depresión invernal».
Quen o sabe ben é Manuel Serrano Vázquez, responsable do servizo de Psiquiatría do Chuac. «Os datos -explica- son contundentes e nós nesta época, sobre todo como ocorre este ano en que se cumpren as condicións dun verdadeiro outono, estamos a ter moita máis demanda de consultas, de urxencias e de ingresos con problemas relacionados cos trastornos do ánimo. Tamén nos adoita ocorrer na primavera». Cansazo, abatemento ou directamente depresión son algúns dos estados clínicos que se recollen neste amplo abano.
Nestes casos a falta de luz é o elemento desequilibrante, xa que nestas condicións se produce no cerebro menos neurotransmisores como a dopamina, a serotonina ou a melatonina, que son «os que teñen máis influencia nos trastornos do ánimo».
Máis choiva, menos exercicio, un cóctel que favorece o sobrepeso
Choiva, vento, humidade, escuridade... Con este tempo, quen vai saír da casa? Máis dun fíxose esta reflexión e máis dun tamén acaba refuxiándose no fogar das inclemencias meteorolóxicas nos seus tempos de descanso. Nada que reprochar, salvo que este comportamento, se é continuado, tamén pode ter unha incidencia na saúde. «O mal tempo aumenta o sedentarismo e a falta de exercicio, o que tamén pode derivar, se se prolonga, nun aumento de peso, xa que se se está moito tempo en casa tamén se adoita comer máis», explica o médico de familia Rosendo Bugarín. E o sobrepeso e unha probable obesidade non é precisamente un mal menor, xa que está relacionado como un factor desencadenamento de numerosas patoloxías. A pesar de que a choiva non invite a iso, hai que facer un esforzo para pasear e facer exercicio.
Unha continua falta de luz tamén implica unha menor achega de vitamina D, que en condicións normais sintetiza o noso organismo a partir dos raios solares. É esencial para a absorción do calcio, un dos principais compoñentes dos ósos. En Galicia, de feito, é bastante habitual recibir suplementos farmacolóxicos de vitamina D para compensar a maior escaseza de días luminosos, un problema que nesta anómala tempada de borrascas agudízase.
O feito de que as nubes oculten de forma reiterada ao sol tamén ten unha incidencia máis que demostrada na aparición de trastornos do estado de ánimo. Para compensar esta situación, nos países nórdicos «están a aplicarse terapias de luz con lámpadas para mellorar o estado de ánimo e evitar a depresión», explica o psiquiatra Manuel Serrano. En Galicia, salvo casos que poderían ser moi puntuais, aínda non se expuxo esta opción. Polo menos ata agora.
